امروز در تاریخ؛
از رسمیت یافتن تاریخ هجری خورشیدی تا آزمایش نخستین موشک سوخت مایع
رحلت یادگار امام حاج سیداحمد خمینی، اشغال کامل چکسلواکی توسط آلمان هیتلری، رسمیت یافتن تاریخ هجری خورشیدی، آزمایش موفقیت آمیز نخستین موشک با سوخت مایع و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 26 اسفند 1391 خورشیدی برابر با 4 جمادی الاول 1434 هجری و 16 مارس 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
رحلت یادگار امام حجت الاسلام و المسلمین "حاج سیداحمد خمینی" (1373 ش)
حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سیداحمد خمینی در 24 اسفند سال 1324 شمسی در بیت علم و عرفان و فضیلت و مجاهدت، در شهر مقدس قم دیده به جهان گشود. پس از پایان دوره دبیرستان و به هنگام تبعید والد معظمش حضرت امام خمینی(ره) به نجف اشرف، به تحصیل علوم اسلامی پرداخت و مدارج علمی را پیمود. حاج سید احمد پس از شهادت برادر بزرگوارش آیت‌اللَّه سیدمصطفی خمینی، مسؤولیت اصلی ارتباط امام امت با یاران انقلاب را به عهده گرفت و تا پیروزی انقلاب اسلامی و پس از استقرار نظام اسلامی، این ارتباط را کاملاً حفظ نمود و در تمامی لحظات در کنار حضرت امام بود. این رسالت مهم، برقراری ارتباط‌های گسترده و لازم بین اقشار مختلف جامعه انقلابی ایران و رهبری انقلاب در خارج از کشور بود.
ایشان پس از رحلت جانگداز حضرت امام خمینی(ره)، به عضویت مجلس خبرگان رهبری و نمایندگی مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی کشور برگزیده شد و تولیت مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی را برعهده گرفت و بسیاری از کتاب‌ها و نوشتارهای امام را به زیبایی منتشر نمود. این روحانی مجاهد سرانجام پس از چند روز بیماری حاد، در 26 اسفند 73 در 49 سالگی دار فانی را وداع گفت و پس از اقامه نماز میت توسط حضرت آیت‌اللَّه خامنه‌ای، طی مراسم باشکوهی در جوار مزار پدر ارجمندش مدفون گردید.
عملیات کوچک امام مهدی(عج) توسط سپاه (1359ش)
پس از چندین بار شکست عملیات‌های رزمندگان اسلام، سرانجام عملیات امام مهدی(عج) در منطقه غرب سوسنگرد آغاز شد. دشمن که تصور نمی‌کرد در روز روشن مورد حمله واقع شود، غافلگیرانه به وحشت افتاد و پس از ساعاتی درگیری، راهی جز فرار برای آنان باقی نماند. در این تهاجم صدنفر از نیروهای دشمن کشته و مجروح شده و علاوه بر اسارت ده‌ها نفر، یک گردان تانک و یک گردان مکانیزه دشمن به طور صددرصد منهدم شد. پس از دو روز، به علت نبود نیروهای جایگزین و پشتیبانی، نیروهای عراق اقدام به پاتک نموده و منطقه را باز پس گرفتند. گرچه منطقه تصرف شده، مجدداً از دست رفت ولی نتایج درخشان و مثبت عملیات، قابلیت و توانایی نیروهای فداکار و شهادت‌طلب اسلام را به اثبات رساند.
ارتحال مدرس برجسته حوزه علمیه قم آیت اللَّه "احمد پایانی اردبیلی" (1375 ش)
آیت‌اللَّه احمد پایانی اردبیلی در سال 1306 ش در اردبیل به دنیا آمد. در 20 سالگی راهی قم شد و از محضر آیات عظام سیدمحمد باقر سلطانی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدمحمد حجت، سید حسین بروجردی و سید محمد محقق داماد بهره برد. ایشان طی پنجاه سال تدریس سطوح، شاگردان فراوانی را پرورش داده و طی سال‌های آخر عمر، جلسات آموزشی ایشان، از پررونق‌ترین جلسات حوزه به شمار می‌رفت. آیت‌اللَّه پایانی از ابتدای شروع مبارزات ضدرژیم به رهبری حضرت امام خمینی(ره)، به پیکار با دستگاه پهلوی پرداخت.
