به گزارش خبرنگار حقوقي قضايي باشگاه خبرنگاران، مسئله بزهكاری خردسالان از نظر حقوقی و اجتماعی از مسائل جهان كنونی است . در اين دانشنامه سعي بر آن شده تا مقررات قانونی ایران درباره اطفال بزهكار تشریح شود و مشكلات علمی و قضائی آن مورد تحث قرار گیرد چراكه میان قانون كنونی ایران درباره جرائم اطفال و قوانین ساير كشورها تفاوت اساسی وجود دارد.
 
بنا به استنباط از قانون مجازات عمومی ایران صغار از نظر مجازات به سه دسته تقسیم می‌شوند :
 
1- كسانیكه كمتر از 12 سال تمام دارند .

کودکان بزهکار
 
به موجب ماده 34 قانون مجازات عمومی این‌گونه اشخاص حكم غیر ممیز را دارند : به موجب همان ماده اطفال غیر ممیز را نمی‌توان از نظر جزائی محكوم كرد . بنابراین فلسفه عدم امكان محكومیت این دسته از اطفال نبوده قوه تمیز در آنان است . بزبان حقوقی عدم تمیز در این عده اماره تغییر ناپذیر قانونی است (و بهمین دلیل عبارت اطفال ممیز غیر بالغ مندرج در این ماده را باید سهو دانست كه عبارت صحیح آن اطفال غیر ممیز غیر بالغ است ).

 فرض قانونگذار اینست كه طفلی كه قوای جسمی و روحی او بحدی نرسیده كه نیك و بد را از هم تمیز دهد نباید مجازات شود اما چنانكه می‌دانیم منظور از مجازات در حقوق جدید تنها تنبیه متهم نیست صیانت جامعه نیز مورد نظر است . به همین سبب قانونگذار ایران درباره این عده از اطفال مقرر داشته است كه در صورت ارتكاب جرم به اولیا خود تسلیم گردند بالزام بتادیب و تربیت و مواظبت در حس اخلاق آنها .
 
این حكم قانوی به علت نداشتن ضمانت اجرا و هم به علت عدم پیش‌بینی فساد احتمالی بعضی از خانواده‌ها قابل انعقاد است .
 
آیا اگر اولیای طفل در وضعی باشند كه تربیت طفل مجرم نزد آنان غیر ممكن باشد می‌توان طفل را به موسسات تربیتی سپرد؟
 
در این خصوص در قانون ایران رویه قضائی قطعی در دست نیست . بعضی از مفسران بر این عقیده‌اند كه می‌توان در این فرض كودك مجرم را به موسسات تربیتی سپرد . اما در این مورد باید متوجه بود كه سپردن تربیتی بنحوی از انحا آزادی شخص را محدود نكند .
 
2- اطفالی كه از سیزده تا پانزده سال تمام دارند .
 
به موجب ماده 38 قانون مجازات اسلامي، مجازات اینگونه اطفال در صورت ارتكاب جنحه یا جنایت ده الی پنجاه ضربه شلاق است ولی در یك روز زیاده از ده و در دو روز متوالی زیاده از 15 شلاق نباید زده شود .
 
چنانكه از عبارت ماده فوق استنباط می‌شود مجازات شلاق برای جرم جنحه و جنایت مقرر شده و قانون درباره خلاف‌كاری این دسته از اطفال ساكت است .
 
(- درباره حذف مجازات شلاق لایحه‌ای از طرف دولت بمجلس تقدیم شده است- )
 
3 ـ اشخاصی كه سن آنها بیش از 15 سال تمام باشد ولی به 18 سال تمام نرسیده‌اند .
 
به موجب ماده 36 قانون مجازات اسلامي این دسته از اطفال هرگاه مرتكب جنایتی شوند مجازات آنها حبس در دارالتأدیب است در مدتی كه زائد بر 5 سال نخواهد بود. و اگر مرتكب جنح شوند مجازات ایشان كمتر از نصف حداقل و زیادتر از نصف اعلای مجازات مرتكب همان جنحه نخواهد بود.
 
در موردماده 36قانون مجازات اسلامي باید متوجه بود كه عبارت طوری نوشته شده كه حكم آن شامل متهمی كه درست 15 سال تمام دارد (نه بیشتر) نمی‌شود و چون در ماده 35 نیز قید كسانی شده كه به سن 15 سال تمام نرسیده‌اند بنظر می‌رسد كه در این میان خلائی ایجاد شده وتكلیف مجرمانی كه درست 15 سال تمام دارن نشده است. به هرحال عده اخیر را از نظر فقدان نص نمی‌توان مشمول ماده 36 دانست ولی بقیاس اولویت باید آنان رامشمول حكم مذكور در ماده 35 قانون مجازات عمومی شمرد.

انتهاي پيام/