سمنو یکی از دسرهای سنتی ایرانی و ویژه سفره هفت سین نوروزی است. سمنو را از جوانه گندم و آرد درست می‌کنند. ماده شیرین کننده سمنو شیره‌ای است که از خرد کردن جوانه گندم گرفته می‌شود. این شیره با آرد سبوس‌دار جوشانده می‌شود.


به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد ،آداب تهیه سمنو در قدیم:

برای پختن سمنو یک دیگ مسین و یک پاروی چوبی کوچک لازم است.

پارو را با دو دست می‌گیرند بطوریکه یک دست در بالای آن و دست دیگر در میانه دسته آن باشد.

دیگ مسین را بر روی اجاقی که از دو دیوار ساخته شده می‌گذارند . این دیوارها از خشت یا آجر است که با گل پوشانیده شده‌است.

مواد پختن در قدیم:

آب باران نیسان بارانی که از دهم خرداد ماه تا آخر خرداد ماه می‌بارد

آرد گندم

شیره جوانه گندم: برای بدست آوردن شیرهٔ جوانه گندم مقداری از دانه‌های آنرا پس از پاک کردن در کاسه‌ای که در آن آب نیسان ریخته شده خیس می‌کنند و سه روز می‌گذارند تا خوب خیس بخورد پس از آن ، دانه‌های خیس خورده را در پارچه پاکیزه‌ای می‌ریزند و می‌پیچند و سه روز می‌گذارند در آن پارچه بماند بعد از شش روز دانه‌های جوانه زده گندم را در سینی بزرگی می‌ریزند و می‌گذارند تا جوانه بلند تر شود.

 اگر هوا خشک باشد بعد از پهن کردن پارچه نازکی را روی جوانه ها مقداری آب  نیسان روی آن می‌پاشند تا این هنگام کسی که وضو ندارد نمی تواند به این گندمها سرکشی کند.

این گندم ها آنقدر در سینی نگاهداری می‌شود تا سفیدی دنباله جوانه‌ها پیدا شود آنگاه آنها را از سینی درمی‌آورند و در آب نیسان می‌شویند و قبل از خشک شدن در هاون می‌کوبند و بعد از چند بار کوبیدن از هاون بیرون می‌آورند و در پارچه ای می‌ریزند و می‌پیچند و با دست می‌چلانند و شیره آن را در ظرفی می‌گیرند . این عمل پنج بار تکرار می‌شود.

 شیره دست افشار جوانه گندم را به اندازه‌ای که لازم می‌دانند با آرد گندم می‌آمیزند اگر شیره به اندازه کافی بدست نیاید به جای کمبود آن آب باران نیسان به کار می‌برند.

آداب شب سمنو پزان:

شب سمنوپزان ساعت هشت تا نه شب همه زنها دور دیگ نذری گرد می‌آیند و یکی از آنها کبریتی به دست می‌گیرد و با گفتن «بسم الله» اجاق را روشن می‌کند. در این هنگام همه حاضران دعای زیارت نامه دوازده امام را زیر لب می‌خوانند.

بعد از گرم شدن دیگ، صاحب خانه که نذردار اصلی و همچنین پزنده سمنو است پاروک را با دو دست می‌گیرد و چند دور با آن سمنو را به هم می‌زند. وقتی که سمنو به غل غل افتاد کسانی که نذر ریختن پسته یا بادام در دیگ سمنو دارند نذری خود را مشت مشت در آن می‌ریزند.پختن سمنو تا سحر به درازا می‌کشدـ پس از آن پاروک را کنار می‌گذارند و سمنو را «دم» می‌کنند. پس از گرفتن وضو به نماز می‌ایستند و پیش از آنکه سرخ شود و نماز صبح بخوانند دو رکعت نماز حاجت می‌گزارند.  پس از پایان نماز حاجت نشسته می‌مانند و دستها را گشاده در برابر صورت خود نگاه می‌دارند و آرزوی خویش را به‌وسیله حضرت فاطمه(س) از خداوند خواستار می‌شوند و شرط می‌کنند که اگر نیازشان برآورده شود سال دیگر در سمنو پزان دیگری دو یا چند برابر آرد یا پسته یا بادام خواهند آورد و یا خود سمنو نذری خواهیم پخت.
برخی از نذرداران اعتقاد دارند که پس از دم کردن دیگ، «حضرت فاطمه» هم مانند گروه زنان به محل سمنو پزان می‌آید و در پای دیگ نماز می‌ خواند و از این رو جا نماز خاصی در گوشه‌ای از آن محل می‌گسترانند که کسی حق نماز خواندن در آن محل را ندارد.

پس از اینکه نماز و دعا به پایان رسید چند ساعتی می‌آسایند و سپس دور دیگ گرد می‌آیند و زن نذردار اصلی در آن را بر می‌دارد و به سمنوی پخته نگاه می‌کند که آیا جای سر انگشت یا پنجه حضرت فاطمه در آن مانده‌است یا نه و اگر ببیند بسیار شادمان خواهد شد. آنگاه خود او نخستین ملاقه سمنو را در کاسه‌ای می‌ریزد و حاضران نیز شادی می‌کنند و کف می‌زنند و به ریخت سمنو در ظرف ها می پردازند.

هر کاسه‌ای را در سینی کوچکی می‌گذارند و بر آن حوله‌ای می‌کشند و به خانه یکی از خویشان یا نزدیکان یا همسایگان می‌فرستند هر کسی که سمنوی نذری برای او فرستاده می‌شود پس از دعا بر نذردار و خالی کردن کاسه مقداری شیرینی یا قند و یا نبات در همان کاسه می‌گذارند و به خانه صاحبش پس می‌فرستد/س 

 


برچسب ها: سمنو ، دسر ، سنتی
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.