استرس و خستگی در محیط کار

شایددربین اطرافیان خود افرادی را دیده باشید که صبح وقتی از خواب بیدار می شوند هیچ تمایلی ندارند؛ سر کار بروند. در ساعات کاری هم دائم به ساعت نگاه می کنند و منتظر هستند هر چه زودتر ساعت کارشان تمام شود و محل کار خود را ترک کنند. در واقع ساعت کار برای آن ها نه تنها شیرین و لذت بخش نیست بلکه کسالت آور و خسته کننده است اما چرا برخی از افراد از کار و محیط کار خود لذت نمی برند و دچار روزمرگی در کار میشوند؟

استرس و خستگی با یکدیگر در ارتباط هستند. در واقع وجود خستگی در افراد باعث می شود که آنها نتوانند بر استرس غلبه کنند.بدن انسان هنگامی که در مقابل موقعیت مشخصی در زندگی، کار و یا ارتباط با دیگران از خود  عکس العمل نشان می دهد دچار استرس می گردد.  

عوامل ایجاد استرس

استرس ارتباط تنگاتنگی با شغل فرد و محیط پیرامون وی دارد. این عوامل شغلی مثل احساس کسالت – شرایط نامطلوب فیزیکی کار – زمان کار و اتلاف وقت – کار بیش از اندازه – اطلاعات غیر لازم و بیش از حد و مشاغل کاذب می باشند.

درجات خستگی و استرس

خستگی درجه اول به احساس خستگی و تنبلی و کوفتگی ساده گفته می شود .

خستگی درجه دوم شامل علامتهای ناراحتی ورنجش – ایرادگیری – بد بینی و حتی بی اعتنایی و بیزاری  می شود.

خستگی درجه سوم برای همه بسیار خطرناک است . در این سطح شخص احساس می کند که  اعتماد به نفس و یا علاقه به نیل به موفقیت را از دست داده و بتدریج این احساس در او بوجود می آید که نمی تواند به کار خود ادامه دهد. در نتیجه همواره شغل و ارتباطات زندگی این اشخاص در معرض خطر می باشد.   


دلایل بی انگیزگی در کار

احساس روزمرگی در کار می تواند از عوامل مختلفی سرچشمه بگیرد، عوامل شخصیتی، اهداف و انگیزه های فرد در زندگی، توانایی ها و ناتوانایی ها فرد یا شرایط حاکم بر محیط کار و ... . در اینجا به برخی از مهمترین عوامل تاثیر گذار در ایجاد احساس کسالت و روزمرگی در کار اشاره می کنیم؛

                      
1-  عوامل شخصیتی

 شاید تاثیرگذارترین عوامل شخصیتی بر پدیده روزمرگی، میزان موفقیت طلبی و نیز گشودگی افراد به تجارب جدید باشد. به طور مثالیک گروه افرادی که به آنچه دارند، قانع هستند و هیچ انگیزه ای برای تغییر و پیشرفت کردن ندارند.

 آن سوی طیف، افرادی هستند که دوست دارند هرچند وقت یکبار شغلشان را عوض کنند و تجربه های جدیدی کسب کنند این افراد از جاه طلبی بالایی برخورد دارند وریسک پذیری در آن ها زیاد است و دوست دارند زود رشد کرده و موفقیت های بیشتری کسب کنند.

در بعد پذیرا بودن به تجارب جدید، کسانی هستند که از تجربه کردن کارهای جدید، پرداختن به ایده های جدید و ملاقات افراد با شخصیت های جدید لذت می برند. این افراد تنوع طلبی بالایی در زمینه های مختلف زندگی ازجمله شغلشان دارند.

 حالا تصور کنید فردی از گروه پیشرفت جو و علاقمند به کسب تجربه های جدید است قرار باشد برای چندین سال یک کار راانجام دهد این فرد به مرور دچار روزمرگی شده و انگیزه کار کردن را از دست می دهد چرا که شخصیت ذاتی چنین فردی ایجاب می کند، فعالیت ها و موقعیت های متفاوتی را تجربه کند.

 2-  کم اهمیت بودن کار برای شخص

 افرادی که به هر دلیلی احساس می کنند کارشان کم اثرو کم اهمیت است، بعد از یک مدتی دچار روزمرگی در کار خود می شوند.

