به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، گردشگری ایران حال و روز چندان مطلوبی ندارد. حتی اگر گفته های مسئولان مراکز متولی امور گردشگری در کشور و گزارش‌های ارائه شده توسط این نهادها، به اوضاع نامساعد گردشگری اشاره‌ای نداشته باشد، آمارهای سازمان‌های جهانی این نگرانی را به وجود می‌آورند. به عنوان نمونه این که اعلام شد صنعت گردشگری و سفر ایران میان 11 مقصد گردشگری منطقه خاورمیانه در فهرست اقتصاد رقابتی سفر و گردشگری در سال 2013، رتبه 10 را به خود اختصاص داده. طبق این جدول، ایران از نظر شاخص‎های رقابتی درمیان تمام کشورهای منطقه، از مصر نیز که در رتبه 85 جهانی است، پایین‎تر بوده و تنها بر کویت پیشی دارد.

اما چرا با این که ایران جزو یکی از کشورهای دارای بیشترین جاذبه‌های گردشگری شناخته شده است، گردشگری در کشور ما رونق نمی‌گیرد و نه تنها گردشگران خارجی بلکه گردشگران داخلی هم تمایل زیادی برای سفرهای داخلی ندارند و اگر وضعیت اقتصادی‌شان اجازه دهد گزینه اول آنها سفرهای خارجی است؟

اینها و چند سوال دیگر در زمینه گردشگری را از خسرو ایرانپور، دبیر کل جامعه هتلداران ایران پرسیدیم.

چرا با تمام ویژگی‌های منحصر به فردی که ایران دارد،‌ گردشگری ما رونق نمی‌گیرد و آمار جذب گردشگران خارجی آنطور که انتظار می‌رود، بالا نیست؟

مسلما یکی از دلایلی که وجود دارد سیاه‌نمایی‌هایی است که در کشورهای دیگر علیه ما صورت می‌گیرد و باعث می‌شود گردشگران برای ورود به کشور ما ترس داشته باشند. اما من با این مخالفم که می‌گویند ایران جذابیت‌های خودش را برای گردشگران خارجی از دست داده است و آنها راهی کشورهای دیگر می‌شوند. کشور ما طرفداران خودش را دارد. ما یکی از پنج تمدن بزرگ دنیاییم و کسی که بخواهد ویژگی‌های دیدنی منحصر به فرد ایران را ببیند، آن را در جای دیگری پیدا نخواهد کرد. اما در این میان ما هم باید تلاش‌هایی را برای جذب بیشتر گردشگران انجام دهیم؛ لغو ویزا، تاکید روی جاذبه‌ها و شناساندن آنها با تبلیغات مناسب، شناختن ذائقه و سلیقه مشتری‌ها و ارائه خدمات یکپارچه و مطلوب می‌تواند گردشگران را به کشورمان بکشاند و حتی باعث شود آنها چندین بار به کشورمان سفر کنند.

درباره گردشگران داخلی چطور؟ آنها که بسیاری از این جاذبه‌ها را می‌شناسند.

بله ولی مساله‌ای که وجود دارد این است که کار تبلیغات و کار فرهنگی مساله‌ای نیست که به زودی جواب دهد. باید زمان بگذرد و با خدماتی که ارائه می‌شود در سال‌های آینده به نتایج بهتری برسیم. در شرایط کنونی با توجه به گران شدن ارز دیدیم که استقبال مردم از سفرهای داخلی بیشتر شد و این اتفاق مثبتی است که می‌تواند مردم را با ویژگی‌های سرزمینمان بیشتر آشنا کند. اما نباید از کیفیت خدمات هم غافل شد که باعث می‌شود مردم تمایل بیشتر یا کمتری برای انجام سفر داشته باشند. ما باید بار فرهنگی سفرها را بیشتر کنیم؛ یعنی کسی که در یک شهر اقامت می‌کند بداند اوقات فراغتش را چطور پر کند، به چه جاهایی برود تا سفر خوبی داشته باشد و با خاطره خوشی از آن شهر برگردد. نباید مسافران را به حال خودشان رها کنیم و به صرف این که آمار ورود گردشگر به یک شهر زیاد شد خوشحال باشیم. باید به سفرهای بعدی او به همان شهر یا شهرهای دیگر هم فکر کنیم که آیا باز هم برای سفر به آن شهر رغبت دارد یا نه.

وضعیت گردشگری در سال 91 را چطور ارزیابی می‌کنید؟

سال 91 سال خوبی برای گردشگری داخلی به حساب می‌آید چون همانطور که گفتم هرچه ارز گران‌تر شد، میل گردشگری داخلی هم بیشتر شد. در سال گذشته از سفرهایی با مسیرهای کوتاه استقبال شد و گردشگران به مناطق و شهرها و روستاهایی که در اطراف استان‌های خودشان بود سفر کردند که این هم اتفاق خوبی قلمداد می‌شود.

