به گزارش خبرنگار احزاب باشگاه خبرنگاران؛ برگزاري "انتخابات" به عنوان يكي از شاخص‌ترين مظاهر دموكراسي و مردم‌سالاري از همان نخستين روز‌هاي پيروزي انقلاب اسلامي ايران مورد توجه خاص و ويژه امام خميني(ره) به عنوان معمار بزرگ اين انقلاب قرار داشت به گونه‌اي كه حضرت امام(ره) در ماه‌هاي نخستين پيروزي انقلاب، اصل نظام "جمهوري اسلامي" را به رفراندوم گذاشت.

بازخواني شرح انتخاباتي كه در طول 33 سال از عمر پرفراز و نشيب اين انقلاب برگزار شده، حاوي درس‌ها و نكات تلخ و شيريني است كه مي‌تواند چراغي براي ادامه مسير توده‌هاي مردمي و البته احزاب، تشكل‌ها و مسئولان باشد؛ بر اين اساس در قالب سلسه گزارشاتي به صورت مجزا به بررسي انتخابات رياست‌‌جمهوري در ادوار مختلف انقلاب از سال 58 تا به امروز مي‌پردازيم و به شيوه‌اي جذاب برخي از گوشه‌هاي پنهان اين رويداد‌ها را بازگو خواهيم كرد و نيم‌نگاهي نيز به نوع نگاه برخي رسانه‌هاي خارجي به برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري در هر دوره خواهيم داشت.

پيروزي مجدد خاتمي در هشتمين انتخابات رياست جمهوري

انتخابات هشتمين دوره رياست جمهوري در 18 خرداد 1380 برگزار شد؛ در اين دوره 42 ميليون و 168 هزار و 592 نفر واجد شرايط راي دادن بودند. افزايش واجدين شرايط در اين دوره 15.61 درصد بود. از اين تعداد 28 ميليون و 155 هزار و 969 نفر شرکت کردند. (67.77 درصد)

اما مشارکت مردم نسبت به دوره قبل، 13.15 درصد کاهش نشان مي دهد. در اين انتخابات از ميان 817 داوطلب ثبت‌نام کننده، 10 نفر را شوراي نگهبان تائيد صلاحيت کرد که سيد محمد خاتمي، بار دوم با 21 ميليون و 659 هزار و 53 راي (76.93 درصد) درصدر و پس از آن دکتر توکلي، شمخاني، غفوري فرد، فلاحيان و جاسبي و ... در مراتب بعدي قرار گرفتند.

در اين دور از انتخابات آقاي خاتمي با کسب بيش از 20 ميليون راي توانست به عنوان هشتمين رئيس جمهور انتخاب شود؛ حکم تنفيذ حجت الاسلام خاتمي را در تاريخ 15 مرداد 1380 مقام معظم رهبري صادر کردند.

رويدادها و تحولات مهم در آستانه برگزاري هشتمين انتخابات رياست جمهوري

رويدادها و تحولات مهم در آستانه برگزاري هشتمين انتخابات رياست جمهوري و چند روز قبل از آن در عرصه منطقه اي و بين المللي عبارت اند از: در عرصه منطقه اي برگزاري اجلاس ويژه سازمان کنفرانس اسلامي براي بررسي مسئله فلسطين در دوحه پايتخت قطر، برگزاري کنفرانس جمعيت هاي هلال احمر و صليب سرخ با حضور 50 کشور، برگزاري پنجمين اجلاس کميسيون اقتصادي مشترک جمهوري اسلامي ايران و جمهوري عربي سوريه در دمشق در زمينه گسترش همکاري اقتصادي، در عرصه بين المللي: برگزاري بيست و دومين اجلاس وزراي خارجه گروه 15 در اندونزي براي بررسي مسائل مربوط به فناوري اطلاعات، اقتصاد جهاني و عصر ديجيتال.

ادامه گفتمان دوم خرداد به همراه فاصله گرفتن طيف معتدل اين جريان از گروه هاي افراطي صبغه دولت هشتم را تشکيل مي داد. در اين دوران شاهد شکل گيري جريان منتقدي هستيم که توانست با عنوان اصولگرايي نوين، اداره کشور در مجلس و دولت را دوباره به دست بگيرد. در عرصه داخلي، تلاش براي تصويب لوايح دوگانه اصلاح قانون انتخابات و تبيين اختيارات رياست جمهوري که به علت مغايرت با شرع و قانون اساسي در شوراي نگهبان قانون اساسي رد شد.

