به گزارش خبرنگار ورزشي باشگاه خبرنگاران، دستگاه اسکلتي عضلاني که فعاليت هاي حرکتي بدن را برعهده دارند، شامل استخوان ها و ارتباط آنها با مفاصل، تاندون ها، رباط ها، اعصاب و رگ هاي خوني است و فشاري که به دنبال ورزش بر روي اين اندام ها وارد مي شود در هر سني تأثير متفاوتي مي گذارد.

استخوان متراکم و استخوان اسفنجي:

اسکلت بخش بيروني استخوان شامل استخوان سفت (متراکم) و بخش دروني آن شامل استخوان نرم( اسنفجي) است استخوان متراکم توسط يک منشأ پوشيده مي شود.

مطالعه بر روي ساختمان استخوان بيماراني که براي مدتي بستري و يا با گچ گرفتن براي مدتي بي حرکت بوده اند، نشان مي دهد که بافت استخواني که ورزش و نرمش نداشته است، پوک و ضعيف و سست مي شود و خطر شکستگي آن افزايش مي يابد.
اگر استخوان به طور عادي با انجام فعاليت هاي فيزيکي ورزش داده شود قادر خواهد بود با فعاليت هاي افزايش يافته سازگار شود و سخت تر و محکم تر گردد.

البته قسمت هايي که در معرض فشار بسيار کمي قرار مي گيرند، ممکن است دچار ضعف و سستي شوند. اين تغييرات به آرامي روي يم دهند اما اين تغييرات را بايد در طول دوره ترميم پس از آسيب ديدگي و مهمتر از همه درطول انجام ورزش هاي طولاني مدت و نامتعادل کودکان وجوانان تحمل کرد.

بافت همبند(کلاژن)

رباط هاي عضلاني، کپسول هاي مفاصل، عضلات، تاندون ها، غلاف هاي عضلاني، توسط بافت همبند(کلاژن) شکل مي گيرند.
رباط هاي عضلاني محکم اند و اکثر آنان خاصيت ارتجاعي ندارند. آن ها پادياري مفاصل و کنترل حرکت انها را برعهده دارند.

نرمش هاي منظم مي تواند باعث استحکام بافت همبند شوند و فرسايش آن را که در نتيجه سن روي مي دهد. به تأخير مي اندازد نداشتن فعاليت باعث تضعيف رباط ها و کپسول مفصلي مي شود حتي گاهي باعث کوتاه شدن طول رباطها مي شود که منجر به اختلالات حرکتي گرديده و به مفصل فشارهاي غيرطبيعي تحميل مي شود.

ماهيچه ها

هرماهيچه شامل تعدادي تار قابل انقباض است با نرمش کردن اندازه ماهيچه افزايش مي يابد(هيپرتروفي) با افزايش سن، حجم کل عضله(توده عضلاني) حفظ مي شود اما استحکام عضله به دليل کاهش حجم تار عضله و جايگزين شدن آن با چربي کاهش مي يابد.
فعاليت نداشتن به طرق مختلفي بر عضلات تأثير مي گذارد تحمل و استحکام عضله کاهش مي يابد و تناسب و تحريک پذيري آن دچار اختلال مي شود و در نتيجه خطر آسيب ديدگي افزايش مي يابد، به عبارت ديگر يک ساختمان عضلاني سالم و فعال مي تواند با کاهش فشاري که به وسيله ضربه هاي خارجي اعمال مي شود، مفاصل را از برخي آسيب ديدگي ها حفظ مي کند.

*ورزش پوکي استخوان را به تأخير مي ندازد

حميدرضا فلاح نژاد رئيس هيئت پزشکي ورزشي استان يزد گفت: ورزش بروز بيماري هايي چون پوکي استخوان، بيماري هاي قلبي، ريوي را به تأخير مي اندازد.

وي افزود: اگر ورزش بازندگي همراه شود کمک شاياني در به تأخير انداختن بروز بيماري هاي قلبي عروقي و پوکي استخوان و بسياري ديگر از بيماري ها جلوگيري مي کند.

الگوي زندگي اگر شامل تمرينات بدني منظم باشد، فوايد طلبي چشمگيري به همراه خواهد داشت و از سوي ديگر خطر بسياري از بيماري هاي متداول از جمله پوکي استخوان را کاهش مي دهد بنابراين ورزش مرتب مي تواند طول عمر را نيز افزايش دهد.

براي افرادي که در اثر بيماري يا ضربه دچار نقص جسمي شده اند ورزش نقش درماني دارد چرا که با ورزش مي توان از بروز بعضي عوارض ثانويه بيماري ها و يا بعضي ضرورت هاي درماني پيشگيري کرد.

فلاح نژاد تأکيد کرد: براثر ورزش ان مقدار از توان بدن که ضعيف شده است بهبود مي يابد و از ميزان ناتواني حاصل از نقص کاسته مي شود براي مثال تقويت ورزش اندام فوقاني در فردي که دچار پاراپلژي (فلج نيمه تحتاني بدن) است مي تواند باعث شود که توان حرکت مستقل او هر روز بيشتر شود.

وي با اشاره به اينکه فعاليت بدني باعث بهبود کار قلب و عروق و نيروي بدني مي شود يادآور شد: اين مهم در افراد سالم نشاط و سلامت به وجود مي آورد.

به تازگي معلوم شده است که ورزش براي درمان بيماران نيز مفيد است و از سوي ديگر بررسي ها نشان مي دهد نرمش ها و تمرينات روتين روزانه يا هفتگي بخصوص حرکات دائمي ايروبيک بر طول مدت سلامتي بدن مي افزايد.

در مجموع فعاليت هاي بدني منظم اثرات چشمگيري در خط سلامت انسان دارد افرادي که ورزش نمي کنند، اين مزيت را که بدني سالم داشته باشند از دست مي دهند اين افراد در معرض خطر ابتلا به بعضي بيماري ها بويژه بيماري قلبي و عروقي هستند.

فلاح نژاد در پايان گفت: برنامه ورزشي بايستي براساس هدف هايي از پيش تعيين شده طراحي شود براي مثال برنامه اي که باعث تقويت دستگاه قلبي عروقي مي شود متفاوت از برنامه اي است که بر تقويت عضلات مخطوطه تکيه دارد و همچنين کاهش انباشت چربي بدن نيز به برنامه اي کاملا متفاوت از اين رو نياز دارد.

برنامه هاي ورزشي مناسب با نرمش ها و تمرينات بدني مشترک مي توانند ثمربخش باشند اما بايد به طور کامل مراقب بود که هدف هاي اختصاصي برنامه ورزشي، در مسير اجراي برنامه نرمش ها و تمرينات مشترک کمرنگ نشود./مح