3-  بی هدف بودن در کار

افرادی که در حین کار کردن به طور مرتب از خودشان می پرسند خوب حالا که چی؟این کار را انجام بدهم خوب بعدش چه می شود؟ این سوالات به نوعی هدف و معنا نداشتن در کار را نشان می دهد و یا به این معنا است که اهداف شخصی با اهداف حرفه ای منطبق نیست.

4-  وقتی شغل فرد با شخصیت وخصوصیاتش تناسبی نداشته باشد

 فردی راتصور کنید که شخصیت خلاقی دارد، کارکردن در مکانی مانند یک موسسه تبلیغاتی یا تحقیق و توسعهممکن است برای این فرد مناسب باشد اما احتمالا کار در یک کارگاه تولیدی که دارای چهارچوب و دستورالعمل های از پیش تعیین شده ای است او را به مرور دچار  روزمرگی خواهد کرد.

5-  محیط کار نامناسب

فردی که صبح با شور و انگیزه زیاد سر کارمی رود ولیمدام با چهره عصبانی مدیر و همکار بی حوصله و کسل کننده خود روبرو می شود، ناخودآگاه تحت تاثیر قرار می گیرد و او هم به تدریج دنیا را از روزنه دید همکارانش تعبیر و تفسیر خواهد نمود و دیگر هیچ اشتیاقی برای انجام دادن کارهایش نخواهد داشت.

6-  بی عدالتی و نا برابری

انسان ها به طور ذاتی عدالت جو هستند و از بی عدالتی و نابرابری ناراحت می شوند .به طور مثال شرکتی را تصور کنید که تعدادی کارمند دارد که همه آنها مسئولیت و ساعت کاری یکسانی دارند اما یکی از کارمند ها بنا به دلایلی حقوق بیشتری دریافت می کند یا از مزایایی بیشتری برخوردار است. همین امر موجب نارضایتی سایر کارمندان خواهد شد و این عدم رضایت در میزان انگیزه و درنهایت نحوه عملکرد آنان دیده خواهد شد.

7-  اختلال و بیماری فرد

زمانی که فرد دچار مشکلات و ناراحتی هایی مانند:اضطراب –افسردگی وبی خوابی است سیستم روانی فرد دچار مشکل می شود و دیگر نمی تواند روی کار خود تمرکز کند در نتیجه این فرد درکار خود دچار مشکلاتی می شود که این مشکلات می تواند باعث بی انگیزگی در کار شود و به مرور فرد در کار خود احساس روزمرگی می کند.

                     
روزمرگی آرام آرام می آید

وقتی فردی کاری را انجام می دهد که  برایش کم اهمیت است و انگیزه ای برای انجام دادن آن ندارد ودر ضمن از آن کار هدفی را هم دنبال نمی کند و تاثیری در رسیدن او به اهداف و خواسته هایش در زندگی ندارد، ممکن است به مرور زمان دچار روزمرگی شود و این روزمرگی کم کم روی عملکرد و کارش تاثیر منفی می گذارد.

با حس بد روزمرگی چه کنیم؟

1-اگر در کار خود دچار روزمرگی شده اید حتما با مدیر خود درباره این مسئله صحبت کنید و از او بخواهید که به شما کمک کند . شاید او حوزه کاری شما را تغییر دهد یا مسئولیت های بیشتری به شما بدهد و بدین ترتیب انگیزه کاریتان افزایش پیدا کند.

2- به خودتان کمی استراحت بدهید و چند روزی از محیط کار فاصله بگیرید ودرآن چند روز تجدید قوا کنید. این فاصله از کار باعث می شود تا هم از لحاظ جسمی و ذهنی آرامش پیدا کنید و هم ارزش کارتان را بیشتر بدانید و بعد از چند روز مرخصی با روحیه شادتری سر کار خود حاضر شوید.

3- با خودتان روراست باشید، اگر واقعا از شغلتان هیچ لذتی نمی برید پس تلاش کنید آن را تغییر دهید.فراموش نکنید که از قدیم گفته اند هر وقت ماهی را از آب بگیرید تازه است یعنی اگر در سن های بالاتر هم احساس می کنیدبه شغل خود هیچ علاقه ای ندارید وشغل دیگری را بیشتر دوست دارید در حد امکان در صدد تغییر شغل بر آیید و به ندای قلبتان گوش دهید.