اما سوال اساسي كه مورد پرسش توده‌هاي مردم در دومين دوره رياست‌جمهوري خاتمي قرار داشت اين بود كه پس از سال‌ها دم زدن خاتمي از "گفتگوي تمدن‌ها" و عقب‌نشيني‌هاي مكرر خاتمي از برخي مواضع اصولي نظام، كوتاه آمدن در برابر زياده‌خواهي‌هاي مكرر غربي‌ها و به ويژه امتاز دادن‌هاي مكرر خاتمي در پرونده هسته‌اي كشور در مقابل غربي‌ها حتي تعليق داوطلبانه غني‌سازي و ... چه دستاورد‌ي براي ملت ايران داشت و آيا مردم بايد شاهد قرار گرفتن ايران در "محور شرارت" مورد ادعاي آمريكا پس از آن همه عقب‌نشيني مي‌بودند.

بحران اشتغال و تشديد فشارهاي اقتصادي، وزن‌کشي سياسي اصلاح طلبان در دومين انتخابات شوراها و اقبال نکردن مردم به آنها، انتخابات مجلس هفتم و تغيير فضاي سياسي کشور، انتخاب محمود احمدي نژاد به عنوان شهردار تهران و در عرصه بين المللي، حمله آمريکا به افغانستان و عراق، دو همسايه ايران و ساقط شدن صدام و طالبان در اين دو کشور، از مهمترين رويدادهاي دوران رياست جمهوري خاتمي بودند.

واكنش رسانه‌هاي داخلي و خارجي به انتخابات هشتم رياست‌جمهوري

انتخابات هشتمين دوره رياست جمهوري از جمله موضوعات مورد توجه رسانه هاي خارجي بود که با واکنش هاي متفاوت رسانه هاي غربي روبرو شد؛ رسانه هاي خارجي هريک براساس اهداف، سياست ها و خط مشي هاي خاص خود در قبال انتخابات رياست جمهوري موضع گيري و جريان خبري خاصي را پيگيري کردند. دشمنان و کشورهاي ديگر به سردمداري آمريکا و اسرائيل، بسيار علاقه مند بودند که در اين دور از انتخابات هم نقش موثري داشته باشند تا بتوانند با استفاده از تحليل هاي بي پايه و اساس و ايجاد تفرقه و دوگانگي و نفاق در جامعه، اقتدار نظام جمهوري اسلامي را تضعيف کنند.

هرچند تلاش فراوان آنها در دوره هاي پيشين با بي اعتنايي ملت ايران، با شکست سنگين مواجه شده است، اما آنها دست از تلاش بر نمي دارند و هرچند نااميدانه به فعاليت خود در هر دور از انتخابات ادامه مي دهند، ولي حضور پرشور و گسترده مردم در هر دور از انتخابات مي تواند پاسخي کوبنده به آنها باشد.
حضور مردم در هشتمين دوره انتخابات رياست جمهوري، نشانه ترديدناپذيري از وفاداري و اعتماد آنها به نظام اسلامي است و حکايت از آن دارد که مردم راه جبران کاستي ها و چاره مشکلات و دشواري هاي موجود را در محدوده و چهارچوب نظام جمهوري اسلامي ايران جستجو مي کنند.

راديو کلن: تعدادي از محافظه کاران قصد دارند در انتخابات رياست جمهوري محسن رضايي را به مصاف خاتمي بفرستند. (منبع: جمهوري 23/1/1380)

راديو بي بي سي: بسياري از افراد در داخل نظام خواهان حضور آقاي خاتمي و تداوم وي هستند. با وجود همه تحولات اخير، آقاي خاتمي علاقه مند به شرکت در انتخابات آتي رياست جمهوري است. (منبع: جمهوري 23/1/1380)

