ولادت باسعادت حضرت امام حسن عسکری (ع)، امضای عهدنامه ترکمنچای، روز روحانیت و دفاع مقدس، پرتاب نخستین ایستگاه فضایی به مدار زمین، و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 1 اسفند 1391 خورشیدی برابر با 8 ربیع الثانی 1434 هجری و 19 فوریه 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
ولادت باسعادت حضرت امام حسن عسکری (ع) در سامرا (232 ق) دوران امامت امام حسن عسکری (ع) دورانی حساس و متفاوت بود. امام از جوانی تحت نظر خلفای جورِ عباسی قرار داشت تا جایی که از پانزده سالگی و در زمان حیات پدر بزرگوار خویش نیز به زندان برده شد. آن امام همام، به مقتضای زمان، رسالت خویش را به انجام میرساند و کار امامت را به پیش میبرد. همچنین وظیفهٔ سنگینِ آماده ساختن شیعیان برای امامت و غیبَت امام زمان، نیز بر عهدهٔ آن حضرت بود.
یکی از مهمترین کارهای امام حسن عسکری، همانند پدر و اجداد طاهرینَش، تربیت شاگرد و حفظ فقه تشیُّع و اندیشهٔ ناب اسلام در برابر دشمنان و مخالفان بود تا آن جا که بیش از 260 نفر را از شاگردان آن امام نام بردهاند. امام حسن عسکری (ع) در کنار کارهای علمی، مجموعهای از تفسیر، روایات، معارف اسلامی و عقاید را نیز تألیف نمود که تفسیر و مواعظِ قصار از آن جملهاند.
انتخاب اولین گروه از فقهای شورای نگهبان توسط حضرت امام خمینی (ره) (1358 ش) وظیفه اصلی شورای نگهبان، بررسی عدم مغایرت مصوبات مجلس با احکام اسلام و قانون اساسی است. اعضای این شورا مرکب از دو گروه شش نفری از فقها و حقوقدانان میباشد. فقها را رهبر انقلاب تعیین میکند و حقوقدانها توسط رییس قوه قضاییه به مجلس معرفی و سپس با آرای نمایندگان، انتخاب میشوند. همچنین بر اساس قانون اساسی، نظارت بر انتخابات مختلف همچون انتخابات خبرگان رهبری، ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و هرگونه همهپرسی بر عهده شورای نگهبان است.
آغاز حملات شاه عباس صفوی برای تصرف آذربایجان از دست دولت عثمانی (1011 ق) چون شاه عباس صفوی خود را از نظر قوای نظامی نیرومند یافت به فکر بازپسگیری شهرهایی افتاد که در شمال غربی ایران به عثمانیها واگذاشته بود. نخست به تبریز حمله برد و از آن جا به ایروان تاخت و از آن به بعد شهرهای غربی ایران را از دست عثمانیها خارج ساخت و به ایران ملحق گردانید. تأسیس جمعیت مبارزه با بیسوادی توسط علامه دهخدا (1329 ش) علامه
علی اکبر دهخدا با تلاش و جدیّت فراوان جمعیت مبارزه با بیسوادی را تأسیس
کرد.
این ادیب فرزانه هدف ازتشکیل این جمعیت را درسوادآموزی به بیسوادان
جامعه ایرانی خلاصه کرد؛ و ازهمه هموطنان ایرانی برای دستیابی به این هدف
بزرگ فرهنگی یاری جست.
پایان محاصرهٔ شهر تبریز در جریان نهضت مشروطیت (1327 ق) پس از به قدرت رسیدن محمدعلی شاه و بیاعتنایی او به مشروطه، مردم تبریز دست به قیام زده و با رهبری باقرخان و ستارخان ندای مشروطه سر دادند. پس از آن تبریز توسط قوای دولتی ماهها به محاصره درآمد ولی توفیقی جهت تصرف شهر، برای شاه به دست نیامد. مقاومت سرسختانهٔ مردم تبریز ده ماه به طول انجامید و سرانجام در ربیع الثانی 1327 ق هنگامی که سربازان روس به بهانهٔ حمایت از خارجیان وارد این شهر شدند، این محاصره پایان یافت.
