یکی از آیین های دیر پای ایرانی که هر ساله همزمان با لحظات آخر سال در خانه بیشتر ایرانیان برگزار می شود و رسیدن سال نو را نوید می دهد چیدن سفره هفت سین است.

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک چیدن هفت سین اول فروردین و هنگام سال تحویل نماد و مظهر دوره ای از مناسك گذار می تواند باشد. هفت سین تمام اعضای خانواده را از دور و نزدیك به خانه فرا می خواند و بر سر خوان می نشاند.

ظاهرا رسم گستردن سفره در نوروز و چیدن هفت نوع خوراكی بر روی آن بازمانده رسمی كهن است و هر یک نشانه نمادی مختص به خود می باشند مثلا ، آینه مظهر پاكی و یك رنگی و باز تاباننده هستی ازلی و بخت و سر نوشت ؛ شمع نشانه فروزش و روشنایی و زداینده تاریكی و سیاهی ؛ تخم مرغ نماد آفرینش و زایندگی ، ماهی و شمشاد مظهر ناهید فرشته آب و زندگی، سبزه نشانه رویش و حیات، انار مظهر باروری و فراوانی، نان نماد بركت و فزونی و اسپند و سیر رماننده ی ارواح زیانكار.

درباره سابقه و قدمت هفت سین اطلاعات زیادی در دسترس نیست اما آنچه مسلم است این سفره براساس نوشته های مورخانی مانند ابوریحان بیرونی این سفره از دوره ساسانی تاکنون بر همین منوال بوده است.

این اقلام و مراسم هیچ گاه در طول تاریخ ثابت نبوده اند. بستگی به شرایط، قومیت ها، باورها و اعتقادات دارد حتی برگزاری این مراسم در هر خانواده متفاوت است. نمی توان گفت مراسم سال نو و هفت سین از اصلی آمده و دگرگون شده اند. بلکه در طول تاریخ شكل گرفته اند و مردم هم به دلایل مختلف آنها را سال ها شاید تنها چیزی كه شاید در این مراسم ثابت مانده است، عدد «هفت» آن باشند كه با هفتم بودن جشن نوروز در اعیاد هفتگانه واجب توجیه می شود.

اما چرا هفت سین؟

هفت در فرهنگ ایرانی عدد مقدسی است. هفت امشاسپند، هفت طبقه زمین و آسمان، هفت فرشته مقرب خداوند، هفت دور فلک، هفته و ... نشان از اهمیت این عدد دارد. برخی از فرهنگ شناسان معتقدند که این سفره پیش از ورود اسلام به ایران هشت شین بوده است. اما با توجه به تقدس عدد هفت در میان ایرانیان چنین احتمالی درست به نظر نمی آید. باید پذیرفت که این خوان نوروزی درگذشته نیز ترکیبی از عدد هفت بوده است.

در ایران باستان، جشن هایی به مناسبت های گوناگون ملی و مذهبی برگزار می شد. اما از آن میان، هفت جشن جزو جشن های واجب به شمار می آمد كه شش جشن، جشن های گاهانبار یا سالگرد آفرینش های شش گانه بود.

این جشن ها به ترتیب عبارت اند از: «مید یوزرم گاه»،‌ جشن میانه بهار كه از 11 تا 15 اردیبهشت به مناسبت سالگرد آفرینش آسمان برگزار می شد. «میذ یوشم گاه» جشن نیمه تابستان از 11 تا 15 تیر به مناسبت سالگرد آفرینش آب «پیتی شهیم گاه»، به معنی «دانه آور»، سالگرد آفرینش زمین و فصل گردآوری غله است كه از 26تا 30شهریور برگزار می شد.

«ایا سرم گاه»، از 26 تا 30 مهر است و سالگرد آفرینش گیاه و «برگشت» معنی می دهد، چون چوپان با گله بر می گردد و آغاز زمستان است. «مید یاریم گاه» به معنی «میان سال» كه سالگرد آفرینش چارپای مفید است و جشن میان زمستان، زمانی است كه برای دام انبار زمستانی می شود. «همسپد میدم گاه» به معنی «با هم بودن و با هم گرد آمدن‌» كه سالگرد آفرینش انسان است و پنج روز آخر سال برگزار می شود. هفتمین جشن از اعیاد هفتگانه واجب «نوروز» است./س

برچسب ها: سفره ، هفت سین ، رسم
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.