روزنامه "لوموند" چاپ فرانسه: آقاي خاتمي ممکن است براي انتخابات نامزد شود و نهضت آزادي که بيش از پيش از وي حمايت مي کنند، قصد داشته افکار عمومي را در اين جهت بسيج کند، بنابراين هزينه آن را پرداخته است؛ اين روزنامه در ادامه مي گويد: خاتمي با وجود ضربه هايي که بر او وارد شد، بار ديگر براي رياست جمهوري نامزد خواهد شد، زيرا هدف اصلي وي نجات جمهوري اسلامي از طريق ايجاد تحول و تغيير است. (منبع: جمهوري 25/1/1380)

راديو بي بي سي: شرکت يا عدم شرکت محمد خاتمي در دور آينده انتخابات رياست جمهوري در اين کشور علامت سوال بزرگي را ايجاد کرده است. (منبع: جمهوري 28/1/1380)

جان وارد آندرسون، خبرنگار روزنامه آمريکايي واشنگتن پست در تحليلي از انتخابات رياست جمهوري ايران نوشت: از دريابان علي شمخاني، وزير دفاع کابينه خاتمي و احمد توکلي، وزير کار سابق به عنوان دو رقيب اصلي خاتمي نام برده مي شود. (منبع: کيهان 29/2/1380)

خبرگزاري فرانسه: هيچ کس نمي داند در ميان دريابان شمخاني، وزير دفاع و احمد توکلي، عبدالله جاسبي و محمود کاشاني چه کسي رقيب اصلي وي خواهد بود و خواهد توانست آراء نه فقط مخالفان ميانه رو و محافظه کاران، بلکه آراء کساني را که از خاتمي گرايي نااميد شده اند، به خود اختصاص دهد.
اين خبرگزاري تاکيد کرد: موضوع دشوار، يعني موضوع بهبود اوضاع اقتصادي و اجتماعي کشور محور اصلي تبليغات رياست جمهوري امسال را شکل خواهد داد و رقباي رئيس جمهوري فعلي احتمالا از اين موضوع در تبليغات خود بهره برداري خواهند کرد. (منبع: کيهان 29/2/1380)

راديو دولتي انگليس پيش بيني کرد: خاتمي در انتخابات رياست جمهوري برنده مي شود. اين راديو در عين حال گفت: بسياري از کساني که چهار سال پيش به او (خاتمي) راي دادند، اکنون ممکن است سرخورده باشند. از سوي ديگر بعضي از اصلاح طلبان تندرو هم به اين نتيجه رسيده اند که جنبش اصلاحات نياز به رهبر مصمم تري دارد. (منبع: کيهان 30/2/1380)
راديو فرانسه: هرکدام از 9 نامزد انتخابات رياست جمهوري به غير از خاتمي داراي پتانسيل هاي مشخصي هستند که يک مقدار از آراء را به خودشان اختصاص مي دهند.
اين راديو پيش بيني کرد: اگر مجموع آراي اينها را جمع کنيم، رقم قابل توجهي مي شود. در عين حال که ما با انتخابات متفاوتي روبرو خواهيم بود. (منبع: کيهان 30/2/1380)

راديو آمريکا: آقاي خاتمي براي يک دوره ديگر برنده مي شود، اما نتوانسته در بين راي دهندگان که دستخوش دلسردي و بي علاقگي هستند، شور و شوقي برانگيزد. (منبع: کيهان 12/3/1380)

راديو فرانسه: کانديداها مي کوشند عمدتا صحنه را با شعارهاي کلي و نياتي اخلاقي و بلندپروازانه پر کنند. (منبع: کيهان 12/3/1380)
راديو فرانسه: در جناح اصلاح طلب دغدغه جدي ريزش آراء نسبت به چهار سال پيش است. (منبع: کيهان 12/3/1380)

راديو بي بي سي: شعارها و طر ها و برنامه هايي که کانديداها مطرح کردند، شعارها، درخواستها و انگيزه هاي واقعي و به حق مردم مسلمان ايران نيست. (منبع: کيهان 12/3/1380)
راديو بي بي سي: کانديداها فاقد توان و کارآمدي لازم براي پست خطير رياست جمهوري هستند، صرفا براي خودنمايي وارد عرصه شده اند و چيزي براي عرضه ندارند. (منبع: کيهان 12/3/1380)

