امروز در تاریخ؛
از انعقاد قرارداد «فین کن اشتاین» تا روز جهانی مطبوعات
انعقاد قرارداد «فین کن اشتاین»، آغاز قیام «ژانْدارْکْ»، تولد کاشف قطب شمال، روز جهانی مطبوعات و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 13 اردیبهشت 1392 خورشیدی برابر با 22 جمادی‌الثانی 1434 هجری و 3 می 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
انعقاد قرارداد «فین کن اشتاین» بین ایران و فرانسه در زمان «قاجار» (1186 ش)
به دنبال حملات پی‌درپی قوای روسیه به مناطق شمالی ایران، دولت ایران برای دفع این حملات، ابتدا از انگلستان تقاضای کمک کرد. لیکن انگلیسی‌ها به علت اتحاد با روسیه بر ضد فرانسه، حاضر به همکاری با ایران نشدند. ناچار دولت ایران به ناپلئون بناپارت امپراتور فرانسه توسل جست و ناپلئون نیز که برای مقابله با انگلستان به یک متحد در منطقه نیاز داشت درخواست ایران را پذیرفت. از این رو بین طرفین، عهدنامه‌ای به نام فین کن اشتاین منعقد شد. به موجب این قرارداد، فرانسه تعهد کرد که با ارسال اسلحه و کارشناس نظامی، ایران را در باز پس‌گیری گرجستان و دیگر متصرفات روسیه در خاک ایران یاری کند.
درگذشت «میرزا حبیب اللَّه قاآنی شیرازی»، حکیم و شاعر پرآوازه عصر قاجار (1233 ش)
میرزا حبیب اللَّه قاآنی شیرازی در سال 1186 ش به دنیا آمد. وی برای کسب علم و دانش راهی مشهد شد و به سرودن شعر پرداخت. قاآنی پس از ده سال توانست در علومی چون نحو، بیان، اصول هندسه، نجوم، حکمت، کلام، فلسفه و فنون ادب و شعر مهارت پیدا کند و پس از مدتی راهی دربار ناصرالدین شاه قاجار شود. وی از مداحان شاهان و شاهزادگان قاجاری بود و قسمت بزرگی از عمر خود را در تهران به مدح محمد شاه و ناصرالدین شاه گذراند. او نخستین شاعر ایرانی بود که به زبان فرانسه آشنا شد.
اختصاص او به ساختن قصاید طولانی، متضمن اوصاف خوشایند و آوردن الفاظ خوش آهنگ و تسلط بر ایراد کلمات و لغات مترادف، بسیار است و به همین سبب در گفتارش، لفظ بر معنی به شدت برتری دارد، او از دانشمندان، ادبا و شعرای قرن خود به شمار می‌رفت و حتی عده‌ای وی را برجسته‌ترین شاعر عصرش دانسته‌اند. قاآنی در انواع شعر به ویژه مسمَّط و ترکیب‌بند دارای مهارتی بسزا بود و سبک مخصوصی داشت که پس از وی، سال‌ها مورد تقلید بعضی شاعران قرار گرفت. گذشته از دیوان شعر، از این شاعر کتابی با نام پریشان بر جای مانده که به سبک گلستان به نگارش درآمده است. قاآنی سرانجام در 13 اردیبهشت 1233 ش برابر با 5 شعبان 1270 قدر 47 سالگی دار فانی را وداع گفت و در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) در شهر ری مدفون شد.
درگذشت «ابوبکر ابی‌قحافه» (13 ق)
هنوز جسد مطهر پیامبر اکرم (ص) را به خاک نسپرده بودند که بر سر جانشینی او بین اصحاب اختلاف افتاد. ایشان در محلی به نام «سقیفهٔ بنی ساعده» گرد آمده و دربارهٔ جانشینی رسول خدا به گفت‌وگو پرداختند. سرانجام آن افراد، علی‌رغم آن همه تأکید و سفارشی که پیامبر اسلام (ص) دربارهٔ وصایت و جانشینی امام علی (ع) بیان کرده بود، با ابوبکر بنابی قحافه که از یاران قدیمی پیامبر (ص) و پدر همسر رسول خدا بود، بیعت کردند. از آن پس او را به خلافت انتخاب کرده و به وی، لقب خلیفهٔ رسول اللَّه یعنی جانشین رسول خدا دادند.