ایشان همگام با دیگر مدرسین حوزه، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را پی افکند و نامش هماره در ذیل اعلامیه‌های جامعه مدرسین دیده می‌شد. ایشان پس از پیروزی انقلاب نیز از مدافعان انقلاب بود و از تایید و پشتیبانی مواضع امام دریغ نمی‌کرد. از این عالم بزرگوار تالیفات متعددی بر جای مانده که حاشیه کفایةُالاصول، تقریرات آیت‌اللَّه بروجردی و حجت کوه کمره ای و شرح مکاسب و... از آن جمله‌اند. سرانجام این عالم وارسته در 26 اسفند 1375ش در 69 سالگی دارفانی را وداع گفت و در کنار استاد خود، محقق داماد در حرم حضرت معصومه(س) آرمید.
درگذشت "ابن جَزار" طبیب و فیلسوف شهیر(395 ق)
ابوجعفر احمد بن ابراهیم بن ابی خالد، معروف به ابن جَزار، از مشاهیر اطبای اسلامی قرن چهارم هجری می‌باشد. وی پس از آن که هر دو نوع عِلمی و عَمَلی طبّ را آموخت به تدریس و معالجه پرداخت. ابن جَزار در تشخیص بیماری و مداوای بیماران دارای ید بیضا و نَفَس مسیح گونه بود. اِبدال الادویه، نصایحُ الابرار و زادُالمسافر از جمله تالیفات اوست. در گذشت ابن جزار را سال چهار صد هجری قمری نیز گفته‌اند.
اشغال کامل چکسلواکی توسط آلمان هیتلری قبل از جنگ جهانی دوم (1939م)
چند سال پس از روی کار آمدن هیتلر در آلمان، وی به بهانه ایجاد فضای حیاتی برای جمعیت رو به افزایش کشور، درصدد تجاوز آرام به مرزهای شرقی و جنوبی کشور بود تا با انضمام اتریش و چکسلواکی به خاک آلمان، منابع کافی برای تغذیه و رفاه ملت آلمان را به دست آورد. از این رو هیتلر در دوازدهم مارس 1938م اتریش را به آلمان ملحق کرد و با ادعای اینکه منطقه سودِت در چکسلواکی، ساکنانی آلمانی زبان دارد، خواهان الحاق آن به آلمان شد. پس از تجزیه سودت از خاک چکسلواکی و انضمام آن به آلمان، هیتلر بروز اختلاف بین دولت مرکزی چکسلواکی و مقامات محلی اسلواکی را بهانه کرده، رهبران اسلواکی را به تشکیل یک حکومت مستقل و استمداد از آلمان تشویق نمود.
این
مسئله دامنه اختلافات را بالا برد و هیتلر طی شش ماه، چکسلواکی را از نقشه
اروپا حذف کرد. بدین ترتیب که تا 16 مارس 1939م، قسمت اعظم این کشور ضمیمه
خاک آلمان شد و بخش کوچکی هم که اقلیت‌های مجار و لهستانی در آن زندگی
می‌کردند، ضمیمه مجارستان و لهستان گردید. با این وصف، جمهوری چکسلواکی،
دومین کشوری بود که پس از تصرف اتریش، به اشغال آلمان هیتلری در آمد. روند
تجاوزگری هیتلر در الحاق سومین کشور اروپایی یعنی لهستان به آلمان، آتش جنگ
جهانی اول را در سپتامبر آن سال روشن کرد و دنیا را به مدت بیش از 5 سال
در خود فرو برد.
رحلت آیت اللَّه شیخ حیدرقلی سردار کابلی (1372 ق)
علامه حیدر قلی فرزند سردار نورمحمدخان در 18 محرم 1293 ق در کابل به دنیا آمد. در آغاز کودکی که استعمار انگلستان بر افغانستان چیره شده بود، به همراه پدر که از سرداران ارتش بود به لاهور تبعید شد. حیدرقلی در آن سامان به تحصیل روی آورد و در اندک زمانی پیشرفت کرد. آزار حُکّام لاهور، نورمحمد خان را وادار به مهاجرت به عراق کرد و علامه تلاش بی‌وقفه‌ای را در راه کسب علم آغاز کرد.
