به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،  مهم ترین دلیلی برای اینکه خواص زیادی را به عسل نسبت می دهند، حالت ضدمیکروبی عسل به دلیل داشتن آب اکسیژنه و همچنین مواد مغذی گیاهی مثل فیتوکمیکال هاست. در طب سنتی چین خواص دیگری مثل کاهش فشارخون بالا و رفع یبوست هم به عسل نسبت داده شده اما سندیت آن به اثبات نرسیده است.


آیا عسل واقعا غذایی معجزه آساست؟
عسل برای رفع سرفه، درمان آسم و اسهال، زخم های پوستی، زخم های گوارشی و حتی در درمان آب مروارید هم موثر است و از آنجا که نشاط آور است، آرام بخش بوده و به عنوان ماده خواب آور در گذشته و حال از آن استفاده می شود.

عواملی که سبب می شود عسل چنین خواصی داشته باشد، کاملا روشن نیست و بیشتر این مسایل به تجربه ثابت شده است. البته عسل حالتی التیام بخش دارد و یک لایه مفید و مناسبی تولید کرده و پوشش دهنده است. در برخی موارد گفته می شود به دلیل پپتیدهای خاصی که عسل دارد، دارای این خواص شده اما این مسایل همان گونه که گفتم بیشتر جنبه تجربی دارد.

 ویتامین عسل به قدری کم است که کاری انجام نمی دهد. در واقع بیشتر حالت فیزیکی عسل است که مثل پماد یک لایه محافظ ایجاد می کند. در مورد هلیکوباکتر که عامل ایجاد زخم های گوارشی است، شاید بتوان گفت حالت فیزیکی عسل اجازه تکثیر به میکروب را نمی دهد و به نظر می آید غلظت آن مانع از حرکت و تکثیر باکتری ها شود اما همان طور که گفتم این موضوع به کمک کارهای تحقیقاتی دقیق ثابت نشده و کاملا تجربی است، حتی دوز مصرف عسل برای بهبود بیماری های نامبرده مثل سرفه، اسهال، آب مروارید یا زخم گوارشی معلوم و ذکر شده نیست.

وقتی عسل زنبورداران با قیمت‌های پایین خریداری می‌شود آنها نیز برای تغذیه مناسب زنبورها به دنبال مکان‌های مناسب برای زیست و تعذیه نمی‌گردند و از روی ناچار زنبورهای خود را با شکر و غذاهای مصنوعی تغذیه می‌کند.

هیچگاه نمی‌توان عسل طبیعی را از روی خصوصیات ظاهری آن تشخیص داد، در حال حاضر حتی از سیب‌زمینی و اسید عسل‌هایی ساخته می‌شود که به هیچ وجه قابل تشخیص برای مصرف کنندگان نیست و در عین حال دارای عوارضی برای مصرف‌کنندگان نیز است.

دانستنیهایی راجع به عسل

راه تشخیص عسل خوب
وقتی شهد عسل از ظرفی به ظرفی دیگر ریخته می‎شود، اگر حباب زیادی در عسل جمع شده باشد، آن عسل مرغوب‎ است.

عسل چاق کننده است!؟
 از نظر جذب، عسل دقیقا مثل همان قند خالص جذب می شود. ترکیب اصلی عسل ساکاروز و فروکتوز و گلوکز است که به طور معمول ساکاروز آن بیشتر است. ۱۰۰ گرم عسل نزدیک به ۳۰۰ کیلوکالری انرژی و ۷۵ گرم کربوهیدرات و به مقدار بسیار جزیی پتاسیم، فسفر و آهن دارد که قابل ملاحظه نیست. بسیاری از مردم عسل را جزو قندهای طبیعی دانسته و فکر می کنند چاق کننده نیست. این باور کاملا اشتباه است. البته معمولا کسی عسل را به اندازه ای مصرف نمی کند که چاق شود اما یک قاشق چای خوری عسل مثل ۵ گرم قند ۲۰ کیلوکالری انرژی دارد.

بهترین وعده برای خوردن عسل
 عسل به دلیل قند سریع الجذبی که دارد، اگر صبح مصرف شود انرژی زا است و این شیرینی با تحریک ترشح هورمون بتاآندروفین، نشاط آور است اما نباید فراموش کرد که نشاط آور بودن و آرام بخش بودن عسل با هم مغایرتی ندارد و اگر عسل را موقع خواب مصرف کنیم، می تواند آرام بخش و خواب آور باشد. مصرف عسل صبح ها مناسب تر است و همراه شیر یا داخل چای یا همراه مقدار اندکی خامه یا کره بسیار خوب است؛ البته اگر اضافه وزن ندارید.

