به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران تبریز، بایبوردی درگفتگو باخبرنگاران با بیان اینکه برآوردهای سازمان بهداشت جهانی حاکی است که نزدیک به سه میلیون مسمومیت ناشی از آفت کش ها در جهان اتفاق می افتد ادامه داد: مصرف سموم دفع آفات و کودهای شیمیایی در مناطق کشاورزی ایران، باعث رشد فزاینده سرطان در این مناطق شده است.

وی گفت:سالانه600هزارماده شیمیایی از انواع آفت کش ها به میزان 5.2 میلیون تن در سراسر جهان مصرف می شود.

وی بابیان اینکه آمارهای موجود بخش کشاورزی درمبحث میزان مصرف کود،بسیار نگران کننده و سالانه حدود 4.5میلیون تن اعلام شده افزود: این مواد به دلیل دارا بودن میزان بالایی ازکادمیوم و نیترات، باعث افزایش نرخ سرطان درجامعه می شوند.

بایبوردی با اشاره به اینکه سموم و پسماندهای کشاورزی، خطرناک ترین آلوده کننده های آب و خاک هستند که تا سال ها در محیط باقی می مانند وصدمات جبران ناپذیری به حیات موجود در آن وارد می کنند گفت: از سوی دیگر پساب های بخش کشاورزی، یکی از زیانبارترین منابع آلاینده محیط زیست هستند که به گونه خطرناک بر سلامت محیط و در نتیجه، کیفیت حیات بشر تاثیر می گذارند.

نماینده دفترمحيط زيست و توسعه پايداركشاورزي سازمان جهاد کشاورزی استان با بیان اینکه هر ماده ای که از دید تولیدکننده زائد تلقی و دور ریخته شود، پسماند ناميده شده و نیاز به مدیریت دارد ادامه داد: بر اساس قانون مدیریت پسماند، پسماندها در پنج گروه جای می گیرند و دو جزء پسماند کشاورزی و ویژه، مواردی است که پسماند های کشاورزی را شامل می شود.

بایبوردی با بیان اینکه در کشور ما سالانه میلیون ها دلار صرف واردات موادی مانند انواع اسانسها، مواد رنگی و انواع کاغذ می شود ادامه داد: در حالی که در کشورهای پیشرفته برای تولید این مواد از ضایعات و پسماندهای کشاورزی استفاده می شود، سالانه هزاران تن از منابع تولید این مواد در ایران از بین می رود. استخراج رنگدانه از پسماند محصولات کشاورزی برای تولید رنگهایی که در صنعت و صنایع غذایی کاربرد دارند علاوه بر مزایای اقتصادی و زیست محیطی، سبب صرفه جویی ارزی برای کشور می گردد لذا در اين راستا در سازمان جهادكشاورزي استان قدم هاي موثري برداشته شده است.

وی با اشاره اینکه افزایش سریع جمعیت در دنیا و ایران و افزایش شهرنشینی، اهمیت توجه به غذا را دوچندان ساخته است افزود: دراین راستا تولید بیشتر مواد غذایی خصوصا از منشاء منابع دامی اهمیت قابل توجهی یافته است چرا که تولیدات دامی تامین کننده بخش عمده ای از نیازهای غذایی انسان بوده و معمولا ارزش غذایی بالاتری از منابع گیاهی دارند.

بایبوردی بابیان اینکه بهره برداری بی رویه وغیرصحیح ازمراتع باعث افت کمّی وکاهش کیفیت تولیدات دامی شده و خسارات جبران ناپذیری رابه مراتع کشور وارد مینماید ادامه داد: از سویی افزایش نرخ نهاده های دامی از جمله خوراک دام و طیور باعث عدم سودآوری تولید در برخی از واحدها گشته است چرا که حدود 60 الی70 درصد از مخارج روزمره واحدهای دامداری را هزینه های مربوط به خوراک تشکیل می دهد بنابراین، برای تولید در سطح مورد نیاز، بایستی کمیت و کیفیت جیره را مدنظر قرار داد که یکی از راهکارهای موجود استفاده از پسماندهای کشاورزی، صنایع غذایی و سایر مواد مواد غذایی غیرمعمول ولی قابل مصرف در جیره دام و طیور می باشد.

وی بابیان اینکه مزایای استفاده ازپسماندها درجیره دام و طیور از جمله کاهش آلودگی محیط زیست و کاهش هزینه دفع ضایعات و از طرف دیگر، ازدیاد جمعیت و توسعه سطح رفاه عمومی منجر به افزایش پسماندهای غذایی شده که از نظر کمی و کیفی مقدار آن قابل توجه می باشد افزود: عمده پسماندهای غذایی از منازل، رستورانها و هتلها، کارخانجات مواد غذایی و خوراکی و میادین میوه و تره بار تولید می شود لذا معرفی استفاده از پسماندها در خوراک دام و طیور و آبزیان و افزایش آگاهی جامعه دامپروری استان در این خصوص خود می تواند کمک موثری به بخش دام کشور کند .

بایبوردی بابیان اینکه کمبود مواد اولیه خام جنگلی برای استفاده در صنایع چوب وکاغذ موجب شده است تحقیقات گسترده دانشگاهی در زمینه استفاده از پسماندهای محصولات زراعی، انجام شود ادامه داد: نتایج تحقیقات نشان داده است که ضایعات لیگنوسلولزی حاصل از پسماندهای کشاورزی در بسياري موارد قابلیت استفاده در صنايع چوب و کاغذ را دارا هستند. البته باید در نظر گرفته شود که محصولات نهایی حاصله از پسماندها، ویژگی های فیزیکی و مکانیکی در حد استاندارد را حفظ کنند.