پیش‌بینی می‌کنید در سال 92 هم این رویه ادامه داشته باشد؟

به نظر می‌رسد با شرایط موجود گردشگری داخلی پربارتر شود. باید بررسی علمی انجام دهیم که مردم چه می‌خواهند و گردشگری را به آن سمت ببریم؛ یعنی همان کاری که دنیا انجام می‌دهد و بر اساس سلیقه گردشگر پیش می‌رود. به عنوان نمونه این که برای تعطیلات نوروز امسال، هم برنامه‌های فرهنگی در نظر گرفته شده و هم با توجه به ایام فاطمیه، برنامه‌های مذهبی. یکی از این برنامه‌های فرهنگی، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها است که بخشی از آن را نمایش و فروش صنایع دستی تشکیل می‌دهد. امسال بررسی می شود که تاثیر صنایع دستی بر گردشگری چطور است و به طور متقابل گردشگری از لحاظ اقتصادی چه تاثیری بر صنایع دستی خواهد داشت. اینگونه بررسی‌ها در برنامه‌ریزی‌هایی که برای آینده وجود دارد تاثیرگذار خواهد بود. یا به عنوان نمونه این که بررسی می شود چقدر از گردشگران در هتل‌ها اقامت می‌کنند، چقدر در خانه‌های اجاره‌ای یا در اماکن دولتی که برای سفرها در نظر گرفته شده است.

امسال قیمت هتل‌ها افزایش داشته است؟

امسال نه تنها قیمت هتل‌ها افزایش نداشته بلکه برای اولین بار در فصل پیک سفر مقرر شد هتل‌ها به مسافران تخفیف هم بدهند. این تخفیف در تهران 40 درصد بود و در شهرها و استان‌های دیگر هم با درصدهای مختلفی وجود داشت و با این که ممکن بود به هتلداران فشار وارد شود اما با توجه به هدف بالاتری که همان امکان سفر برای مردم بود این کار را انجام دادیم.

با توجه به قیمت بالای هتل‌ها به نظر می‌رسد این تخفیف‌ها هم مشکل عده‌ای را حل نکند و به فکر اقامت در هتل نباشند.

این تصور وجود دارد که اگر قیمت هتل کمتر باشد مردم بیشتر از هتل‌ها استفاده می‌کنند، اما این را در نظر بگیرید که این مسائل سلیقه‌ای هم هست و عده‌ای خودشان ترجیح می‌دهند که در طبیعت چادر بزنند یا در جاهایی غیر از هتل اقامت کنند. این حق انتخابی است که آنها دارند و شاید خیلی هم به قیمت زیاد هتل‌ها مربوط نشود. اقامت گردشگران در همه‌جای دنیا، انواع و اقسام دارد تا گردشگر با هر بودجه‌ای بتواند هر نوع اقامتگاهی را انتخاب کند. اقتصاد گردشگری دنیا هم به همین شکل است که گردشگران بودجه‌های متفاوت و متنوعی دارند و همه، هتل 5 ستاره نمی‌خواهند. باید تنوع محصول وجود داشته باشد؛ از مهمان‌پذیر تا هتل‌های یک تا 5 ستاره. به‌هرحال مردم بر اساس اقتصاد و داشته‌هایشان از این تنوع استفاده می‌کنند. ما تنوع سلیقه‌ها را داریم، پس باید تنوع محصولات را هم داشته باشیم تا هر کس، جایی را انتخاب کند که دوست دارد. هتل‌های ما در فصل تقاضا تخت خالی ندارند و مشکلی برای پر کردنشان وجود ندارد. مشکلی که هتل‌ها با آن مواجه هستند این است که تمام سفرها در یک زمان صورت می‌گیرد و در فصول دیگر مسافر ندارند که می‌تواند به اقتصاد آنها ضربه بزند.

اقداماتی که برای بهبود وضعیت گردشگری به ویژه گردشگری داخلی باید انجام شود چیست؟

باید سفرها را سالیانه کنیم به طوری که در طول ماه‌های سال مردم بتوانند و بخواهند سفر کنند نه این که فقط در مواقع مشخصی از سال مثلا تعطیلات نوروز یا ماه آخر تابستان با حجم زیاد مسافران روبه‌رو باشیم. من معتقدم که با دادن تسهیلات ویژه‌ای به کارمندان مانند مرخصی‌های سفر و ... می‌توان آن‌ها را به سفر در طول سال تشویق کرد و در این صورت تخفیف ویژه هم در هزینه‌های مربوط به هتل‌ها به آن‌ها داد. مورد دیگر این است که سفرها را همه‌مکانی کنیم و مردم فقط به سمت شهرهای مشخصی مثل شهرهای شمالی یا مشهد و شیراز و اصفهان نروند بلکه درباره استان‌های مختلف اطلاع‌رسانی‌های کافی وجود داشته باشد تا مردم به آن نقاط هم سفر کنند.