چند باور غلط
-این موضوع که گفته می شود حل کردن عسل در چای یا شیر داغ ترکیبات مضر ایجاد می کند صحیح نیست.بلکه بسیار هم خوب است حتی در رفع علایمی مثل سرفه، آنفلوآنزا و خستگی نیز توصیه می شود.

-تصور دیگری که میان عامه مردم شایع است اینکه عسلی که شکرک می زند لابد از کیفیت پایین تری برخوردار بوده یا تقلبی است. اما باید گفت در گذشته مردم این گونه فکر می کردند اما در واقع لزوما این طور نیست. اگر عسل را با ظرف چند دقیقه در آب گرم بگذارید، این شکرک باز می شود.

سم شناسی
عسل ماده ای کاملاً خوراکی است ، ولی در موارد استثنایی ممکن است به اسپورعامل بوتولیسم آلوده باشد که ایجاد سم کرده و مسمومیت زاست ، به همین دلیل مصرف آن برای کودکان زیر یک سال ممنوع است. همچنین بعضی افرد ممکن است نسبت به دانه های گرده موجود درعسل حساسیت داشته باشند.

ممکن است بعضی از زنبورها به گل خرزهره و چند گل سمی دیگر عادت کنند و محصول سمی تهیه نمایند که البته این کار به ندرت اتفاق می افتد.به هر حال از مصرف این ماده بسیار مفید غافل نشوید و از فواید زیاد آن سود بجویید.

عسل از منظر قرآن
در قرآن كريم از مواد غذايي مختلفي نام برده شده است، اما تنها در مورد عسل است كه آن را «شفا» ناميده است.
قال الله تعالي:« و اوحي ربك الي النحل ان اتخذي من الجبال بيوتا و من الشجر و مما يعرشون ثم كلي من كل الثمرات فاسلكي سبل ربك ذللاً يخرج من بطونها شراب مختلف الوانه فيه شفاء للناس».(و پروردگار تو به زنبور عسل وحي و الهام غريزي نمود كه ‌از كوه ها و ثمرات گلها بخور و راه هايي را كه پروردگارت براي تو تعيين كرده است به راحتي بپيما؛ از درون شكم نوشيدني با رنگ‌هاي مختلف خارج مي‌شود كه در آن شفا براي مردم است.)

خواص اعجاب انگیز عسل
از گذشته تا کنون از عسل  در درمان بسیاری از بیماری ها استفاده شده است. مهمترین خاصیت عسل ، ضد میکروب بودن آن است. در حالی که عسل یک ماده کاملاً خوراکی است و بایستی محیط خوبی برای پرورش میکروب ها باشد ، ولیکن میکروب ها در معرض عسل نابود شده و اجساد آنها نیز به مرور از بین می رود. زیرا عسل حاوی آنتی بیوتیک و آنزیم دیاستاز است . در گذشته از این خاصیت عسل  برای از بین بردن پینه های دست و پا سود می جستند.

•عسل حاوی آنتی اکسیدان است، از این رو مصرف آن برای سلامت قلب و عروق مفید است. عسل به سلامت پوست کمک می کند و ضد پیری است.

در قدیم هر دارویی را با عسل  مخلوط می کردند، زیرا خاصیت بهبود بخشی داروها را چند برابر می کرده و امروزه هم از عسل در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می کنند.

•از عسل در فرآورده های ضد سرفه  بطور مستقیم و غیرمستقیم استفاده می شود . مزه مزه و غرغره شربت عسل برای برطرف کردن زخم های دهان و ورم گلو  بسیار سودمند است. عسل ضد آسم است.

• عسل با اینکه بسیار شیرین است، برای دندان ها  و لثه مضر نیست، بلکه لثه ها را سالم می سازد و دندان ها را سفید می کند.

• دستگاه گوارش را پاک می سازد و ضد اسهال است. در تحقیقات ثابت شده اثر بسیار مفیدی برعفونت های معده با هلیکو باکتر پیلوری دارد. از این رو ضد زخم معده  و دستگاه گوارش است.

• عسل در درمان آب مروارید ( کاتاراکت ) مفید است.

• عسل بادشکن است و برای معالجه قولنج روده تجویز می شود و در مسمومیت های غذایی، دستگاه گوارش را پاک می سازد.

• دوست کبد و پادزهر است، پس در بیماری های کبدی مصرف آن مفید است .سکنجبینی که با عسل تهیه می شود، صفرابری اعلاست.

