به گزارش باشگاه خبرنگاران خوزستان، در این روزها در هر خانواده‌ای یک يا چند جوان بیکار وجود دارد؛ هر ساله نيز با فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاه‌های مختلف، به تعداد این جمعیت بیکار افزوده می‌شود، بدون این‌که برای آن‌ها بستری فراهم باشد و بازار کار مناسبی برای آن‌ها وجود داشته باشد.

بسیاری از جوانان بيکار به دلیل نبود بازار کار مناسب، ناچار و صرفا جهت مشغول به‌کار شدن و فرار از بحران بیکاری در بخش‌هایی که ارتباطی با رشته دانشگاهی آن‌ها ندارد مشغول به‌كار مي‌شوند.

بیکاری يك معضل است و تبعات اجتماعی و روانی را در جامعه به‌دنبال دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به فقر، اعتیاد، افزايش سرقت و ديگر ناهنجاری‌ها و جرایم در جامعه اشاره کرد.

خوزستان از لحاظ نرخ بیکاری در رتبه 13 کشور قرار دارد

در ابتدا براي كسب آماري از وضعيت بيكاري در استان به‌سراغ سيدلطف‌الله هاشمي، مديركل آمار و اطلاعات استانداري خوزستان رفتيم، كه وي در اين‌باره گفت:آمارگيري از نيروي كار نشان مي‌دهد كه نرخ بيكاري جمعيت 15 ساله و بيشتر در خوزستان در تابستان امسال 13،3 درصد است و از اين نظر در بين استان‌هاي كشور در رتبه 13 کشور قرار دارد.

وي ادامه‌داد: استان خراسان جنوبي با نرخ بيكاري 6،2 درصد كمترين و استان فارس با نرخ 21،2 درصد بيشترين نرخ بيكاري در كشور را دارند.

هاشمي با بيان اين‌كه متوسط نرخ بيكاري در كشور 12،4 درصد است، افزود: دغدغه اصلي در استان بيكاري جمعيت سني 15- 29 ساله است كه در حال حاضر نرخ بيكاري در اين رده سني در استان 23،5 درصد مي‌باشد.

مديركل آمار و اطلاعات استانداري خوزستان با بيان اين‌كه پيش‌بيني شده تا پایان برنامه پنجم نرخ بيكاري در استان به 10.1درصد برسد، خاطرنشان‌كرد: باید موانع کسب و کار در استان رفع شود؛ از جمله اين موانع مي‌توان به کمبود منابع مالی و نقدینگی، فرآیندهای طولانی مجوزهای کسب و کار، عدم انطباق آموزش‌های رسمی و فنی و حرفه‌ای با نیاز بازار کار، عدم توان رقابت محصولات و خدمات در بازار به دلیل پایین بودن کیفیت و بالابودن بهای تمام شده، بهره‌وری پایین نیروی کار و کمبود تسهیلات بانکی، تحریم‌های بین‌المللی، واردات كالاهاي مصرفي و بالابودن نرخ تورم و مشكلات جذب سرمايه‌گذار اشاره كرد.

وي ادامه‌داد: براساس آمار مربوط به تابستان امسال نرخ مشاركت اقتصادي استان در جمعيت 15 ساله و بيشتر 36،7 درصد است كه اين شاخص در مردان 62،9 و در زنان 9،4 درصد مي‌باشد.

باید فاتحه اشتغال دولتی در استان را خواند

با این حال سیدجعفر حجازی، استاندار خوزستان معتقد است در حال حاضر از نظر بیکاری نسبت به استان‌های دیگر در وضع بهتری قرار داریم اظهار داشت: با توجه به این‌که تعدادی از نیروهای کار ما در پروژه‌های عمرانی مشغول بودند و این پروژه‌ها در سال‌جاری دچار مشکل مالی شدند. امسال تا فصل تابستان، حدود 2 درصد نرخ بیکاری استان نسبت به سال‌گذشته افزایش داشته است.

وی فصول پاییز و زمستان را فصول کاری استان عنوان‌كرد و نسبت به بهتر شدن وضعیت بیکاری در این فصول ابراز امیدواری کرد و ادامه‌داد: هم‌اکنون با تزریق اعتبار به طرح‌های عمرانی تعدادی از پروزه‌ها دوباره فعال شدند و با توجه به این‌که پاییز و زمستان آغاز فصل کار هستند، پیش‌بینی مي‌كنيم بیکاری کمتر و اشتغال بیشتری را در سه ماهه سوم سال شاهد باشیم.