رحلت عالم ربانی «شیخ الشریعهٔ اصفهانی» مدرس بزرگ حوزهٔ علمیهٔ نجف (1339 ق) ملافتحاللَّه اصفهانی معروف به شیخ الشریعه در دوازدهم ربیعالاول سال 1266 ق در اصفهان به دنیا آمد. پس از فراگیری مقدمات در اصفهان و مشهد، در سال 1295 ق راهی نجف اشرف گردید و از محضر عالمانِ گرانقدری همچون ملااحمد سبزواری، محمد حسین کاظمینی و میرزا حبیباللَّه رشتی استفاده برد. از شاگردان او میتوان آیات عظام: محمد تقی خوانساری، عبدالکریم حائری یزدی، محمدحسین بروجردی، سید ابوالقاسم خویی، سید شهابالدین مرعشی نجفی، سید محسن حکیم و محمد علی شاه آبادی را نام برد. شیخ الشریعه با توجه به اقتضائات زمان وارد میدان عمل میشد و در امور سیاسی متعددی دخالت مستقیم داشت. ایشان یکی از رهبران اصلی نهضت اسلامی مردم عراق علیه استعمار انگلستان در سال 1920 م بود. شیخ الشریعه، برای ارتقاء سطح علمی طلاب، کتابخانهٔ مهمی ایجاد کرد که دانشپژوهان از آن استفادهمیکردند. این عالم ربانی در 73 سالگی بدرود حیات گفت و در حرم امام علی (ع) به خاک سپرده شد.
شهادت حجتالاسلام شیخ «فضل اللَّه محلاتی» در حمله جنگنده عراقی به هواپیمای حامل ایشان (1364 ش) حجتالاسلام شیخ فضلاللَّه محلاتی در سال 1309 ش در محلات به دنیا آمد. پس از تحصیلات مقدماتی، از محضر استادانی همچون آیات عظام: محمدتقی خوانساری، علامه طباطبایی و امامخمینی کسبفیض کرد. حجت الاسلام محلاتی از سال 1326 فعالیتهای سیاسی و مبارزاتی خود را بر ضد رژیم شاه آغاز کرد و پس از کودتای 28 مرداد 1332 دستگیر و تبعید شد. وی با آغاز نهضتاسلامی، فعالیتهای خود را افزایش داد و تا پیروزی انقلاب در این مسیر ثابت قدم بود.
پس از پیروزی انقلاب به نمایندگی از مردم محلات و دلیجان به اولین دوره مجلس شورای اسلامی راه یافت و در همان زمان به عنوان نماینده امام در سپاه پاسداران منصوب گردید. سرانجام در اول اسفند 1364، در حالی که به همراه جمعی از فرماندهاننظامیجنگ، مسؤولان کشوری و نیز تعدادی از نمایندگان مجلس از تهران عازم اهواز بود، هواپیمای حامل آنها مورد تهاجم دو جنگندهعراقی قرارگرفت و در نزدیکی اهواز سقوط کرد. پیکر پاک شهید محلاتی پس از تشییعی با شکوه در حرم حضرت معصومه بهخاک سپرده شد.
روز روحانیت و دفاع مقدس در اول اسفند 1364، حجت الاسلام محلاتی نماینده امام در سپاه، به همراه 8 تن از نمایندگان مجلس و مسؤولین دیگر عازم جبهههای جنگ بودند که هواپیمای حامل آنها مورد حمله دو فروند جنگنده عراقی قرار گرفت و در نزدیکی اهواز سقوط کرد و کلیه سرنشینان آن که نزدیک به 50 نفر بودند به شهادت رسیدند. از آنجا که این گروه عازم جبهههای نبرد حق علیه باطل بودند و در جمع آنان، تعداد زیادی از علما و روحانیان مبارز به درجه رفیع شهادت نائل آمدند، این روز به روز روحانیت و دفاع مقدس نامگذاری گردید تا همه ساله از مجاهدت این پاسداران اسلام و انقلاب، قدردانی شود.
بازگشایی مدارس بعد از اعتصابهای سراسری به فرمان امام خمینی (1357 ش) حضرت
امام خمینی (رحمة الله علیه) پیام مهمی صادر فرمودند. با پیام امام
بزرگوار مدارس ایران که بحبوحه انقلاب اسلامی و اعتصابهای سراسریِ قشر های
مردم تعطیل شده بودند؛ بازگشایی شدند، و دانش پژوهان اولین بار پس از
پیروزی انقلاب اسلامی در کلاسهای درس حاضر شدند.
اختراع گرامافون توسط ادیسون (1878 م) توماس
ادیسون دراین روز از سال 1878 اختراع خود گرامافون (فنوگراف Phonograph)
را به ثبت داد. ادیسون که در میشیگان آمریکا به دنیا آمده بود و هلندی تبار
بود درجوانی در کار تلگراف مشغول بود. وی اختراعات متعدد دیگر دارد ازجمله
ساخت لامپ برق. واژه فنوگراف از دو ریشه یونانی به معنای «صدانگار» ساخته
شده است.