• سنگ های کلیه  و مثانه را از بین می برد. برای این منظور عسل را با کندر باید مصرف کرد.

• عسل خواب آور است و به مبتلایان به بیماری کم خوابی  توصیه می شود که قبل از خواب چند قاشق مرباخوری عسل میل کنند.

• برای رفع کم اشتهایی  مفید است و کلاً جریان خون را در بدن بهبود می بخشد. از این رو به رشد عضلات کمک می کند، پس برای بچه های کم اشتها  و افراد ورزشکار  بسیار مفید است.

• عسل گرفتگی مویرگ ها را باز می کند و برای عروق بسیار مفید است. پس سالمندان  اگر هر روز شربت عسل و لیموی  تازه بنوشند، عمر طولانی تری خواهند داشت.

• حتی موم عسل نیز خواص زیادی دارد و ماسک آن برای صورت، چین و چروک و فرورفتگی های پوست را می پوشاند و پوست را لطیف می کند.

•برای درمان اوریون سه روز استراحت مطلق و تنها غذای این سه روز آب و عسل. ( برای نوزادان، به آنها به همراه آب و عسل شیر مادر هم داده نشود.)

• برای ضعف بدن، شربت آب و عسل را با یخ، آرام آرام بنوشید.

•بهترین دارو برای افرادی که هیچ چیز در معده آنها نمی‎ماند و بالا می‎آورند،شربت عسل رابه همراه سه عدد یخ کوچک ، هم زده تا شربت بسیار سردی بدست آید. سپس شخص آنرا به آرامی و جرعه جرعه بنوشد.

خواص شربت عسل
 یک قاشق غذاخوری عسل، یک لیوان آب خنک و آب یک عدد لیمو ترش تازه را با هم مخلوط کنید. این شربت عسل برای تمامی افراد و برای تمامی سنین مفید است.

- برای رفع خستگی ذهنی، شربت آب و عسل بهترین چیز است.
- برای افزایش حافظه، روزی سه لیوان شربت آب و عسل با یخ استفاده نمایید.
- کسانی که بی‎خوابی دارند این شربت آب و عسل را در طول 10 دقیقه، میل کنند.
- اگر کسی خواب زیادی دارد، این شربت را سریع میل کند.
- کسانی که با خوردن عسل، معده درد می‎گیرند، بصورت شربت عسل بخورند.


تاثیر شگفت آور عسل در بهبود زخمها
نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد که عسل یک ماده موثر در بهبود زخم‌های عفونی است و حتی مقاومت باکتریایی به آنتی بیوتیک‌ها را از بین می‌برد.

در تحقیقاتی که در کنگره میکروبیولوژی انگلیس انجام شده است ، نحوه واکنش عسل به سه گونه باکتری که معمولا موجب عفونت زخم‌ها می‌شوند، بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که عسل می‌تواند به روش‌های مختلف در رشد این باکتری‌ها خلل وارد کند، بنابراین این ماده غذایی ارزشمند یک گزینه مناسب برای درمان است و به دلیل خاصیت ضد میکروبی خود مورد توجه بوده است و هم اکنون نیز در طب سنتی به عنوان درمان کننده موضعی زخم‌ها استفاده می‌شود.

 در این مطالعه نقش عسل در مهار باکتری‌های عفونی کننده زخم ها، در سطح مولکولی مطالعه شد.نتایج این مطالعه نشان داد که عسل می‌تواند مانع از اتصال باکتری به بافت‌ها شود. این اتصال یک مرحله ضروری برای آغاز عفونت حاد است. همچنین عسل می‌تواند حساسیت باکتری‌ها را نسبت به آنتی بیوتیک‌ها افزایش دهد و در نتیجه ، مقاومت به آنتی بیوتیک را مهار کند.این تحقیق نشان می‌دهد که مصرف آنتی بیوتیک به همراه عسل نسبت به مصرف آنتی بیوتیک به تنهایی، تاثیر بیشتری روی عفونت‌های مقاوم به دارو خواهد داشت.

بررسی مقالات سال های 1984 تا 2001 نشان می دهد حداقل 25 تحقیق راجع به اثرات ضد زخم عسل انجام شده که نتایج آنها مثبت بوده است. عسل به عنوان التیام دهنده زخم و نگهدارنده پوست مورد تأیید قرار گرفته است. همچنین 40 مورد دیگر نشان داده ، عسل دارای اثرات ضد خونریزی با موفقیت 88 درصد بوده که این عمل به همراه اثرات ضد میکروب نیز بوده است.