بنا به گفته استاندار خوزستان نرخ بیکاری سال‌گذشته 10.5درصد بوده که هم‌اکنون به حدود 12.5 رسیده است و اعتقاد دارد هم‌اکنون نرخ بیکاری در استان 2 درصد پایین‌تر از میزان متوسط کشور است.

وی در ادامه اشکالاتی را در فرهنگ کار و اشتغال خوزستان برشمرد و افزود: متقاضیان کار در این استان تنها می‌خواهند به استخدام ادارات دولتي درآیند و این افراد کمتر به کارهای خدماتی و کشاورزی که بسترهای خوبی در این زمینه فراهم است، تمایل نشان می‌دهند اما در استان‌های دیگر این‌گونه نیست و متقاضیان کار تمایل زیادی نسبت به استخدام در بخش‌های خصوصی دارند و از هر روزنه‌ای برای کار کردن استفاده می‌كنند.

حجازی معتقد است: نوع نگرش خوزستانی‌ها در خصوص اشتغال نسبت به دیگر استان‌ها متفاوت است و باید دیگر فاتحه اشتغال دولتی در استان را بخوانیم؛ سالانه 50 هزار دانشجو از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند و آزمون‌های استخدامی هر ساله پاسخگوی این همه فارغ‌التحصیل نیست و مابقی فارغ‌التحصیلان کجا می‌خواهند استخدام شوند؛ بنابراین فقط می‌توانند در بخش‌های خصوصی به‌دنبال کار باشند.

براساس برنامه چشم‌انداز نرخ بیکاری باید به 5 تا 7 درصد و تا پایان برنامه پنجم به کمتر از 10 درصد برسد و استاندار خوزستان مدعی است با پیشبرد طرح‌های ملی همچون طرح توسعه کشاورزی، فرهنگ‌سازی و جلب مشارکت افراد در این طرح‌ها و توسعه فعالیت‌های بخش‌خصوصی و بنگاه‌های تولیدی در دولت‌های آینده می‌توان به این شاخص‌ها در استان دست یافت.

سرمایه‌های سرگردان بخش‌خصوصی به سمت اشتغال‌زایی جذب شوند

سیدخلف موسوی، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خوزستان نيز با اشاره به منابع، سرمایه‌ها و ظرفیت‌های مختلف اقلیمی و طبیعی برای اشتغال‌زایی در استان گفت:اگر سرمایه‌های سرگردان و بخش‌های خصوصی در استان به سوی اشتغال‌زایی جذب و سوق داده شوند، می‌توانیم شاهد اشتغال‌زایی بالايی در استان باشیم.

وی ادامه‌داد: باید بخش‌های‌خصوصی نسبت به گذشته بیشتر فعال شوند؛ سرمایه‌گذاران توانمندی در استان هستند که سرمایه خود را در جهت اشتغال و تولید به‌کار نمی‌برند. دولت در جهت اشتغال‌زایی با تمام توان خود از این افراد حمایت خواهد کرد.

بر اساس برنامه پیش‌بینی شده تا پایان برنامه پنجم باید سهم بخش تعاون در اشتغال کشور به 25 درصد برسد. مسوولان استان معتقدند که بخش تعاون فرصت مناسبی برای اشتغال‌زایی است و می‌توان در این بخش با ایجاد تعاونی‌های چند نفره بستر خوبی برای اشتغال تعداد زیادی از مردم فراهم کرد.

تعاون از پایه‌های اصلی اشتغال است

در حال حاضر 11 هزار و 646 شرکت تعاونی در استان تشکیل شده است که در این تعاونی‌ها 221 هزار نفر مشغول به‌کار هستند.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خوزستان با اشاره به این‌که خوزستان از نظر تشکیل تعاونی دومین استان کشور است، تصریح‌کرد: در حال حاضر بخش تعاون در تمام بخش‌ها و زمینه‌هاي استان ورود پیدا کرده و فعال است و تعاون از پایه‌های اصلی اشتغال محسوب می‌شود اما لازم است که همه کمک کنند تا با فرهنگ‌سازی و جذب مردم در بخش تعاونی بتوانیم از این طریق شاهد تحقق اشتغال بالایی در این بخش باشیم. اعضای هر تعاونی با توانمندی‌های مختلف علمی، تجربی، تخصصی، حرفه‌ای و مالی در یک تعاونی در کنار همدیگر قرار می‌گیرند و تجمیع این توانمندی‌ها می‌تواند قدرت بیشتری برای انجام فعالیت‌های اقتصادی فراهم کند و این مساله از مزیت‌های اشتغال از نوع تعاونی است.