راديو بي بي سي: اغلب نامزدهاي انتخاباتي ايجاد شغل، تغيير سيستم مديريتي کشور، مبارزه با تورم، مدرن کردن سيستم اقتصادي، رسيدگي به وضع جوانان و  غيره از جمله برنامه هاي اصلي آنهاست. به نظر مي رسد آن چيزي که کانديداها اعلام کرده اند، با وضعيتي که جامعه ما دارد، به يک شعار دور از ذهن مي ماند. (منبع: کيهان 12/3/1380)

راديو آمريکا: در کشوري که حتي اقليت هاي مذهبي، زرتشتي، يهودي، مسيحي و سني بايد به ولايت فقيه التزام داشته باشند، انتخابات چه معنايي دارد. (منبع: کيهان 12/3/1380)
راديو آمريکا: آقاي خاتمي که رقيب مهمي ندارد، اميدوار است هفتاد درصد از آراء را به خود اختصاص دهد، او به دنبال دمکراسي مذهبي است. (منبع: کيهان 12/3/1380)

راديو آمريکا: جناح راست مايل است خاتمي راي کمتري بياورد تا گفته شود او ديگر محبوب نيست. او بايد بيست و دو ميليون راي بياورد. (منبع: کيهان 12/3/1380)
راديو آمريکا: فضاي سياسي ايران به خاطر کم تحرکي در امر انتخابات سنگين به نظر مي رسد. (منبع: کيهان 12/3/1380)

راديو آمريکا: خاتمي مصمم است که روند اصلاحات را به پيش ببرد. او پايبند به اين تفکر است که ايران جز ادامه اصلاحات به همراه آميزه اي از ارزش هاي ديني راه ديگري ندارد. (منبع: کيهان 12/3/1380)

راديو آزادي: راي اولي ها سرنوشت انتخابات روز جمعه را در ايران رقم مي زنند. جناح اصلاح طلب حاکميت چنين قانوني را بيشتر به نفع خود مي دانند تا جناح راست. (منبع: کيهان 15/3/1380)

راديو آزادي: در آستانه انتخابات اطلاع رساني به درستي صورت نگرفته است، بسياري از راي اولي ها اصلا نمي دانند که حق راي دادن دارند. (منبع: کيهان 15/3/1380)
راديو آزادي: مسلما رئيس جمهور روز جمعه براي دومين بار به مقام رياست جمهوري برگزيده خواهد شد، اما اين اميد که او بتواند اصلاحات خود را کاملا عملي سازد، وجود ندارد. (منبع: کيهان 15/3/1380)

راديو کلن: انتظار مي رود اين بار خاتمي بتواند زمينه روابط با آمريکا را به وجود بياورد و اگر در انتخابات گذشته از طريق شبکه سي ان ان با مردم آمريکا سخن گفت، اين بار در پشت ميز گفتگو با رهبران آمريکا به سخن بنشينند. (منبع: کيهان 15/3/1380)

راديو آزادي: تاکنون اکثر فعاليت هاي تبليغاتي و جلسات سخنراني به آرامي برگزار شده و تنها در چند منطقه کشور ناآرامي هايي به چشم مي خورد. (منبع: کيهان 15/3/1380)
راديو بي بي سي: از ويژگي هاي تبليغات کم رونق انتخابات امسال نسبت به 4 سال گذشته، توقيف بودن بيش از 40 نشريه و فقدان يک رقابت جدي ميان نامزدهاي انتخابات بود. (منبع: کيهان 16/3/1380)

راديو بي بي سي: حال و هواي انتخابات هيچ سنخيتي با فضاي انتخابات دوم خرداد 76 ندارد. فضاي انتخابات رقابتي هم نيست. بسياري از مردم نتيجه انتخابات را از پيش ارزيابي و تمام شده مي دانند. (منبع: کيهان 16/3/1380)

راديو بي بي سي: آقاي خاتمي در مبارزه با ساير کانديداها از اين امتياز برخوردار است که در حال حاضر يک چهره ملي است که به خوبي شناخته شده است. او از حمايت احزاب سياسي اصلاح طلب برخوردار است. (منبع: کيهان 16/3/1380)