بسته پیشنهادی

عوامل بسیاری می تواند موجب از دست رفتن انرژی بدن شما شود اما روش های متعددی نیز برای افزایش سطح انرژی بدن شما در زمانی که انرژی تان به اتمام رسیده و تمرکز کردن برایتان دشوار شده است، وجود دارد.یک راه افزایش دهنده انرژی، حفظ آب بدن است اما نیازی نیست که شما به سراغ کافئین بروید. در ادامه چند روش انرژی ز ای طبیعی و ساده به شما ارائه می شود. این چند روش انرژی افزای طبیعی، موتور بدن شما را در کل روز روشن نگاه می دارند:

1 - یک سیب میل کنید.

سیب دارای قند طبیعی است که می تواند به بدن انرژی بدهد. یک سیب همان اثر یک فنجان قهوه را دارد اما فاقد اثرات جانبی افت انرژی است. هر نوع سیبی (در انواع و اقسامی که در طبیعت وجود دارد)، انرژی زاست. بنابراین شما می توانید سیبی را که بیشتر از همه دوست دارید انتخاب کنید.

                        

2 - 5 یا 6 بار شنای روی زمین انجام دهید.
ممکن است مصرف انرژی در هنگام خستگی غیرمنطقی به نظر برسد، اما در کمال تعجب انجام چند شنای روی زمین در زمان احساس خستگی برایتان مفید است و انرژی تان را افزایش می دهد. شنای روی زمین، خون را در سراسر بدنتان به جریان می اندازد.با این کار بدن شما اکسیژن را به مغز و بافت ها می رساند و باعث می شود با نشاط و پرانرژی شوید.

3 - یک خواب کوتاه 15 تا 30 دقیقه ای
 برای تجدید قوای سیستم های بدن کافی همیم قدر کافی است و به شما در رفع خستگی تان کمک می کند.

4 - یک فنجان چای سبز بنوشید.
یکی از دلایلی که مردم احساس می کنند کم انرژی شده اند، این است که بدن آنها واقعا بی آب شده است. آبرسانی به بدن یک روش انرژی زای طبیعی است. بهتر است برای تأمین مجدد مایعات بدنتان یک فنجان چای سبز یا چای سفید که از جوانه های چای تهیه می شود، میل کنید. چای سبز حاوی مقدار اندکی کافئین است و کافئین چای سفید حتی از مقدار کافئین چای سبز نیز کمتر است، اما مایعی است که می تواند باعث تجدید قوایتان شود. حتی نوشیدن آب ساده نیز می تواند در تأمین انرژی شما مفید باشد.

5 - بیرون از منزل قدم بزنید.
نور خورشید به شما انرژی می بخشد زیرا شما زیر نور خورشید ویتامینD کسب می کنید و ویتامین D می تواند روحیه و عملکرد ذهنی تان را افزایش دهد. با این حال صورتتان را در معرض نور خورشید قرار ندهید و خود را برنزه نکنید و همیشه خود را از تماس با اشعه مضر UV خورشید دور نگاه دارید. تنها 10 تا 15 دقیقه هوا خوری و استفاده از نور خورشید در بیرون از منزل باعث می شود که شما شاداب و پرانرژی به سر کار خود بازگردید.

6 - به یکی از دوستانتان زنگ بزنید.
روابط اجتماعی یکی دیگر از عوامل انرژی زای طبیعی است. مطالعات نشان داده است مردم می توانند ضمن معاشرت با دوستان خود، با کمک به دیگران و خود را صرف دیگران کردن، سرشار از انرژی شوند. اگر شما احساس بی حوصلگی می کنید یا کم انرژی شده اید، چند دقیقه با فردی که صدایش به شما انرژی می بخشد، تلفنی صحبت کنید. یا یک راه بهتر اینکه برنامه هایی را برای انجام یک کار مثبت برای افراد دیگر ترتیب دهید؛ مثلا کمک داوطلبانه به مراکز عام المنفعه یا کمک به یکی از همسایگان سالخورده.