سردار کابلی همراه با فراگیری علوم معقول و منقول، به یادگیری چندین زبانِ زندهٔ دنیا همت گماشت و در این امر نیز موفق بود. وی پس از مدتی راهی کرمانشاه در غرب ایران گردید و به نشر احکام دینی و ارشاد مردم همت گماشت. دُرُّالنثیر، رساله در معرفت و شرح دعای صباح از جمله تالیفات اوست. سرانجام وی پس از بیش از نیم قرن تلاش، بررسی و نشر معارف اسلامی در حال راز و نیاز با خداوند و در سَرِ سجادهٔ نماز، در 79 سالگی در کرمانشاه در گذشت و طبق وصیتش در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
زادروز دو داستان نویس
16 مارس زادروز دو داستان نویس معروف است. کنتسا ماری مادلین داستان نویس فرانسوی که بهترین داستانش «لافایت» است در 1634، و ماکسیم گورکی داستان نویس شهیر روس در 1868 به دنیا آمد. ماکسیم یک نویسنده چپ بود که چون فقر را لمس کرده بود به انعکاس آن می‌پرداخت و به امید روزی بود که فقر، ستم و استثمار از جهان رخت بر بندد.
درگذشت بانو "سِلْما لاگِرْلوف" نویسنده سوئدی (1940م)
خانم سلما لاگرلوف نویسنده سوئدی، در 24 فوریه سال 1858م متولد شد و پس از پایان تحصیلاتش به تدریس و نوشتن داستان مشغول شد. وی در جوانی کتاب افسانه گوستابرلینگ را نگاشت که به عنوان شاه‌کار بزرگ او و یکی از پر خواننده‌ترین آثار کشورهای اسکاندیناوی، معروف شد لاگرلوف در این اثر ضمن ارائه تصویری از یک محیط مذهبی، از تخیلی ساده و افسانه‌ای، تخیلی سرشار از غنا و تبدیل حوادث خیال‌انگیز به واقعیات پذیرفتنی برخوردار است. او در سال 1904م، مدال طلای فرهنگستان سوئد را از آن خود کرد و در سال‌های بعد، به عنوان نخستین زن، وارد همین فرهنگستان شد. لاگرلوف در سال 1909م موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد.
به همین جهت اولین زنی بود که به دریافت این جایزه توفیق یافت حتی هنگامی که مسئله‌ای اجتماعی و روانی از عصر نویسنده در داستان‌ها پیش کشیده می‌شود امور عجیب و خارق‌العاده نیز به کمک گرفته می‌شود. تقریباً در تمامی داستان‌های خانم لاگرلوف، هنر انکارناپذیر و استعداد او در نقل سرگذشت‌های زیبا وجود دارد و هم‌چنین توجه به طبیعت و تسلط تخیل بر تعقل در آثار وی به نحوی بارز ترسیم شده است. افسانه عیسی(ع) و رشته‌های نامرئی از دیگر کتاب‌های اوست. لاگرلوف سرانجام در 16 مارس 1940م در 82 سالگی درگذشت.
رسمیت یافتن تاریخ هجری خورشیدی
از 16 مارس سال 1079 میلادی به دستور شاه وقت ملکشاه سلجوقی مقرر شد که در ایران، تاریخ اسناد به هر دو تقویم هجری قمری و هجری شمسی نوشته شود. این روال از چهار قرن بعد به تدریج فراموش شد که در دوران معاصر ازسرگرفته شده است. تقویم هجری شمسی را عمر خیام نیشابوری تنظیم کرده بود.
آزمایش موفقیت آمیز نخستین موشک با سوخت مایع در امریکا (1929م)
در شانزدهم مارس 1929م، اولین موشک، که عامل اصلی نفوذ بشر در فضا برای تحقیق درباره سیارات بود، توسط دکتر رابرت گدارْدْ، فیزیک‌دان بزرگ امریکایی باموفقیت آزمایش شد.