راديو فرانسه: در صورتي که خاتمي بار ديگر به رياست جمهوري انتخاب شود، چگونه خواهد توانست اصلاحاتي را که طي 4 سال گذشته نتوانسته به مرحله اجرا بگذارد، عملي کند. (منبع: کيهان 16/3/1380)

روزنامه "زوديچه" چاپ آلمان: آقاي منتظري  ضمن حمايت از دستگير شدگان اخير که متهم به براندازي هستند، خواستار تحريم انتخابات آتي رياست جمهوري از سوي مردم ايران شده است. (منبع: جمهوري 2/2/1380)

خبرگزاري صهيونيستي: رويترز نامزدهاي هشتمين دوره انتخابات رياست جمهوري ايران را متهم به نگرش به سوي غرب کرد. اين خبرگزاري در گزارشي که توسط خبرنگارش در تهران تهيه شده ادعا کرد، نامزدهاي انتخاباتي ايران روزگاري در تلاش براي بدست آوردن راي بيشتر در به تمسخر کشيدن غرب "منحط" با يکديگر مسابقه مي دادند، حال آنکه اکنون در اين باره بحث مي کنند که بهترين راه برابري کردن با غرب چگونه است؛ در اين گزارش همچنين ادعا شده است، نامزدهاي شرکت کننده در انتخابات 18 مرداد ايران از ميانه رو گرفته تا تندرو اغلب آمريکا و اروپا را به عنوان الگوي بهره وري و پيشرفت معرفي مي کنند.

اين خبرگزاري اظهارات برخي از نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري از جمله تاسيس مراکزي در محله براي ورزش و تفريح زنان و تبعيت از قوانين غربي براي تامين حقوق آزادي و زندگي فردي در جامعه را دليل اين ادعاي خود قرار داده است. (منبع: جمهوري 7/3/1380)

راديو آزادي وابسته به سازمان جاسوسي آمريکا "سيا" با ارسال گزارشي از گردهمايي روز دوشنبه طرفداران آقاي خاتمي در ورزشگاه شهيد شيرودي اعتراف کرد که انتظار داشته است اين ميتينگ با تشنج هايي همراه باشد و مسببين آن هم گروه رقيب موسوم به جناح راست و انصار حزب الله و يا برخي طرفداران دوم خردادي که اصطلاحا "اعضاي جناح دوم خرداد" محسوب مي شوند، معرفي گردند. (منبع: جمهوري 9/3/1380)

سازمان صهيونيستي ديده بان حقوق بشر که مقر آن در آمريکاست، با انتشار گزارشي به مناسبت انتخابات رياست جمهوري در ايران، از وضعيت حقوق بشر در کشورمان ابراز نگراني کرد: لازم است با اجبار قوانين بين المللي، ايران وادار به ايجاد تغييرات بنيادين در شيوه ها و سياست هاي اجرايي و حقوقي شود. (منبع: جمهوري 17/3/1380)

بخش فارسي راديو اروپاي آزاد در اخبار خود به نقل از اظهارات محمدرضا خاتمي، نايب رئيس جديد مجلس شوراي اسلامي اعلام کرد: گروه هاي سياسي به ويژه حزب مشارکت از هم اکنون تلاش هاي خود را آغاز کرده اند تا بيشترين اعمال نفوذ را در ترکيب آينده دولت داشته باشند.
اين راديو افزود: آنچه طرفداران آقاي خاتمي مي خواهند حذف چهره هايي از کابينه فعلي است که به عقيده آنها همسو با برنامه هاي دولت عمل نمي کنند. حسين مظفر، وزير آموزش و پرورش جزء همين چهره هاست. (منبع: جمهوري 22/3/1380)

روزنامه "ال موند" چاپ اسپانيا: رئيس جمهور منتخب ايران آن دسته از وزيران کابينه خود را که با اصلاحات سياسي وي مخالف اند، کنار خواهد گذاشت. (منبع: جمهوري 22/3/1380)
روزنامه "واشنگتن تايمز" چاپ آمريکا: انتخاب مجدد آقاي خاتمي خوش بيني محتاطانه اي در واشنگتن به وجود آورده، لکن انتظار نمي رود که با نظام اسلامي تهران يک رابطه واقعي به وجود آيد. (منبع: جمهوري 28/3/1380)