وی با بیان اینکه درحال حاضر در ایران با استفاده از پسماندهای کشاورزی مانند باگاس، ساقه‌پنبه و در مقیاس صنعتی، تخته خرده چوب تولید می‌شود و در سطح آزمایشگاهی پسماندهای محصولات زراعی از جنبه های زیادی ازجمله اقتصادی، تکنولوژیکی و جغرافیایی قابل بررسی هستند افزود: با این حال شناسایی و معرفی منابع لیگنوسلولزی جدید به واحدهای صنایع چوب و کاغذ نیازمند بررسی و تحقیقات جامع بر روی ماده اولیه و همچنین بررسی میزان تولید سالانه این محصولات می‌باشد و از نظر تکنولوژیکی، تولید این محصولات شرایط ساخت خاص خود را دارند، بطوریکه ساخت انواع صفحات فشرده و کاغذ از پسماند محصولات زراعی با اعمال تغییرات مختصری در شرایط و فرايند توليد مشابه با محصولاتی است که در توليدشان از چوب به عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود، البته گاهي هم در تولید محصولاتی که از این مواد به عنوان ماده اولیه استفاده می‌کنند به دستگاه های جدید، نیاز می باشد تا محصولات حاصل از آنها ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی مورد نظر را دارا باشد.

وی با بیان اینکه در بسیاری از موارد کشاورزان ترجیح می دهند که بقایای گیاهی در مزرعه باقی بماند که این کار دارای یک سری مزایا و معایبی می باشد افزود: از منافع این کار می توان به تولید گياه خاك (هوموس) که در اثر باقيماندن گياهان درخاك به مرور زمان و با طي شدن فرآيند پوسيدگی حاصل می شود، نام برد؛ این عمل به غني شدن خاك كشاورزي كمك مي كند. درحال حاضر قيمت هركيلوگرم گياه خاك دربازار داخلي80 تا100 تومان است ازطرف ديگر بامديريت بقاياي گياهي باعث حفظ وذخيره رطوبت خاك شده وهمزمان باعث افزايش محسوس حاصلخيزي خاك مي گردند.

وی با اشاره به اینکه متوسط علوفه باقيمانده در سطح مزارع غلات و ذرت در هر هكتار بين پنج تا ۱۰ تن مي باشد و پس از تبديل اين ميزان علوفه به گياه خاك ارزش آن معادل۱۵۰ تا ۸۰۰ هزار تومان مي شود كه اين امر موجب كاهش مصرف انواع كودهاي شيميايي مي گردد ادامه داد: از طرف ديگر وجود بقاياي غلات برداشت شده در خاك موجب حفظ و جذب آب و مواد غذايي در خاك شده و منافذ خاك را افزايش مي دهد و تبديل آنها به مواد آلي در خاك موجب افزايش ظرفيت تبادل كاتيوني خاك مي شود.

بایبوردی با بیان اینکه وجود بقاياي گياهي همچنين در كنار بهبود خواص فيزيكي خاك مانع ازفرسايش خاك شده وبه اين ترتيب خاك با ارزش زراعي در اراضي كشاورزي حفظ مي شود افزود: بنابراين وجود اين بقاياي گياهي در مزارع موجب افزايش توليد محصولات كشاورزي وكاهش هزينه ها و در نهايت بهره وري بيشتر در بخش كشاورزي مي‌شود و ازمعایب وجود بقاياي گياهي غلات در اراضي كشاورزي، بوجود آمدن یک اكوسيستم زراعي يا كشاورزييك اكوسيستم مصنوعي و انسان ساخت است در محيط حالت طبيعي نداشته و منجر به جلب آفات مي شود .

نماینده دفترمحيط زيست و توسعه پايداركشاورزي سازمانجهاد کشاورزی استان بابیان اینکه مديريت بقایا وپسماندهای گیاهی باشرایط بهتری نسبت به گذشته روبه رواست چراكه این نوع پسماند از 10میلیون تن به زیر 1.5میلیون تن رسیده است كه امیدواریم در آینده این میزان به صفر برسد افزود: امروز كار تبدیل پسماند به كود توسط خیلی از كشاورزان انجام می شود و دراين راستا سازمان جهادكشاورزي قدمهاي موثري در اين راستا برداشته و با تشكيل كلاسها وكارگاههاي آموزشي مخصوصا درحيطه زنان روستايي امكان توليد كمپوست و ورمي كمپوست را از پسماندهاي كشاورزي فراهم کرده است.

وی با بیان اینکه این حركت گام با ارزشی است كه قابلیت اجرا در تمامی روستاها را داشته و علاوه بر افزایش روند اشتغال زایی می تواند تاثیر مهمی در مدیریت پسماندها در روستاها داشته باشد افزود: اینکار همچنین زمینه تولید محصولات سالم تر و تامین امنیت غذایی را كه وظیفه اصلی بخش كشاورزی است تامین می کند.

بایبوردی با بیان اینکه ساماندهی پسماندهای دامپزشكی درپی شناسایی انواع پسماندهای این حوزه در حال انجام بوده و در رده بخش های تخصصی این حوزه قرار است بتوانیم این شناسایی را در تمام كلینیك های دامپزشكی و عفونی اجرایی كنیم افزود: طرح جامع مدیریت پسماند فرصت خوبی در اختیار بخش كشاورزی و تمام بخش های دیگر می گذارد كه بتوانیم ساماندهی اصولی در مدیریت پسماند به انجام رسانیم/س