این موشک با سوخت مایع کار می‌کرد. در این موشک، سوخت،
قبل از رفتن به اتاق احتراق، به حالت مایع است و در این اتاق با یک‌دیگر
مخلوط و محترق می‌شوند. دکتر رابرت گدارد پس از این آزمایش، به عنوان پدر
موشک لقب گرفت.
برخی از رخدادهای امروز
37: بعضی از مورخین 16 مارس را روزی می‌دانند که نرون امپراتور ستمگر روم در گذشت.
1536: ابراهیم پاشا بزرگ وزیر عثمانی در 45 سالگی به قتل رسید.
1190: 500 تن از یهودیان انگلستان که از چندی پیش از این تحت اذیت و آزار قرار گرفته بودند و در « یورک » به انان پیشنهاد شده بود مسیحی شوند تا نجات یابند دست به خودکشی گروهی زدند.
1912: سروان البرت بری نخستین فردی است که باچتر نجات از هواپیما فرود امد.
1931: جیکوب شیک ماشین ریش تراشی برقی را اختراع کرد.
1935: مسلح شدن مجدد آلمان آغاز گردید.
1959: میان شوروی و عراق یک قرارداد همکاری‌های فنی به امضاء رسید.
1999: دادگاه‌های چین مکلف شدند که جز در موارد اختلافات خانوادگی با حضور تماشاگر و علنی جلسه محاکمه تشکیل دهند
2003: سازمان دولتی( آمریکا) پیشگیری از بیماری‌ها اعلام داشت که متوسط طول عمر در ایالات متحده افزایش یافته و به 77 سال و 2 ماه و 15 روز رسیده است.
عملیات کوچک امام مهدی(عج) توسط سپاه (1359ش)
پس از چندین بار شکست عملیات‌های رزمندگان اسلام، سرانجام عملیات امام مهدی(عج) در منطقه غرب سوسنگرد آغاز شد. دشمن که تصور نمی‌کرد در روز روشن مورد حمله واقع شود، غافلگیرانه به وحشت افتاد و پس از ساعاتی درگیری، راهی جز فرار برای آنان باقی نماند. در این تهاجم صدنفر از نیروهای دشمن کشته و مجروح شده و علاوه بر اسارت ده‌ها نفر، یک گردان تانک و یک گردان مکانیزه دشمن به طور صددرصد منهدم شد. پس از دو روز، به علت نبود نیروهای جایگزین و پشتیبانی، نیروهای عراق اقدام به پاتک نموده و منطقه را باز پس گرفتند. گرچه منطقه تصرف شده، مجدداً از دست رفت ولی نتایج درخشان و مثبت عملیات، قابلیت و توانایی نیروهای فداکار و شهادت‌طلب اسلام را به اثبات رساند.
ارتحال مدرس برجسته حوزه علمیه قم آیت اللَّه "احمد پایانی اردبیلی" (1375 ش)
آیت‌اللَّه احمد پایانی اردبیلی در سال 1306 ش در اردبیل به دنیا آمد. در 20 سالگی راهی قم شد و از محضر آیات عظام سیدمحمد باقر سلطانی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدمحمد حجت، سید حسین بروجردی و سید محمد محقق داماد بهره برد. ایشان طی پنجاه سال تدریس سطوح، شاگردان فراوانی را پرورش داده و طی سال‌های آخر عمر، جلسات آموزشی ایشان، از پررونق‌ترین جلسات حوزه به شمار می‌رفت. آیت‌اللَّه پایانی از ابتدای شروع مبارزات ضدرژیم به رهبری حضرت امام خمینی(ره)، به پیکار با دستگاه پهلوی پرداخت.