روزنامه "اورلاندو سنتينيل" چاپ آمريکا: انتخابات رياست جمهوري در ايران به واشنگتن راه تازه اي براي ايجاد روابط جديد با ايران پيشنهاد کرده است. پس از دو دهه روابط تيره بين دو کشور شايد اين مسئله به نظر عجيب و غير عادي برسد. (منبع: جمهوري 30/3/1380)

راديو بي بي سي: در انتخابات امروز ايران چه آقاي خاتمي مجددا انتخاب شود و چه يکي از 9 رقيب او به قدرت برسد، گذشته از مسئله روابط با آمريکا دولت بعدي ايران با مشکلات فراوان ديگري نيز روبرو خواهد شد. (منبع: کيهان 18/3/1380)

راديو آمريکا: مهمترين ويژگي اين انتخابات ورشکستگي و فرسودگي مفرط جناح راست است تا آن حد که از دادن نامزد در انتخابات اجتناب کرده است. (منبع: کيهان 18/3/1380)
راديو آمريکا: تاکتيک جناح راست در انتخابات اين خواهد بود که نامزدهاي مختلف عرضه کند تا اين جور وانمود نشود که آنها کنار کشيده اند يا نمي خواهند يا مي ترسند شرکت بکنند. (منبع: کيهان 18/3/1380)

راديو کلن: در هيچ انتخاباتي تا به حال اينگونه فضاي مايوس کننده سياسي ترسيم نشده بود و آنچه در روز انتخابات رخ داد، درست عکس تمام آن پيش بيني هايي بود که اينجا انجام مي شد. (منبع: کيهان 18/3/1380)

راديو بي بي سي: مردم احساس مي کنند راي به آقاي خاتمي، راي به ادامه اصلاحات و يک راي نه به شيوه حکومتداري از سوي محافظه کاران است. از اين جهت مصرند که پاي صندوق هاي راي حاضر شوند. (منبع: کيهان 18/3/1380)

راديو رژيم صهيونيستي: اکثر سازمان هاي اپوزيسيون با صدور بيانيه هايي صاحبان حق راي را به تحريم انتخابات فرا مي خوانند. براساس اين گزارش سميناري با شرکت 10 سازمان چپ در شهر مانس آلمان براي بررسي موضوع انتخابات رياست جمهوري برگزار شد که در قطعنامه پاياني آن آمده است؛ اين انتخابات نه تنها کمترين وجه مشترکي با انتخابات در معيارهاي جهان شمول ندارند، بلکه انتصاب 10 فرد مورد اعتماد رژيم از ميان 800 نامزد انتخاب است. (منبع: کيهان 21/3/1380)

راديو آمريکا: برخي طرفداران خاتمي از کندي تغييرات نااميد و مايوس هستند، اما در عين حال مايل اند فرصت ديگري بدهند. (منبع: کيهان 21/3/1380)
خبرگزاري فرانسه: انتظار مي رود تعداد آراي خاتمي بيشتر از دوره قبل باشد و او را به تنها رئيس جمهوري بدل کند که بعد از پيروزي انقلاب اسلامي سال 1979 (1357) تاکنون در انتخابات مجدد به عنوان رياست جمهوري بالاترين راي را کسب کرده است. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

خبرگزاري فرانسه: محمد خاتمي براي پيشبرد اصلاحات دمکراتيک خود اختيارات قطعي غير منتظره اي را به دست آورد. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)
خبرگزاري فرانسه: خاتمي 57 ساله که با کسب تقريبا 80 درصد آراي مردم به پيروزي رسيد، نشان داد که مردم به طور آشکار طرف او هستند و از او حمايت مي کنند. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

راديو آمريکا: صف راي دهندگان از ساعات اوليه بامداد روز جمعه در برابر مساجد و مدارس محل راي گيري تشکيل شد و حتي گرماي بيش از حد هوا هم مانع از شرکت راي دهندگان در انتخابات نشد. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

راديو آمريکا: هرقدر که پيروزي خاتمي عظيم باشد، انتظارات مردم نيز براي پيشبرد اصلاحات و رفاه و آزادي بيشتر خواهد بود. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)
پايگاه اينترنتي واشنگتن: ميزان زياد راي محمد خاتمي، ماموريت وي را براي انجام تغييرات اجتماعي و سياسي احيا کرده است. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

