به گزارش گروه استا ن هاي باشگاه خبرنگاران ، پیش از برچیده‌ شدن راهزن و راهزنی، شهرها و جاده‌ها همواره مکان تاخت و تاز غارت‌گرانی بود که نه تنها راه بر کاروان‌ها می‌بستند که به هنگام برداشت محصول به روستاها و شهرهای کوچک همچون نوش‌آباد حمله می‌کردند؛ مردانی که مقاومت می‌کردند، می‌کشتند و زنان‌شان را به اسارت می‌بردند.

 

بنابر اين گزارش :  یکی از آخرین و معروف‌ترین آن‌ها نایب حسین است که با دسیسه حکومت وقت، گرفتار و اعدام شد. شهر زیرزمینی نوش‌آباد جان‌پناهی‌است که با فکر گریز از همین حملات، بیش از 1500 سال قبل در دل کویر ساخته شد.
 
گفتني است : شهر زیرزمینی نوش‌آباد پدیده‌ای پیچیده از معماری دست‌کند و بومی است. وسعت چندین هزار متری آن که از عمق 4 تا 18 متر زیر زمین ادامه دارد، چونان تونل عظیمی از زیر خانه‌های نوش‌آباد عبور می‌کند. ساختارهای متراکم، پیچیده و دالان‌های باریک و تودرتو، و اطاق‌های کوچک این شهر بزرگ، هر بیننده‌ای را درجا میخکوب می‌کند.

 

گفته می‌شود این شهر دارای سیستم‌های تهویه بوده که از طریق کانال‌هایی به طبقه اول و از آن‌جا به سطح زمین می‌رسیده‌. این سیستم تهویه امکان زندگی در شهرزیرزمینی را برای مدت طولانی امکان‌پذیر می‌کرده‌است. پیه سوزهای سفالی تنها روشنایی مردمان مخفی در این شهر بوده‌است. برخی از کانال‌های تعبیه شده در دل آن به قنات‌ها راه پیدا می‌کرد و آب از این طریق تامین می‌شد.
 
شايان ذکر است : شهر زیرزمینی را در نوش‌آباد "اویی" صدا می‌کنند. این آوایی است که احتمالا در زیر زمین و میان تالارهای تودرتو شهر با آن یکدیگر را صدا می‌زدند. سیستم دفاعی شهر خیره‌ کننده‌است. در این سیستم بدون استفاده از سلاح و تنها به واسطه معماری و شکل بخشی به ابعاد و ایجاد زیرگذرها و نشیمن‌گاه‌های دفاعی، ساختاری تدافعی و در نهایت مغلوب‌کننده ایجاد شده‌است. ساختار معماری شهر این امکان را فراهم می‌کند که در صورت لزوم به مانند دامی خطرناک، دشمن را به درون خود بکشاند و در نقطه‌ای از پیش تعیین شده آن را از پا درآورد.
 
در پايان گزارش آمده است : شهر زیرزمینی تا سال‌های 1381 همچنان مخفی مانده بود. حجوم سیلاب‌هایی که به نوش‌آباد آمد، دالان‌ها و اطاق‌ها را پر از گل کرد و به این ترتیب برای سال‌های طولانی این شهر در زیر زمین مدفون ماند. پس از سال 81 کاوش‌های باستان‌شناسی پرده از اسرار شهرزیرزمین برداشت اما بخش‌هایی از این شهر گرفتار فاضلابِ خانه‌های نوش‌آباد شده بود؛ مشکلی که هنوز به تمامی از بین نرفته و امکان کاوش بیشتر و کشف ناشناخته‌های بیشتر شهر را از بین برده است. شهر زیرزمینی امروز به یکی از مراکز تفریحی و گردشگری نوش‌آباد تبدیل شده‌است. شهری که هنوز رازهای سربه مهر دارد و کسی نمی‌داند در آن سوی تونل‌های دست‌کندی که تا امروز کشف شده، چه چیزی نهفته‌ است./ک