ایشان همگام با دیگر مدرسین حوزه، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را پی افکند و نامش هماره در ذیل اعلامیه‌های جامعه مدرسین دیده می‌شد. ایشان پس از پیروزی انقلاب نیز از مدافعان انقلاب بود و از تایید و پشتیبانی مواضع امام دریغ نمی‌کرد. از این عالم بزرگوار تالیفات متعددی بر جای مانده که حاشیه کفایةُالاصول، تقریرات آیت‌اللَّه بروجردی و حجت کوه کمره ای و شرح مکاسب و... از آن جمله‌اند. سرانجام این عالم وارسته در 26 اسفند 1375ش در 69 سالگی دارفانی را وداع گفت و در کنار استاد خود، محقق داماد در حرم حضرت معصومه(س) آرمید.
درگذشت "ابن جَزار" طبیب و فیلسوف شهیر(395 ق)
ابوجعفر احمد بن ابراهیم بن ابی خالد، معروف به ابن جَزار، از مشاهیر اطبای اسلامی قرن چهارم هجری می‌باشد. وی پس از آن که هر دو نوع عِلمی و عَمَلی طبّ را آموخت به تدریس و معالجه پرداخت. ابن جَزار در تشخیص بیماری و مداوای بیماران دارای ید بیضا و نَفَس مسیح گونه بود. اِبدال الادویه، نصایحُ الابرار و زادُالمسافر از جمله تالیفات اوست. در گذشت ابن جزار را سال چهار صد هجری قمری نیز گفته‌اند.
اشغال کامل چکسلواکی توسط آلمان هیتلری قبل از جنگ جهانی دوم (1939م)
چند سال پس از روی کار آمدن هیتلر در آلمان، وی به بهانه ایجاد فضای حیاتی برای جمعیت رو به افزایش کشور، درصدد تجاوز آرام به مرزهای شرقی و جنوبی کشور بود تا با انضمام اتریش و چکسلواکی به خاک آلمان، منابع کافی برای تغذیه و رفاه ملت آلمان را به دست آورد. از این رو هیتلر در دوازدهم مارس 1938م اتریش را به آلمان ملحق کرد و با ادعای اینکه منطقه سودِت در چکسلواکی، ساکنانی آلمانی زبان دارد، خواهان الحاق آن به آلمان شد. پس از تجزیه سودت از خاک چکسلواکی و انضمام آن به آلمان، هیتلر بروز اختلاف بین دولت مرکزی چکسلواکی و مقامات محلی اسلواکی را بهانه کرده، رهبران اسلواکی را به تشکیل یک حکومت مستقل و استمداد از آلمان تشویق نمود.
رحلت آیت اللَّه شیخ حیدرقلی سردار کابلی (1372 ق)
علامه حیدر قلی فرزند سردار نورمحمدخان در 18 محرم 1293 ق در کابل به دنیا آمد. در آغاز کودکی که استعمار انگلستان بر افغانستان چیره شده بود، به همراه پدر که از سرداران ارتش بود به لاهور تبعید شد. حیدرقلی در آن سامان به تحصیل روی آورد و در اندک زمانی پیشرفت کرد. آزار حُکّام لاهور، نورمحمد خان را وادار به مهاجرت به عراق کرد و علامه تلاش بی‌وقفه‌ای را در راه کسب علم آغاز کرد.
سردار کابلی همراه با فراگیری علوم معقول و منقول، به یادگیری چندین زبانِ زندهٔ دنیا همت گماشت و در این امر نیز موفق بود. وی پس از مدتی راهی کرمانشاه در غرب ایران گردید و به نشر احکام دینی و ارشاد مردم همت گماشت. دُرُّالنثیر، رساله در معرفت و شرح دعای صباح از جمله تالیفات اوست. سرانجام وی پس از بیش از نیم قرن تلاش، بررسی و نشر معارف اسلامی در حال راز و نیاز با خداوند و در سَرِ سجادهٔ نماز، در 79 سالگی در کرمانشاه در گذشت و طبق وصیتش در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
زادروز دو داستان نویس
16 مارس زادروز دو داستان نویس معروف است. کنتسا ماری مادلین داستان نویس فرانسوی که بهترین داستانش «لافایت» است در 1634، و ماکسیم گورکی داستان نویس شهیر روس در 1868 به دنیا آمد. ماکسیم یک نویسنده چپ بود که چون فقر را لمس کرده بود به انعکاس آن می‌پرداخت و به امید روزی بود که فقر، ستم و استثمار از جهان رخت بر بندد.