روزنامه "واشنگتن پست" چاپ آمريکا: مردان و زنان ايراني بدون اعتنا به پيش بيني هاي صورت گرفته مبني بر اينکه درصد عظيمي از راي دهندگان در خانه مي مانند، در صفوف جداگانه اي در مساجد، مدارس، چادرهاي صحرايي و ساير محل ها در سراسر کشور براي راي دادن در انتظار ايستادند. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)
روزنامه "واشنگتن پست" چاپ آمريکا: حضور مردم ايران در انتخابات روز جمعه آنقدر سنگين و گسترده بود که برگه هاي انتخاباتي بسياري از حوزه هاي انتخابيه تمام شد. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

روزنامه "فايننشال تايمز" چاپ انگليس: روز جمعه صف هاي بسيار طولاني در سطح شهر تهران براي شرکت در انتخابات تشکيل شده بودند، چنانکه يکي از مسئولان نظارت بر انتخابات گفت: وي هرگز در زندگي خود چنين حضوري را در انتخابات نديده بود. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

روزنامه "اينديپندنت" چاپ لندن: اين يکطرفه ترين انتخابات ايران از زمان انقلاب اسلامي سال 1979 ميلادي تاکنون است. اين روزنامه، انتخابات 18 خرداد را نقطه عطفي در مسير حرکت به سوي دمکراسي که خاتمي اميدوار است به آن دست يابد، توصيف کرد. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

روزنامه "لارپوبليکا" چاپ ايتاليا: خاتمي درهاي جهان را به روي ايران گشود و گفتگو ميان تمدن ها را درست در زماني که شعار برخورد تمدن هاي ساموئل هانتينگتون بر زبان ها جاري بود، در جهان بنا گذاشت. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

خبرگزاري آلمان: مردم ايران از فرصت انتخابات رياست جمهوري که پيشاپيش به عنوان يک همه پرسي، له يا عليه اصلاحات مطرح شده بود، استفاده کردند و نه تنها نزديک به 80 درصد به نفع خاتمي راي دادند، بلکه آنهايي هم که اصلا پاي صندوق‌هاي راي نرفتند، اينک از روحاني 57 ساله انتظار اصلاحات دارند و به همين خاطر چنين تقاضاهايي از خاتمي، دوره 4 ساله رياست جمهوري وي را از 4 سال پيش دشوارتر مي‌نمايد.(منبع: اطلاعات 22/3/1380)

خاتمي ابتدا با لبخندها و سپس با اشک‌هاي خود، دل‌هاي مردم ايران را برد!

خبرگزاري رويترز: محمد خاتمي، رئيس جمهور ايران ابتدا با لبخندها و سپس با اشک‌هاي خود، با ارائه يک چهره انساني از اسلام دل‌هاي مردم ايران را برد و براي بار دوم در انتخابات رياست جمهوري پيروز شد. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

روزنامه "آ. ب. ث" چاپ اسپانيا: محمد خاتمي با کسب حدود 80 درصد از آراي انتخابات روز جمعه در ايران بار ديگر به عنوان رئيس‌جمهور اين کشور انتخاب شد. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

خبرگزاري فرانسه: راي دهندگان ايراني در کسب پيروزي محمد خاتمي، رئيس جمهور ميانه رو که انعکاس خوش‌بيني محتاطانه‌اي در سراسر دنيا داشت، تحت تاثير توهم و خيالات نبودند. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

روزنامه "لاستامپا" چاپ ايتاليا: خاتمي براي دومين بار با اکثريت آراي ملت ايران پيروز شد و مردم ايران با اين راي، تمايل خود را به انجام اصلاحات در کشور اعلام کردند. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

روزنامه "اپل جورناله" چاپ ايتاليا: خاتمي با اکثريت آراي مردم ايران بار دوم به رياست جمهوري برگزيده شد، انتخاب مجدد او در واقع همه پرسي در مورد برنامه اصلاحات وي است. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

روزنامه "ايل جورناله" چاپ ايتاليا: مشکلات واقعي از اين به بعد شروع مي‌شود، زيرا اين پيروزي بزرگ وي ممکن است نتايج منفي براي اصلاحات وي داشته باشد چون بايد تمام وعده‌هايش را به مردم تحقق ببخشد. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

روزنامه "دلاسرا" چاپ ايتاليا: آراي اکثريت مردم ايران به خاتمي بيانگر اجازه به وي براي کسب آزاد کردن نظام اقتصادي و سياسي ايران و پاسخي به اقدامات مخالفان او است. (منبع: اطلاعات 22/3/1380).