پس از به خلافت رسیدن ابوبکر، وی به فکر گسترش اسلام و لشکرکشی به خارج از سرزمین اسلامی افتاد. در جنگ‌های این دوره، سربازان اسلام بر نیروهای روم و ایران غلبه کرده و مناطق زیادی را به تصرف خود درآوردند. ابوبکر بنابی قحافه سرانجام پس از حدود 2 سال و 4 ماه خلافت و پس از پانزده روز بیماری، در سن 63 سالگی درگذشت و عمر بن الخطاب را به خلافت پس از خود تعیین نمود. به ابوبکر و عمر و عثمان و امام علی (ع) که پس از پیامبر به خلافت رسیدند، خلفای راشدین یعنی جانشینان پیغمبر می‌گویند.
کشف جزایر «جامائیکا» در امریکای مرکزی توسط «کریستف کلمب» (1494 م)
نام جامائیکا در زبان اقوام ملی به مفهوم سرزمین چشمه‌سارها به کار رفته است. کشور جامائیکا در امریکای مرکزی و در دریای کارائیب قرار دارد. جامائیکا در سال 1494 متوسط کریستف کلمب کشف شد. این کشور تا نیمه قرن هفدهم تحت سلطه اسپانیا بود و اسپانیایی‌ها کشت نیشکر و پنبه و پرورش دام را در آنجا رواج دادند. انگلیسی‌ها طی سال‌های 1596 و 1636 به جامائیکا حمله کردند و سرانجام در سال 1655 م اسپانیایی‌ها را مغلوب نمودند و خود بر سراسر جامائیکا تسلط یافتند. مردم جامائیکا با مبارزات استقلال‌طلبانه خود توانستند در سال 1962 م استقلال یافته و خود سرنوشت کشورشان را در دست گیرند. جامائیکا پس از استقلال روابط نزدیک خود را با انگلستان در جامعه کشورهای الم نافع حفظ کرده است.
آغاز قیام «ژانْدارْکْ» دوشیزه میهن پرست فرانسوی علیه انگلستان (1429 م)
ژانْدارْکْ، دختری فرانسوی بود که در ششم ژانویه 1412 مدر دام ری این کشور به دنیا آمد. وی هنگامی که نوجوانی بیش نبود و خاک کشورش عرصه تاخت و تاز نیروهای انگلیسی بود، در عالم رؤیا خود را ما مور دید که به نجات کشور برخیزد. در ابتدا، ادعای او مورد تمسخر و استهزا واقع می‌شد اما با اصرار فراوان، توانست فرماندهی ارتشی را که پادشاه فرانسه در اختیار او قرار داده بود به عهده بگیرد و با شکست دادن سپاهیان انگلیسی، آنان را از شمال فرانسه بیرون رانَد.
تولد «رابرت پیری» دریانورد امریکایی و کاشف قطب شمال (1856 م)
رابرت اروین پیری دریانورد و کاشف معروف امریکایی در سوم ماه مه ۱۸۵۶مدر ایالت پنسیلوانیای امریکا به دنیا آمد. وی پس از پایان تحصیلات خود، با عنوان مهندسی، در نیروی دریایی ایالات متحده امریکا به کار اشتغال ورزید. پیری چندی بعد شیفتهٔ کشف مناطق جغرافیایی گشت. او در سال ۱۸۸۶م نخستین سفر خود را به جزیرهٔ گرینلند در نزدیکی قطب شمال آغاز کرد و به جاهایی رفت که تا پیش از آن، کسی بدان جا گام ننهاده بود. رابرت پیری همچنین در سال ۱۸۹۱م به سوی مناطق قطب شمال رو نهاد ولی موفق به ورود به قطب نشد. او تحقیقات فراوانی دربارهٔ گرینلند کرد و طی دوازده سال سفر، راه و رسم زندگی اسکیموها را فراگرفت. پیری از سال‌ها قبل درصدد بود تا بتواند قطب شمال را فتح کند و گامی برای شناخت این سرزمین بردارد.