انگلیسیها عمدتا به جای فنوگراف از واژه گرامافون Gramophone
برای نامیدن این دستگاه که در ایران «جعبه ساز» گفته میشد و صفحه صدا
(موسیقی) پخش میکرد استفاده میکنند. گرامافون (Record player) تا دهه
1980 به مدت 110 سال مورد استفاده بود.
تأسیس مدرسه عالی تلویزیون و سینما (1348 ش) در پی تاسیس و آغاز به کار تلویزیون در کشور و گستردگی فعالیت سازمان رادیو و تلویزیون نیاز به ایجاد موسسهای که نیروی انسانی موردنیاز این سازمان را تامین و تربیت کند، احساس شد. بعد از فراهم آمدن مقدمات کار در سال ۱۳۴۸ موسسهای به نام «مدرسه عالی تلویزیون و سینما» تشکیل شد که دانشآموختگان آن به فعالیت در سازمان رادیو و تلویزیون و حوزه سینما مشغول شدند. این موسسه کار خود را با یک دوره کوتاه مدت یک ساله آغاز کرد.
تولد «آندره برتون» شاعر و ادیب برجسته فرانسوی (1896 م) آندره
برتون (به فرانسوی: André Breton) (زادهٔ ۱۸۹۶ - درگذشتهٔ ۱۹۶۶) شاعر،
نویسنده، پیشگام و نظریه پرداز فراواقعگرا (سوررئالیست) فرانسوی بود.
پرتاب نخستین ایستگاه فضایی به مدار زمین (1986 م) دانشمندان فضایی شوروی 19 فوریه سال 1986 ایستگاه فضایی «میر» را به فضا فرستادند. این نخستین ایستگاه فضایی برای اقامت طولانی فضانوردان بود که بشر به مدار زمین فرستاد. ایستگاه میر [Mir میر به معنای صلح] تا مارس 2001 به مدت 15 سال در مدار زمین بود و در این مدت فضانوردان متعدد در آن اقامت کرده بودند. این فضانوردان به نوبت با موشک به ایستگاه فرستاده میشدند.
امضای عهدنامه ترکمنچای بین «فتحعلی شاه قاجار» و «پاسکویچ» روسی (1206 ش) در
زمان فتحعلی شاه، دو دوره جنگ بین ایران و روسیه درگرفت که هر دو جنگ
باشکست ایران به پایان رسید. پس از شکست دوم، اول اسفند 1206 ش (5 شعبان
1243 ق، 21 فوریه 1828 م) عهدنامهای بین ایران و روس در قریه ترکمانچای به
امضا رسید که به مراتب از قرارداد گلستان شومتر بود. به موجب این معاهده،
ولایات ایروان و نخجوان به روسیه واگذار شد و مرزها معین گردید. علاوه بر
غرامتی که ایران پرداخت کرد، حق کشتیرانی در دریای خزر مجدداً برای روسها
تأیید شد.
به علاوه، اتباع روسیه در ایران از حقوق کاپیتولاسیون و
مصونیت قضایی برخوردار شدند. این امر، حقِّ اجرای مجازات نسبت به اتباع روس
را هم که در ایران مرتکب جرم میشدند از دولت ایران گرفت و بعدها کم کم به
جایی رسید که تقریباً اختیار محاکمه از دست دولت ایران سلب شد و استقلال
قضایی کشور محدود گردید. دولت روسیه در برابر آن همه منافع، تنها ولیعهدی
عباس میرزا و رساندن او را به تخت سلطنت تأیید کرد.
1 اسفند در هشت سال دفاع مقدس اعلام استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی در جبهههای جنگ (منطقه عملیاتی والفجر 8) توسط رسانههای گروهی (غرب و اروپا)
برخی از رخدادهای امروز 1674: جنگ سوم انگلستان و هلند با امضای پیمان صلح وست مینستر Westminster پایان یافت و دولت هلند منطقه نیوآمستردام در آمریکای شمالی را به انگلستان واگذار کرد که این دولت آن را به نیویورک تغییر نام داد. قبلا نیروهای انگلیسی این منطقه را که یک مهاجرنشین هلندی بود تصرف کرده بودند. 1927: چینیها به اشغال نظامی شانگهای از سوی انگلستان اعتراض کردند و در این شهر دست به اعتصاب عمومی و تظاهرات زدند. 1861: الکساندر دوم تزار وقت روسیه در این روز فروش (واگذاری) کشاورزان با زمین مزروعی (سِرفدم - نوعی بردگی) را هنگام معامله مزرعه لغو کرد. 1959: دولت انگلستان موافقت کرد به جزیره قبرس مستعمرهاش استقلال دهد. این استقلال از 16 اوت 1960 عملی شد.