شبکه "ان تي وي" : انتخابات رياست جمهوري ايران در فضاي دموکراتيک برگزار شد و به رغم پيش‌بيني‌هاي عدم استقبال از اين انتخابات بيش از 83 درصد از واجدان شرايط در راي‌گيري شرکت کردند. (منبع: اطلاعات 22/3/1380)

شبکه "ان تي وي": پيروزي آقاي خاتمي مثالي واضح براي دموکراسي مذهبي است. (منبع: اطلاعات 23/3/1380)

خبرگزاري رويترز: دستيابي آقاي خاتمي به قريب 77 درصد آرا پيروزي بالاتري نسبت به دوره قبل است. (منبع: اطلاعات 23/3/1380)

خبرگزاري رويترز: مردم با انتخابات روز جمعه تاکيد کردند که خواستار ادامه سياست‌هاي اصلاح طلبانه هستند. (منبع: اطلاعات 23/3/1380)

راديو کلن: حمايت از آقاي خاتمي به مراتب درخشان‌تر از آن چه که حاميان وي پيش‌‌بيني مي‌کردند، بود. (منبع: اطلاعات 23/3/1380)

روزنامه "ال موند" چاپ اسپانيا: سيد محمد خاتمي، رئيس جمهور منتخب مردم ايران براي به اتمام رساندن کار اصلاحات در زمينه‌هاي سياسي و اقتصادي، تغييرات بنيادي در کابينه خود ايجاد خواهد کرد. (منبع: اطلاعات 23/3/1380)

روزنامه "ال موند" چاپ اسپانيا: دولت جديد رنگ سياسي کمتري خواهد داشت اما حضور متخصصيان در آن بيشتر خواهد بود. (منبع: اطلاعات 23/3/1380)

واكنش‌هاي مقامات
 
شيمون پرز، وزير امور خارجه اسرائيل، انتخاب دوباره خاتمي حاکي از خواست مردم ايران براي اصلاحات است اما قدرت واقعي، در دست تندروها و محافظه کاران است؛ وي در ادامه گفت: تا آن جا که به اسرائيل مربوط است، هيچ فرقي بين دو جناح وجود ندارد چون هر دو جناح اسرائيل را نفي مي‌کنند و مخالف جريان صلح هستند. (منبع: کيهان:22/3/1380)

ژاک شيراک، رئيس‌جمهوري فرانسه: پيروزي چشمگير آقاي خاتمي نشان داد که راي دهندگان ايراني از سياست‌هاي وي حمايت مي‌کنند. (منبع: اطلاعات: 21/3/1380)

يوهانس رائو، رئيس جمهور آلمان: نتايج انتخابات رياست جمهوري اسلامي ايران به معني استحکام بيشتر سياست رئيس‌جمهور خاتمي در تقويت مردم سالاري، حاکميت قانون، بردباري و گفتگوي بين فرهنگ‌هاست. (منبع: اطلاعات 21/3/1380)

يوشکافيشر، وزير امور خارجه آلمان: اين انتخابات نشانه‌اي موثر براي تقويت دموکراسي است. ملت ايران اعتقاد خود را به رئيس‌جمهور خاتمي و روند نوآوري سياسي‌اش در دومين مرحله زمان‌بندي وي به نحو غافلگير کننده‌اي بيان کرده است.

وي گفت: خاتمي پشتيبان باز کردن درهاي کشور و پيوستن ايران به جامعه بين‌المللي کشورهاست. وزير امور خارجه آلمان در ادامه گفت: حال آلمان اميدوار است اين نتايج روش انتخاباتي در ايران سبب شود که ادامه توسعه مناسبات آلمان و ايران و استحکام روابط اروپا و ايران امکان‌پذير شود. (منبع: اطلاعات 21/3/1380)
انتهاي پيام/