چند درصد سزارین ها در ایران غیرضروری هستند؟
کارشناس ارشد مامایی علاوه بر آنکه یکی از علل اصلی آمار بالای سزارین در کشور را سزارین‌های تکراری و به ویژه سزارین بنا به درخواست خود مادران ناشی از ترس آنها از زایمان عنوان کرد و گفت: زایمان امروز نباید زایمان 50 سال پیش را تداعی کند.
"مهری اردکانی" در سمینار زایمان ایمن که در محل تالار زکریای دانشگاه آزاد اسلامی مشهد برگزار شد، ضمن آنکه ارتقای سطح سلامت مادران را هدف برگزاری این محفل علمی دانست، اضافه کرد: هیچ زنی نباید با بخشیدن زندگی خود حین زایمان، بمیرد و در این میان شاید مسوول مرگ آنها، همه ما به عنوان کسانی باشیم که در جریان تولد یک انسان، آنها را همراهی می‌کنیم.
وی زایمان طبیعی و بدون مداخله را زایمانی ایمن دانست و افزود: مداخله در روند زایمان تنها در شرایط خاصی ضرورت پیدا می‌کند و نیاز است تا با ایجاد تمامی امکانات مورد نیاز در اتاق زایمان از استرس و آدرنالین بالا در خون مادر که منجر به معکوس شدن روند زایمان می‌شود پیشگیری کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد کاهش مرگ و میر را یکی از شاخص‌های میزان توسعه‌یافتگی کشورها دانست و افزود: کاهش اختلال در سلامتی نوزاد، ایجاد خاطره خوش‌آیند در مادران هنگام زایمان، کاهش عوارض پس از زایمان و هزینه‌های پایین از مزایای زایمان به شیوه طبیعی است، همچنین خود مادران نیز در چگونگی انجام زایمان نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند چرا که در مواردی مادران بدون هیچ‌گونه ضرورتی درخواست انجام عمل سزارین می‌کنند.
وی در مقایسه دو شیوه زایمان طبیعی و سزارین، خاطرنشان کرد: خونریزی‌های کمتر به میزان نصف خونریزی‌ها به شیوه سزارین، عدم بیهوشی عمومی، مدت کمتر بستری، کاهش مرگ و میر مادران، مطابقت با مکانیزم طبیعی تولد و آزادسازی تنفس نوزاد ناشی از عبور وی از کانال اندام زایمان مادر، از دیگر مزایای زایمان طبیعی نسبت به زایمان به شیوه سزارین است.
اردکانی به استناد آمار رسمی کشور، میزان سزارین مادران ایرانی را 40 درصد عنوان کرد که حدود 75 درصد آن غیر ضروری و انتخابی است و ادامه داد: بر خلاف تصور عموم، سلامت مادر در عمل سزارین بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرد چرا که خونریزی‌های پس از آن و عفونت‌های محل عمل و رحم تقریبا دو برابر بیشتر از زایمان طبیعی است.
وی با بیان این مطلب که در کشورهای با میزان بالای ریسک سزارین، میزان مرگ و میر مادران نیز بالا است، توضیح داد: طی مشاهدات عمل سزارین در بیمارستانهای خصوصی بیشتر از سایر بیمارستان‌ها انجام می‌شود به طوری که گاهی تا 90 درصد نیز گزارش می‌شود که این شاید بیشتر از هر عامل دیگری ناشی از تمایل خود بیماران است.
به گفته اردکانی طولانی بودن پروسه زایمان طبیعی که موجب عدم تمایل ماماها و پزشکان ناشی از شکایت بیمار است، عدم حمایت قانونی شفاف از جراح، زمان کوتاه و کنترل شده سزارین نسبت به زایمان طبیعی و همچنین نوع آموزش‌ها در سیستم آموزش پزشکی کشور مبنی بر نگرش پاتولوژیک به جای فیزیولوژیک به زایمان طبیعی در آموزش به دانشجویان را از جمله عواملی دانست که منجر به آمار بالای عمل سزارین در کشور ما شده است.