همچنین در ادامه مسعود خداپناه، عضو هيات علمي دانشگاه شهید چمران اهواز در این خصوص گفت: اشتغال در بخش‌هاي دولتی و خصوصی ايجاد می‌شود.با توجه به این‌که بخش عمده‌ای از اشتغال در استان برعهده بخش دولتی است و این بخش‌ها براساس بودجه‌های انقباضی خود عمل می‌کنند، سطح تقاضای آن‌ها برای به‌کارگیری نیرو کمتر می‌شود زیرا این بخش‌ها براساس آیین‌نامه و مجوزهای استخدامی عمل می‌کنند.

وی افزود: در بخش‌های‌خصوصی نیز شرایطی همچون تورم، تحریم، رکود اقتصادی، عدم پرداخت تسهیلات و عدم خوش‌بینی نسبت به وضعیت آینده می‌تواند به کاهش اشتغال در این بخش بیانجامد.

این استاد دانشگاه چمران اهواز ادامه‌داد: چه بنگاه‌های خصوصی و چه دولتی در سال‌های اخیر تقاضا برای جذب نیرو را کاهش داده‌اند که این مساله از شرایط  اقتصادی و سیاست‌های داخلی و خارجی نشات می‌گیرد.

خداپناه در ادامه بهینه‌سازی و ایجاد ثبات در شرایط اقتصادی کشور، همکاری بانک‌ها، سیاستگذاری کوتاه و بلندمدت دولت در جهت کمک به اشتغال، ثبات آیین‌نامه‌ها و قوانین و فراهم کردن انگیزه و شرایط مناسب برای بخش‌های تولیدی و فعالیت بنگاه‌های تولیدی را از راهکارهای بهبود شرایط اشتغال در استان عنوان‌کرد.

عدم نيازسنجي آموزشي متناسب با بازار كار يكي از مهمترين تنگناهاي اشتغال است كه اين استاد دانشگاه چمران اهواز به آن اشاره و خاطرنشان‌كرد: هنوز به‌صورت جدي به اين قضيه عمل نشده و لازم است كه نيازهاي بنگاه ها و مراكز اقتصادي و اشتغال استان مشخص شود و اين نيازهاي آموزشي برنامه‌اي براي دانشگاه‌ها و مراكز آموزشي باشد؛ البته نيازسنجي آموزشي و كسب مهارت و تخصص‌هايي متناسب با بازار كار استان نياز به همكاري هم‌جانبه بين آموزش و پرورش، فني و حرفه‌اي، مراكز آموزش عالي و ارگان‌هاي دولتي و بنگاه‌هاي اقتصادي دارد.

نتایج از پیش تعیین شده در آزمون‌ها، از گلایه‌های مردم

اگرچه در استان هر ساله برای جذب نیرو در ارگان‌های مختلف آزمون‌های استخدامی برگزار می‌شود اما گفت‌وگوهای مختلف با مردم به ویژه متقاضیان کار نشان می‌دهد که مردم از نبود نظارت کافی، عدم صحت و دقت در انتخاب، گزینش و اعلام نتایجی از پیش تعیین شده، گلایه دارند و این آزمون‌ها را آزمون‌های نمادین می‌دانند.

اين آزمون‌ها هر ساله با حضور تعداد زيادي از متقاضيان كار برگزار مي‌شود اما ضرورت دارد كه با اطلاع‌رساني دقيق و به‌موقع رضايت مردم و متقاضيان را فراهم كرد.

با رشد و توسعه دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی در سال‌های آینده قطعا به شمار فارغ‌التحصیلان و به‌تبع بیکاران افزوده می‌شود و باید از همین امروز فکری برای این افراد کرد. تقویت بخش‌خصوصی، بومی‌گزینی و توجه بیشتر به بخش‌های تولیدی و اشتغال‌زا، ایجاد رشته‌های دانشگاهی متناسب با بازار کار استان با هدف کاهش به‌کارگیری افراد غیربومی و عدم تمرکزگرایی در ایجاد صنایع و سوق آن‌ها به سمت تمام شهرستان‌های استان، می‌تواند به ایجاد اشتغال در استان و کاهش بیکاری کمک کند که البته این موضوعات تنها با همکاری و هماهنگی همه‌جانبه تمام ارگان‌های اقتصادی استان میسر می‌شود./س