زمانی که بحث مقایسه درآمد دولت های گوناگون به میان می آید به دلیل آنکه میزان درآمدها بر مبنای قیمت های جاری مورد محاسبه قرار می گیرد ناچار برای مقایسه دقیق توان اقتصادی حاصل از این درآمدها یا باید بر مبنای قیمت ثابت این درآمدها را تعدیل و مقایسه کرد؛ یا براساس یک کالای شاخص معادل سازی انجام گیرد.

در روش دوم معمولا مبنای مقایسه طلاست. با توجه به آنکه مبنای ارزش اقتصادی بدون خدشه محسوب شده و کالایی جهانی است. در ساختار پولی بین المللی اگر چه دلار به عنوان پول بین المللی مبنای مبادلات است ولی زمانی که قیمت طلا در بازار کاهش یا افزایش می یابد به اینگونه استدلال می شود که افزایش قیمت طلا ناشی از کاهش توان اقتصادی دلاراست، کاهش قیمت طلا نیز به افزایش توان پشتوانه دلار یا همان اقتصاد آمریکا تفسیر می شود. بر همین اساس می توان گفت در این گزاره ها طلا یک مبنای ثابت ارزش محسوب شده و نوسان در ارزش ارزی مانند دلار شکل می گیرد.

با توجه به این وضعیت اگر برمبنای قیمت روز طلا طی سالهای 60 تا 91 میزان درآمدهای نفتی را به طلا معادل سازی کنیم، درآمدهای نفتی کشور به طور متوسط معادل 1796 تن طلا در سال بوده است. بالاترین میزان معادل طلایی در سال 86 بوده است که 82 میلیارد درآمد نفتی کشور به نرخ روز معادل 3650 تن طلا بوده و کمترین میزان در سال 64 بوده است که 6 میلیارد دلار درآمد نفتی کشور ارزی معادل 433 تن طلا داشته است.

 در بین دولت های فعال طی سالهای مورد اشاره کمترین میزان درآمد طلایی نفت به دولت های سوم و چهارم باز می گردد که سکانداران اقتصاد کشور در دوران دفاع مقدس بودند. درآمدهای نفتی کشور طی سالهای 60 تا 67 معادل 8088 تن طلا بوده است.

در مقابل بیشترین درآمد طلایی نفت در سالهای 84 تا 91 بوده است. یعنی دوران فعالیت دولت های نهم و دهم که در این دوره معادل طلایی درآمدهای سالانه نفتی کشور به رقمی معادل 2500 دلار رسیده و سر جمع آن رقمی معادل 19996 تن بوده است. البته در رتبه دوم دولت اطلاحات قرار دارد که معادل طلایی درآمدهای نفتی دوره اصلاحات تنها 300 تن کمتر از دولت های نهم و دهم بوده است.

 

 

به این ترتیب می توان با یک مبنای ثابت توان اقتصادی حاصل از صادرات نفت کشور را در دوره فعالیت هر یک از دولت ها رتبه بندی کرد و بر همین اساس دستاوردهای اقتصادی هر یک از دولت ها با همین معیار قابل مقایسه است. آیا دستاوردهای دولتهایی که بیشترین توان اقتصادی را در اختیار داشته اند با دستاوردهایی که در کارنامه شان ثبت شده تناسب دارد؟