به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک، بازار شمس السلطنه بهترین دلیل و گواه بر رونق کسب و تجارت گذشته این شهر است.
نراق یکی از شهرهای مسیر جاده ابریشم است و بلحاظ قرار گرفتن در مسیر شهرهای بزرگی چون کاشان، اصفهان، اراک و همدان در گذشته یکی از کانون های تجارت در منطقه محسوب می شده است.قدمت این جاذبه گردشگری و تاریخی بیش از 150 سال است و بنیانگذار این اثر تاریخی محمد نراقی از رجال عهد قاجار است که از تمکن مالی بالایی برخوردار بوده است.
نقل است محمد نراقی برای کسب سود و منفعت توسط یکی از کارگزاران خود در شهر نراق توانست این مجموعه زیبا و دیدنی را به همراه خانه فعلی مرحوم تقی خان رئوفی احداث کند.
بعد از فوت حاج محمد نراقی بابت سهم ارث به شمس السلطنه دختر ایشان واگذار و در نهایت ورثه ایشان درآمد بنا را وقف تحصیل فرزندان خانواده های کم درآمد شهر نمودند.
در مجموعه بازار و کاروانسرا زیباترین آثار معماری عصر قاجار به چشم می خورد و درب های گره کاری شده مجموعه تاجرسرا که از زیباترین قسمت های این بخش چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند. مجموعه کاروانسرا از دو طبقه تشکیل شده است، طبقه اول محل نگهداری چارپایان و طبقه فوقانی به استراحتگاه تجار اختصاص داشته است.
در جنب این مجموعه محل های خاصی برای نگهداری شتر کاروان ها وجود داشته که به اصطلاح محلی آنها را عصارخان می نامند.
تعداد زیادی از مردم شهر نراق از راه خدمات رسانی به کاروانیان امرار معاش کرده و نقل است که در یک قرن گذشته 15 نانوایی در کار تهیه نان برای کاروان های تجاری فعال بوده اند و این خود بهترین شاهد بر رونق تجارت شهر نراق می باشد. این مجموعه شامل یک راسته بازار، چهار سوق، تاجرسرا و کاروانسراست. طول تقریبی بازار 200 متر و در جهت خیابان اصلی شهر شرقی، غربی احداث شده است و مصالح این بنا از آجر و سنگ و نیز خشت خام می باشد. طاق چار سوق دارای شمسه با کاشی هایی به رنگ فیروزه و سرمه ای است.بخش تاجرسرای بازار را سرای معاون الممالک می نامند که بهترین نقطه تجاری یک بازار به عنوان حجره اصلی متعلق به رییس التجار بود تا هر رهگذری از این طریق رتبه و جایگاه تجار را دریابد. این بازار در جوار خود یک آب انبار هم دارد که به آب انبار بازار معروف است و به نظر می رسد همزمان با ساخت بازار احداث شده باشد که متاسفانه درحال حاضر مخزن آن تخریب و با خاک پر شده است و تنها از آن سر دربی به جای مانده که آن هم بر اثر بی توجهی آسیب های زیادی دیده است. با این وجود که بخش های دیدنی این مجموعه تاریخی و با ارزش وجود درب های بسیار زیبا و گره کاری شده است که نشان از اوج هنر استادکاران نجار نراقی است، متاسفانه درب راسته بازار به طور کامل از بین رفته و در تاجرسرا هم بخش زیادی از آن در معرض تهدید و خطر پوسیدگی و تخریب است.این درب های زیبا نیاز به توجه و مراقبت دارد تا آثار تاریخی و هنری بجا مانده از بشر که از طریق آنها می توان گذشته پر رمز و راز هر دیار رصد شود.
این مجموعه یکی از زیباترین اماکن تاریخی شهر نراق است و متعلق به دوران قاجار می باشد.مجموعه بازار و کاروانسرای شمس السلطنه به شماره 1645 در فهرست اثار ملی به ثبت رسیده است. /س