پس از چند تلاش ناموفق، سرانجام در تاریخ ششم آوریل ۱۹۰۹م به یکی از آمال دیرینهٔ بشر که رسیدن به قطب شمال بود جامهٔ عمل پوشیده شد و رابرت پیری به‌اتفاق پنج نفر از همراهان خود پس از تحمل رنج و مشقت زیاد به آن منطقه رسیدند. پیری در جریان سفر به قطب دچار سرمازدگی شد و پس از مداوای فوری، ده انگشت پاهایش را از دست داد؛ چرا که سرما آنها را از بین برده بود. رابرت پیری همچنین در سال ۱۹۱۱مدر مسابقهٔ به سوی قطب جنوب، حریف خود رابرت اسکات را شکست داد و زودتر از وی به قطب جنوب دست یافت. وی در همان سال به‌واسطهٔ تلاش‌هایش به درجهٔ دریاداری نیروی دریایی امریکا ارتقا یافت. رابرت پیری سرانجام در تاریخ هجدهم نوامبر سال ۱۹۲۰ میلادی پیش از آن‌که نقشهٔ دیگر خود را برای مسافرت مجدد به قطب شمال عملی کند، در سن شصت و چهار سالگی جان سپرد.
آغاز جنبش عظیم دانشجویی فرانسه از پاریس (1968 م)
در طی سال‌های دهه 1960 م دانشجویان فرانسوی به سیاست‌های آموزشی دولت معترض بودند و در مدت کوتاهی، کارگران فرانسوی نیز که از وضعیت رفاهی و کمبود دستمزد ناراضی بودند به دانشجویان معترض پیوستند. این قیام بزرگ به زودی رنگ سیاسی به خود گرفت و حتی برخی دیگر از کشورها چون آلمان غربی، انگلیس، ایتالیا، اسپانیا و امریکا را تحت تأثیر قرار داد. دانشجویان ناراضی، خواستار اصلاحات اجتماعی به سود اقشار کم در آمد و قطع نفوذ و دخالت امریکا در اروپا بودند. تا پایان ماه مه، هسته مرکزی جنبش دانشجویی، تظاهرات و اعتصابات گسترده‌ای را در فرانسه ترتیب داد که با دخالت پلیس، شدیداً به خشونت گرایید. این جنبش سرانجام با پذیرفتن برخی درخواست‌های رفاهی کارگران و دانشجویان، توسط دولت فرانسه فروکش کرد.
مرگ «ادگار هُووِر» رئیس سازمان پلیس مخفی امریکا (1972 م)
ادگار هوور، رئیس پیشین پلیس مخفی اف.بی.آی یا اداره آگاهی امریکا و معمار اصلی این سازمان، در اول ژانویه 1895 م به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات خود، وارد اداره آگاهی امریکا شد. وی به سرعت مدارج ترقی را در این سازمان طی کرد، به طوری که در 26 سالگی فرد شماره دو اف.بی.آی بود و در 29 سالگی به ریاست اف.بی.آی منصوب شد. هوور در زمان ریاست هشت رئیس جمهور امریکا در رأس بزرگترین سازمان پلیس مخفی جهان قرار داشت. او در حدود نیم قرن از عمرش را در مقام ریاست این سازمان صرف مبارزه با کمونیسم و گروه‌های چپ‌گرا کرد. هرچند اف.بی.آی در سال 1908 م تأسیس شده بود اما عملا قدرت و اقتدار خود را از زمان ریاست ادگارهوور بر این سازمان به دست آورد.
