به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران ، اگر خود را به جای مردمان باستانی ساکن ایران و به ویژه مردمان سیستان که باور زیادی به وجود سیمرغ در شاهنامه فردوسی دارند بگذاریم، درناها پرندگانی بزرگ و سفید هستند که در دسته های پر جمعیت که از دور شبیه یک  پرنده بسیار زیبا بزرگ به چشم می آیند مسیر درناها از شمال شرق به سوی جنوب غربی و بر عکس است آنان یکبار نوید فرارسیدن سرما و یکبار نوید فرا رسیدن گرما را می آورند درناها برای انسانها موجوداتی احترام برانگیز بوده اند تاجیکان جنوب ازبکستان و شمال افغانستان باور دارند که وقتی درناها به بلخ می رسیدند بخاطر مبارکی و فرخندگی تاق نوبهار هرگز از بالای آن نمی گذشتند و از زیر آن رد می شدند بسیاری از مردمان سیبری از جمله اسکیموهای جامعه ای به شکل درنا می پوشند و به هنگام جشن و شادمانی با همان جامعه برگرد آتش می رقصند آنان درنا را نشانه خوشبختی می دانند و از همه مهم تر اینکه پر او را دارویی شفا بخش برای زخم ها و دردها می دانند.

درناها نامهای گوناگون دارند: بوتیمار، غم خورک، کلنگ، کرکی و حواصیل درناها پرندگان مهاجر هستند که تابستان ها را در سرزمین های سردسیر  سیبری و دیگر نواحی سرد شمال شرقی فلات ایران سپری می کنند و در زمستان ها به سوی جنوب روی می آوردند.

احمدی دامگاه دار مازندرانی درباره درنا چنین می گوید: گله غربی درناهای سفید سیبری از حدود 25 سال پیش به دامگاهای شمال کشور می آیند و در 3 دامگاه شمال فریدون کنار، از باران، سر فرود می نشینند که تعداد آنها حدود 7 تا 12 قطعه بوده است ولی از حدود 10 سال گذشته به این طرف فقط 3 درنا به دامگاههای شمال می آیند.

وی افزود: با شروع پرژوه بین المللی درنای سیبری که به منظور حفاظت از درناها و ایستگاههای آنها، فرهنگ سازی و آشنایی مردم بومی منطقه با این پرنده اجرا می شود، این 3 درنا از 12 آبان تا 15 آبان از سیبری مهاجرت کرده و 10 تا 15 اسفند به سیبری باز می گردند.

وی ادامه داد: متاسفانه حدود 5 سال پیش 2 تا از درناها به دلایل نامعلوم و شاید شکار به دامگاههای شمال باز نگشتند و فقط یک درنا باقی مانده است که معروف و مشهور به امید است.

وی با اشاره به اینکه این درنا تنها بازمانده درناهای گله غربی است که از سیبری می آید و امید مردم منطقه هم به همین درناست، گفت: مردم بومی منطقه بالا دامگاهداران این پرنده را سفیر صلح و آزادی می دانند و بر ایشان بسیار دوست داشتنی است.

بسیاری از کارشناسان و فعالان محیط زیست زحمات زیادی برای افزایش جمعیت این درنا امید می کشند بطوریکه جفتهایی ار از روسیه می آورند و امید دارند که شاید تعدادشان زیاد شود ولی متاسفانه با آنها بر نگشته و همچنان تنها مهاجرت می کند.

این دامگاه دار افزود: درنا در فرهنگ مردم مناطق فریدون کنار، از باران و سر فرود شناخته شده است بطوریکه میدان، مغازه ها یا جایگاه خاص را درنا نامگذاری می کنند حتی خود منطقه و محصولات منطقه را به اسم درنا می شناسند.

احمد با اشاره به اینکه این پرنده معمولا تنهاست  و به تنهایی زندگی می کند، خاطر نشان کرد: قلمروش مشخص است معمولا منزوی، گوشه گیر و بی آزار است جایی می نشیند که اطراف را زیر نظر داشته باشد و جایی که احساس خطر کند نمی نشیند و همه چیز خوار است زندگی و رفتار درنا در سر فصل تحقیقات رانشجویان و دانش آموزان است و به خاطر جذابیت این پرندگان که شامل زیبایی و رقص و آواز است مردم علاقه مند هستند که این پرنده منحصر به فرد را بشناسند.

گفتنی است، در سالیان اخیر این پرندگان به شدت مورد تهدید و کشتار قرار گرفته اند به همین خاطر درنای سفید سیبری از سوی نهادهای بین المللی پرنده ای به شدت در معرض خطر معرفی شده  و برنامه های حفاظتی گوناگونی در 17 کشور منطقه و از جمله ایران برای آنها اجرای می شود.

در زمینه حفاظت از درنای سفید می توان از کوششهای ارزنده خانم الن توکلی فعال و علاقمند حفاظت از درنای سفید یاد کرد که انجمن درنای سیبری را در ایران بنیاد گذاشته شده است./ز

گزارش از هراتیان