وی با تکیه بر مطالعات انجام شده گفت: مادری که به شیوه طبیعی زایمان می‌کند به دلیل عدم صرف دارو نسبت به عمل سزارین، بسیار هوشیار بوده که به همین علت شیردهی به نوزاد بدون تأخیر آغاز می‌شود، همچنین رابطه صمیمی میان نوزاد و مادر سریع‌تر برقرار می‌شود به طوری که امروزه سعی می‌شود نوزاد پوست مادر را بلافاصله پس از مادر لمس کند.
اردکانی افزود: تحقیقات نشان داده است که برخی سزارینی‌ها به دلایلی پس از 50 روز دوباره بستری می‌شوند که این موضوع در زنانی که به طور طبیعی زایمان کرده‌اند کمتر مشاهده می‌شود.
وی تأکید کرد: بنابر تحقیقات هر قدر تعداد زایمان‌های سزارین بیمارستان‌ها بیشتر باشد، احتمال به دنیا آمدن نوزاد نارس، مرگ نوزاد پس از تولد، مرگ مادر بر اثر عفونت، خونریزی و استفاده از آنتی‌بیوتیک بیشتر است.
او زایمان را فرآیندی فیزیولوژیک دانست که خداوند انجام آن را در انسان همانند سایر پستانداران بدون مداخله پزشکی و به صورت طبیعی محقق ساخته است و ادامه داد: طبق مطالعات 85 درصد زایمان‌های طبیعی نیازمند مداخله پزشکی نبوده و فقط با ارایه آموزش به مادران و مراقبت و پایش آنها طی زایمان به سلامت سپری می‌شود.
اردکانی همچنین درد را طبیعت زایمان عنوان کرد و افزود: واکنش مادران نسبت به درد زایمان متفاوت بوده که تحت تأثیر عواملی مانند فرهنگ، احساس ترس و نگرانی، تجربه زایمان قبلی، میزان آمادگی برای بچه‌دار شدن و حمایت همسر نیز است.در این بین روش‌های کاهش درد و خوشایندسازی زایمان طبیعی روشی مقبول و مورد تأیید است که این روزها مظلوم واقع شده، روشی که پرداخت صحیح به آن به طور حتم آمار کنونی سزارین را در کشور کاهش داده و تنها نیاز به همیاری متولیان و مسوولان مربوطه دارد.
وی به روز نشدن زایمان طبیعی را یکی از علل اصلی مشاهده عوارض زایمان دانست و تشریح کرد: ما هنوز در همان جایگاه‌های گذشته به سر می‌بریم بنابراین در جهت ایجاد تغییرات، هیچ گاه نباید به شرایط موجود اکتفا کرده و اظهار رضایت کنیم.
اردکانی همچنین با تأکید بر اینکه بیماران امروز ما به واسطه سطح سواد بالاتر با بیماران گذشته تفاوت دارند، گفت: سطح توقعات بیماران امروز ما گسترش یافته و سیستم پزشکی باید شرایطی ایده‌آل را برای آنها فراهم سازد.
وی با عنوان اینکه انجام عمل سزارین توسط جراح را تنها نوعی انگیزه مالی تلقی کنیم، به واقع بی‌انصافی است، توضیح داد: اگر خدمات مامایی استاندارد شده و افزایش یابد، ریسک زایمان به شیوه طبیعی کاهش یافته و تمایل به این روش نیز بیشتر می‌شود.
اردکانی ادامه داد: تجهیز اتاق زایمان بسیار مقرون به صرفه‌تر از تجهیز اتاق عمل است چرا که پس از تجهیز اتاق عمل باید اتاق دیگری در راستای مراقبت‌های پس از عمل نیز مهیا شود اما با تجهیز اتاق زایمان تقریبا تمام مراحل تمام شده است.
اردکانی خطاب به جامعه پزشکی عنوان کرد: باید مراقب باشیم که در اولین زایمان‌های مادران حدالامکان از سزارین پرهیز شود چرا که انجام سزارین در زایمان اول، مادر محکوم به سزارین‌های بعدی می‌شود.
وی عدم استفاده از روش‌های بی‌درد به صورت آمادمیک و عدم تبحر ماماها در القای بی‌دردی به مادران را از جمله دیگر دلایل تمایل مادران به زایمان به شیوه سزارین عنوان کرد و افزود: در راستای آگاهی بخشی به عموم نیازمند جلب مشارکت بیشتر رسانه ملی در این زمینه هستیم.
منبع: ايسنا