هوور از اف.بی.آی، یک سازمان هراس‌انگیز و مجهز، با پیچیده‌ترین وسایل الکتریکی نظارت و جاسوسی در امریکا به وجود آورد. او در سال‌های جنگ دوم جهانی و شدیدتر از آن در سال های جنگ ویتنام به بهانه تا مین امنیت ملی امریکا، حتی مکالمات تلفنی افراد عادی امریکا را تحت کنترل اف.بی.آی درآورده بود. اف.بی.آی در دوران ریاست هوور در کشف بسیاری از جریان‌ها و شبکه‌های سیاسی مخفی، موفق‌تر و پیشتازتر از سازمان جاسوسی امریکا، سیا، عمل می‌کرد. او برای یک‌صد میلیون نفر از جمعیت امریکا پرونده‌های مکتوب شامل تمام خصوصیات تشکیل داد و آنها را آرشیو کرده بود. ادگار هوور سرانجام در سوم ماه مه 1972 مدر 77 سالگی درگذشت.
روز ملی «لهستان»
کشور لهستان در مرکز اروپا و کرانه جنوبی دریای بالتیک، بین کشورهای روسیه، آلمان، چک و اوکراین جای گرفته است. مساحت لهستان بعد از تغییر مرزها در جنگ جهانی دوم در حدود 312/685 کیلومتر مربع گردید و جمعیت آن قریب به 39 میلیون نفر است. به دلیل عدم رشد جمعیت پیش‌بینی جمعیت لهستان تا سال 2025 از چهل میلیون نفر نیز تجاوز نکند. پایتخت لهستان شهر ورشو و از شهرهای مهم آن لو دز، کراکوف و وروتسلاف می‌باشد. بیش از 90% مردم این کشور پیرو مذهب کاتولیک و بقیه عمدتاً مسیحی ارتدوکس هستند. لهستان از نخستین کشورهای اروپای مرکزی است که یک نظام دمکراتیک را جای گزین نظام کمونیستی سابق خود نموده است. لهستان که نام آن به زبان محلی «پوسکا» می‌باشد تاریخ کهنی دارد. سوم ماه مه سال 1791 م سال روز تصویب قانون اساسی در لهستان به نام روز ملی لهستان نام‌گذاری شده است. کشور لهستان از نظر اقتصادی از جمله کشورهای پیشرفته و بالنسبه ثروتمند اروپای مرکزی است.
روز جهانی مطبوعات
مکتوبات و نوشته‌هایی که چاپ و انتشار می‌یابند و برای مطالعه در دسترس عموم مردم قرار می‌گیرند اعم از کتاب، مجله، ماهنامه و... را مطبوعات می‌نامند؛ اما در عرف عام، مطبوعات بیشتر به روزنامه‌ها و مجله‌هایی اطلاق می‌شود که اخبار روز و جدید در آن به چاپ رسیده باشد.
برخی دیگر از رخدادهای امروز
1851: شهر سانفرانسیسکو (کالیفرنیا) در آتش سوخت. در این حادثه 30 تن هم کشته شدند. در آن زمان، سانفرانسیسکو که از جدایی آن از مکزیک چند سالی بیش نمی‌گذشت جمعیت امروز را نداشت.
2010: کمپانی نفتی آمریکایی شوران اعلام کرد که درآمد خالص آن (پس از پرداخت مالیات‌ها و احتساب همه هزینه‌ها) در سال 2009 بیش از چهار میلیارد و 550 میلیون دلار بود که بیش از دو برابر سود خالص آن در سال 2008 است. در سال 2008 سود خالص این کمپانی که از شرکاء اکزان است یک میلیارد و 840 میلیون دلار بود. باید دید که در این اقتصاد بحرانی، چرا و چگونه درآمد خالص شوران بیش از دو برابر شده است.
2010: کمیسیون فدرال تعیین مجازات که نظر مشورتی برای یکنواخت شدن مجازاتها به قضات دادگاه‌های سراسری آمریکا می‌دهد، کهولت و قرار داشتن مجرم در شرایط عاطفی و روانی را از دلایل تخفیف مجازات اعلام کرد. از دیرزمان، مجازات مجرمین سالخورده (بالای 65 سالکی) را که خطر برای جامعه نباشند به زندان تعلیقی و یا حبس خانگی محکوم می‌کنند که با تصمیم تازه کمیسیون فدرال، مجازات آنان خفیف‌تر خواهد شد.
2010: در انفجار پنجم اپریل 2010 یک معدن زغال سنگ در ایالت و ست ویرجینیا (آمریکا) 29 کارگر معدن کشته شدند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