7 - مواد غذایی پرانرژی میل کنید.
منظور نوشیدنی های انرژی زا نیست زیرا نوشابه های انرژی زا در عین تامین انرژی سریع می توانند به محض به اتمام رسیدن اثرشان شما را از پا بیندازند. به جای نوشابه های انرژی زا از مواد غذایی پرانرژی حاوی ویتامین و مواد معدنی ضروری بدن استفاده کنید. ویتامین B1،B2 و B6 می توانند به بدن شما در تبدیل کربوهیدرات ها به انرژی کمک کنند.

مواد غذایی غنی از ویتامین های گروه B که مانند یک نوشابه انرژی زا عمل خواهند کرد شامل ماست، غلات کامل و تخمه آفتاب گردان است. مواد معدنی موجود در آجیل، غلات کامل و فراورده های لبنی با کمک به سوخت و ساز بدن نیز انرژی را افزایش می دهند.

8 - از پله بالا بروید.
مانند شنای روی زمین، بالا رفتن سریع از پله های ساختمان دفترکارتان یک ورزش هوازی به شمار رفته و شما را پرانرژی خواهد کرد. ورزش نه تنها عملکرد بدنتان را بهتر می کند بلکه میزان اکسیژن خونتان را نیز افزایش می دهد و موجب می شود قلبتان تندتر بزند و در نتیجه جریان خون به ماهیچه و بازگشت به ریه ها تقویت شود. ورزش همچنین موجب ترشح آندرفین ( یک ماده شبه هورمونی) می شود و یک احساس خوب جسمی را در شما ایجاد می کند.

9-لباسی بپوشید که حس خوبی به شما می دهد
بسیاری از افراد در محل کار یونیفرم دارند، اگر برای آنچه که می خواهید بپوشید آزاد نیستید، از لوازم و تزئیناتی استفاده کنید که به شما انرژی خوب می دهند. ممکن است از جواهر آلاتی استفاده کنید که شما را به یاد دورانی خوب و لذت بخش بیاندازد؛ یا از کیفی رنگی استفاده کنید. بکار بردن هر چیز کوچک که به شما انرژی دهد در طول روز برایتان بسیار مفید است.

10-تغییراتی ایجاد کنید
تغییر، طعم زندگی است و تغییرات کوچک در محل کار می تواند بسیار سازنده باشد. اگر روزها را مانند هم سپری کنید مسلم است که به مرور روحیه ای ضعیف تر خواهید داشت، پس سعی کنید روزانه تغییراتی جزئی ایجاد کنید. همان کارهای روزانه را به صورت های دیگری انجام دهید حتی در صورت امکان می توانید از مسیرهای متفاوتی به محل کار خود بروید و یا در وقت ناهار کمی هیجان و تفریح ایجاد کنید.

11-میز خود را روشن تر کنید
تحقیقات نشان داده است کسانی که میز خود را مرتب نگه می دارند و نور آن به اندازه کافی است 40 درصد بیشتر از دیگران شاد هستند. اگر اجازه این را ندارید که کل محل کار را به نحو دلخواه چیدمان کنید، می توانید میز خود را با گذاشتن عکس، تقویم، آثار هنری، گلدان و.... تغییر دهید.

                

12-فعال و پر انرژی باشید
اگر کارتان تمام انرژی شما را می گیرد، می توانید در زمان استراحت و ناهار کمی ورزش کنید. ورزش برای بالا بردن اعتماد به نفس و شاد بودن و افزایش سطح انرژی بدن بسیار موثر است و موجب می شود تا احساس بهتری داشته باشید.

13-مثبت و صمیمی باشید
بدون در نظر گرفتن اینکه چه حسی دارید،  سعی کنید دیدی مثبت و دوستانه در روابط خود داشته باشید. سعی کنید از هرگونه دعوا، خبرچینی، غیبت و .... پرهیز کنید. بعلاوه، تحقیقات نشان داده است که لبخند موجب شادی و انبساط خاطر خواهد شد.

14- قدر خود را بدانید
سعی کنید بهترین کاری که از دستتان بر می آید انجام دهید. کار شما ممکن است دائمی نباشد، اما نباید بی هدف هر روز به محل کار خود بروید. اگر بی هدف باشید خیلی زود افسرده خواهید شد. سعی کنید هدفمند باشید و جوانب مثبت کار خود را بیابید، چه کاری که انجام می دهید شما را به رویاهایتان نزدیک کند یا نکند.