سرزمين خراسان در زبان پهلوي خوراسان تلفظ مي‌‏شود كه به معني سرزمين خورشيد است. اين نام در اوايل قرون وسطي به تمام ايالات اسلامي كه در سمت شرق كوير لوت تا كوه‌‏هاي هندوستان قرار گرفته بودند، اطلاق مي‌‏شد.

  

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران بجنورد،

در سال‌‏هاي اخير به دليل وسعت اين سرزمين، به سه استان خراسان شمالي، خراسان رضوي و خراسان جنوبي تقسيم شده است.

در اين ميان، خراسان شمالي با توجه به تركيب متنوع قوميت‌‏ها، داراي صنايع‌‏دستي كم نظير و قابل توجهي چون بافته‌‏هاي داري، چاروق، چارد شب‌‏بافي، زيورآلات سنتي، رودوزي‌‏هاي سنتي و ... سهم به‌‏سزايي در اقتصاد خانواده‌‏ها به خصوص اشتغال جوانان دارد.

بافته‌‏هاي داري محصولاتي هستند كه به كمك دارهاي افقي يا عمودي مستقر در زمين در زمان بافت توليد مي‌‏شود. فرش و گليم يك‌‏رو و دورو، فرش و پشتي تركمن كه نگين صنايع‌‏دستي صنعت ملي كشور است, از مهمترين محصولات داري است كه از روزگاران گذشته در بين عشاير و روستائيان كه به پرورش گوسفند و گله‌‏داري اشتغال دارند، معمول بوده است.

سفره كردي كه مختص خراسان شمالي و از بافته‌‏هاي منحصر به فرد زنان كرد عشاير اين استان است كه با توجه به ذهني بودن بافت، نقوش و رنگ‌‏ها مي‌‏تواند حاكي از روحيه بافنده در زمان بافت باشد. نمادها در سفره كردي همگي بيانگر شكر به درگاه خدا و نعمات الهي و احترام به طبيعت است.

جاجيم از دست‌‏بافته‌‏هاي ضخيم‌‏داري شبيه پلاس يا گليم است كه راه راه و نگين بافته مي‌‏شود و به عنوان زيرانداز، پتو، روتختي، جل اس و كف پوش استفاده مي‌‏شود.

چاروق از ديگر صنايع‌‏دستي اين منطقه است. چاروق كلمه تركي به معناي پاي‌‏افزار يا پاپوش كه بندها و ستمه‌‏هاي بلند دارد.

اين نوع پاپوش، مختص مردان شمال شرق ايران است كه با نخ‌‏هاي ابريشم الوان به اشكال مختلف زينت داده مي‌‏شود, هنرمندان چاروق‌‏دوز در شهرستان بجنورد مشغول به فعاليت هستند.

چادرشب بافي، دست‌‏بافته‌‏هاي دستگاهي است كه در گذشته از نخ‌‏هاي ابريشمي جهت بافت آن استفاده مي‌‏شد ؛ ولي در حال حاضر براي بافت چادر شب از نخ كاموا استفاده مي‌‏شود.

ابعاد بزرگ آن براي پيچيدن رختخواب و ابعاد كوچك آن به عنوان روميزي، حوله، دستمال و ... استفاده مي‌‏شود.

لباس‌‏هاي محلي تركمني، كردي و عشايري از جمله صنايع استان خراسان شمالي است كه لباس‌‏هاي تركمني داراي انواع مختلفي چون چاوك كولته و چلبي است كه متداول‌‏ترين آنها چاوك است. جنس پارچه از ابريشم دست بافت و عمدتا داراي رنگ قرمز و حاشيه زرد رنگ است و سرآستين آنها سوزن‌‏دوزي هستند.

لباس‌‏هاي كردي و عشايري نيز شامل شليته، گراس (پيراهني بلند كه پايين آن چين‌‏دار است)، جليقه، ياشار (روسري بلند از جنس حرير)، سربند، گار(گوشواره‌‏اي بلند كه به دو طرف عرقچين متصل و روي سر قرار مي‌‏گيرد)، جوراب سفيد و بلند و چاروق است.

وجود اقوام تركمن در منطقه باعث خلق آثار هنري بسيار از جمله رودوزي‌‏هاي خاص كه بر روي لباس‌‏هاي محلي انجام مي‌‏گيرد, شده است. اين دوخت بر حاشيه شلوار، سرآستين، كلاه و كمربند انجام مي‌‏گيرد. در اين دوخت‌‏ها نيز از انواع رنگ‌‏هاي طبيعي و از نخ‌‏هاي گل بتون و ابريشم استفاده مي‌‏شود.

ساخت سازهاي سنتي يكي از قديمي‌‏ترين و سنتي‌‏ترين هنرهاي منطقه محسوب مي‌‏شود. وجود اقوام تركمن و كرد در منطقه، موسيقي فولكوريك خاص منطقه را سبب شده است. ساخت دو تار، ساز مخصوص تركمن‌‏ها كه صداي چهار نعل اسب را ايجاد مي‌‏كند, در ميان اين مردم رواج بسيار دارد.

سه تارسازي نيز رايج است كه اقوام كرد منطقه در ساخت و استفاده از آن تبحري خاص دارند. سفال‌‏گري و معرق هم از ديگر صنايع دستي اين منطقه محسوب مي‌‏شود.

نمدمالي نيز به دليل رواج دامداري و پشم مرغوب در اين استان، به‌‏وجود آمد. پشم به دليل دو خاصيت يعني جعديابي و پوسته‌‏اي شدن، نمدمالي با ايجاد فشار، رطوبت و حرارت ساخته مي‌‏شود.

علاوه بر اين‌‏ها مي‌‏توان به رشته‌‏هاي صنايع‌‏دستي ديگري مانند تذهيب، مينياتور، منبت، چلنگري، آهنگري، مس‌‏گري، قلم‌‏زني، جواهرسازي سنتي، رنگرزي سنتي، نقاشي روي چرم و شيشه‌‏گري نيز اشاره كرد./س

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.