درگذشت بانو "سِلْما لاگِرْلوف" نویسنده سوئدی (1940م)
خانم سلما لاگرلوف نویسنده سوئدی، در 24 فوریه سال 1858م متولد شد و پس از پایان تحصیلاتش به تدریس و نوشتن داستان مشغول شد. وی در جوانی کتاب افسانه گوستابرلینگ را نگاشت که به عنوان شاه‌کار بزرگ او و یکی از پر خواننده‌ترین آثار کشورهای اسکاندیناوی، معروف شد لاگرلوف در این اثر ضمن ارائه تصویری از یک محیط مذهبی، از تخیلی ساده و افسانه‌ای، تخیلی سرشار از غنا و تبدیل حوادث خیال‌انگیز به واقعیات پذیرفتنی برخوردار است. او در سال 1904م، مدال طلای فرهنگستان سوئد را از آن خود کرد و در سال‌های بعد، به عنوان نخستین زن، وارد همین فرهنگستان شد. لاگرلوف در سال 1909م موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد.
به همین جهت اولین زنی بود که به دریافت این جایزه توفیق یافت حتی هنگامی که مسئله‌ای اجتماعی و روانی از عصر نویسنده در داستان‌ها پیش کشیده می‌شود امور عجیب و خارق‌العاده نیز به کمک گرفته می‌شود. تقریباً در تمامی داستان‌های خانم لاگرلوف، هنر انکارناپذیر و استعداد او در نقل سرگذشت‌های زیبا وجود دارد و هم‌چنین توجه به طبیعت و تسلط تخیل بر تعقل در آثار وی به نحوی بارز ترسیم شده است. افسانه عیسی(ع) و رشته‌های نامرئی از دیگر کتاب‌های اوست. لاگرلوف سرانجام در 16 مارس 1940م در 82 سالگی درگذشت.
رسمیت یافتن تاریخ هجری خورشیدی
از 16 مارس سال 1079 میلادی به دستور شاه وقت ملکشاه سلجوقی مقرر شد که در ایران، تاریخ اسناد به هر دو تقویم هجری قمری و هجری شمسی نوشته شود. این روال از چهار قرن بعد به تدریج فراموش شد که در دوران معاصر ازسرگرفته شده است. تقویم هجری شمسی را عمر خیام نیشابوری تنظیم کرده بود.
آزمایش موفقیت آمیز نخستین موشک با سوخت مایع در امریکا (1929م)
در شانزدهم مارس 1929م، اولین موشک، که عامل اصلی نفوذ بشر در فضا برای تحقیق درباره سیارات بود، توسط دکتر رابرت گدارْدْ، فیزیک‌دان بزرگ امریکایی باموفقیت آزمایش شد.
برخی از رخدادهای امروز
37: بعضی از مورخین 16 مارس را روزی می‌دانند که نرون امپراتور ستمگر روم در گذشت.
1536: ابراهیم پاشا بزرگ وزیر عثمانی در 45 سالگی به قتل رسید.
1190: 500 تن از یهودیان انگلستان که از چندی پیش از این تحت اذیت و آزار قرار گرفته بودند و در « یورک » به انان پیشنهاد شده بود مسیحی شوند تا نجات یابند دست به خودکشی گروهی زدند.
1912: سروان البرت بری نخستین فردی است که باچتر نجات از هواپیما فرود امد.
1931: جیکوب شیک ماشین ریش تراشی برقی را اختراع کرد.
1935: مسلح شدن مجدد آلمان آغاز گردید.
1959: میان شوروی و عراق یک قرارداد همکاری‌های فنی به امضاء رسید.
1999: دادگاه‌های چین مکلف شدند که جز در موارد اختلافات خانوادگی با حضور تماشاگر و علنی جلسه محاکمه تشکیل دهند
2003: سازمان دولتی( آمریکا) پیشگیری از بیماری‌ها اعلام داشت که متوسط طول عمر در ایالات متحده افزایش یافته و به 77 سال و 2 ماه و 15 روز رسیده است.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
