مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،آیه ۱۸ سوره کهف
وَتَحْسَبُهُمْ أَیْقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ
وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْیَمِینِ وَذَاتَ الشِّمَالِ وَکَلْبُهُم بَاسِطٌ ذِرَاعَیْهِ
بِالْوَصِیدِ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَیْهِمْ لَوَلَّیْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ
مِنْهُمْ رُعْبًا
و میپنداری که ایشان بیدارند در حالی که
خفتهاند و آنها را به پهلوی راست و چپ میگردانیم و سگشان بر آستانه [غار] دو دستخود
را دراز کرده [بود] اگر بر حال آنان اطلاع مییافتی گریزان روی از آنها برمیتافتی
و از [مشاهده] آنها آکنده از بیم میشدی
*مولانا آن بخش از داستان را که در آیه حاضر آمده و میفرماید «آنها به نظرمی رسید که بیدارند اما در حقیقت خواب بودند» چنین تفسیر کرده است که این از احوال عارفان است که مردم تصور میکنند ایشان بیدارند و با مردمان سخن میگویند و داد و ستد میکنند اما در حقیقت در خواب متعالی خویش رویاهای دیگری میبینند:
حال عارفان این بوَد بی خواب هم گفت ایزد «هُم رقودٌ» زین مرم خفته از احوال دنیا روز و شب چون قلم در پنجه تقلیب رب آنکه او پنجه نبیند در رقم فعل پندارد به جنبش از قلم *مولانا در دیوان شمس نیز این آیه را به شیوه خود تفسیر کرده و تعمیم داده است:
باقیش عشق گوید با تو نهان زمن ز اصحاب کهف باش هم ایقاظ و هم رقود
*مولانا چون میدانسته است که روشنفکران زمان ممکن است از ظاهر داستان رمیده شوند و خرافات پندارند میگوید که این حال بسیار رخ میدهد که آدمی به نظر میرسد بیدار است اما به حقیقت در خواب است و نباید به انکار پرداخت.
هرگز وجود حاضر و غایب شنیده ای من در میان جمع و دلم جای دیگر است
سعدی
*از بایزید نقل شده است که گفت «من سی سال است که جز با خدا با هیچ کس سخن نگفتهام و معاملتی نکرده ام» الا آنکه مردمان به خلاف این میبینند و او را چون خود هشیار و بیدار دنیا میپندارند و او در خواب است.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید