جلسه نقد و بررسی مستند "رودخانه لیان" به کارگردانی رامتین بالف، در سالن سینماحقیقت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برگزار شد.

به گزارش باشگاه خبرنگاران به نقل از روابط عمومي مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی؛
رامتین بالف نیز در ابتدای صحبت هایش گفت: حدود بیست و سه چهار سالی می شود که در زمینه ساخت آثار نمایشی و مستند مشغول فعالیت هستم و «رودخانه لیان» هم یازدهمین فیلم مستندی است که من ساخته ام. این فیلم در جشنواره کاندید دریافت 4 جایزه بود که در نهایت، تندیس بهترین فیلم مستند بلند و بهترین فیلمبرداری و دیپلم افتخار بهترین پژوهش را بدست آورد.
قطبی زاده منتقد این جلسه نیز با اشاره به موضوع فیلم اظهار داشت: خوشحالم که امروز قرار است درباره فیلمی حرف بزنیم که نه تنها سوژه اش دستکاری نشده بلکه ریاکارانه هم نیست و به نظرم یک مستند محض است. از این بابت می گویم «رودخانه لیان» مستندی محض است چون وقتی انسان سوژه یک مستند قرار می گیرد، این سوال به وجود می آید که این حضور چقدر نمایشی است و چقدر از آن حضور محض است و فیلمساز آن را شکار کرده، اما زمانی که سوژه انسان نیست مثل مستند های حیات وحش، این مناقشه کمتر درباره آنها بوجود می آید.
منصور ضابطیان هم با طرح پرسشی از بالف مبنی بر نقش نویسنده در این مستند اظهار داشت: نام رامتین بالف در تیتراژ علاوه بر کارگردان، تهیه کننده و محقق به عنوان نویسنده هم آمده و با توجه به موضوع مستند، نقش نویسنده خیلی روشن نیست و شاید این موضوع برای مخاطب هم سوال برانگیز باشد.
بالف نیز در پاسخ گفت: وقتی نام نویسنده در تیتراژ می آید حتما این تعبیر به وجود می آید که باید فیلمنامه ای برای کار نوشته شده باشد. ما دراین فیلم به معنای کلاسیک فیلمنامه ای نداشتیم اما زمانی که طرح این مستند را دنبال می کردم، نقطه شروع و پایانی در ذهنم شکل گرفت و تصویرهایی هم که قرار بود در کار بگیریم برای من شکل فیلمنامه به خود گرفت. البته این برنامه ریزی ها را روی کاغذ پیاده می کردم که به مرور زمان شکل فیلمنامه پیدا کرد و همین هم دستمایه کارمان قرار گرفت.  
بالف درباره تحقیقاتی که برای ساخت این مستند انجام داده نیز اظهار داشت: ما از سال 84 تحقیقات میدانی برای این کار داشتیم که در نهایت به فیلمنامه ای تبدیل شد که هم در زمان فیلمبرداری و به خصوص بعد از آن تغییرات زیادی کرد. من قبل از ساخت این مستند چند اثر با موضوع حیات وحش و حیواناتی که نسلشان رو به انقراض بود تهیه کردم؛ به همین دلیل تا حدودی با فضای کار این چنینی آشنایی داشتم. ضمن اینکه  برای ساخت مستند «رودخانه لیان» هم از سال 89 تا اردیبهشت سال 91 فیلمبرداری کردیم.  
قطبی زاده درباره استفاده نکردن نریشن برای این فیلم مستند گفت: فیلم هایی که من با این موضوع دیده ام، فیلم هایی بودند که نریشن به آنها کمک می کند تا در کنار تصاویر، اطلاعات شفاهی هم به مخاطب ارائه کند. وقتی این فیلم را دیدم از آنجایی هم که ابتدایش با صدای خود کارگردان شروع می شود، من احساس کردم نریشن دارد ولی هرچه جلوتر رفتیم دیدم فرمت و ساختار آن شبیه کلیپ تصویری است، در واقع فیلم من را متقاعد کرد که نریشن لازم ندارد.  
وی در ادامه تصریح کرد: من فیلم های قبلی آقای بالف را هم دیده ام و به نظرم مستند «رودخانه لیان» نسبت به کارهای قبلی شان چند پله جهش داشته؛ اما با این وجود یکی از نقصان های اصلی مستند این است که به لحاظ جغرافیایی آن منطقه را معرفی نمی کند و از همان اول به دل ماجرا می زند. برای مخاطب قطعا این سوال پیش می آید که این رودخانه کجای ایران است.  
قطبی زاده افزود: به نظرم کار تیتراژ شلوغی دارد و این موضوع آسیبی است که کارگردان باید مراقبش باشد و از این دست تیتراژهای مغرورانه دوری کند. این منتقد با تایید نظر ضابطیان کارشناس نشست درباره مشخص نبودن نقش نویسنده تصریح کرد: به نظر من هم نویسنده دراین کار جایگاهی نداشته و توضیحاتی هم کارگردان داد، من را قانع نکرد. حتی در تیتراژ جایی تدارکات و حمل و نقل هم آمده بود که باز هم اسم براداران بالف به چشم می خورد. لزوم این اسامی در تیتراژ مشخص نیست و به نظر به کلیت کار هم ضربه می زند.
کارگردان این مستند در پاسخ به انتقاد قطبی زاده درباره منطقه جغرافیایی فیلم گفت: من احساس کردم فیلم هایی از این دست معمولا آنقدر اطلاعات درباره منطقه ای که می خواهند به آن بپردازند به مخاطب می دهند که دیگر آن سوژه اصلی کمرنگ می شود، به همین دلیل تصمیم گرفتم در این کار نوعی ساختار شکنی کنم و مخاطب را هم با فیلمی متفاوت روبرو کنم.
قطبی زاده در بخش دیگری از صحبت هایش اظهار داشت: یکی از نکات دیگری که در این فیلم برای من جای سوال دارد موسیقی آن است، در واقع این نکته من را اذیت کرد. همه ما می دانیم که هزینه اجاره هلیکوپتر چقدر بالاست و این فیلم هم با زحمت زیادی ساخته شده و تصاویری که گرفته شده واقعا چشم نواز است و من نمونه ایرانی اش را کمتر دیده ام، به همین دلیل احساس می کنم موسیقی اش هم باید ایرانی باشد.
بالف در ادامه صحبت هایش توضیحاتی درباره موسیقی فیلم داد و گفت: ما هنوز هم به دنبال آهنگسازی هستیم که بتواند برای کارمان موسیقی بسازد. چون ما می خواهیم آهنگسازی برای این کار موسیقی بسازد که در نهایت روی کار بشیند و کامل کننده کار ما باشد.
گفتني است؛ در انتهای این نشست جلسه پرسش و پاسخ حضــــار با کارگردان مستند «رودخانه لیان»، کارشناس و منتقد برنامه برگزار شد و علاقه مندان نظراتشان را درباره این فیلم بیان کردند. در پایان نیز هدیه‌ای به رسم یاد بود از طرف مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به کارگردان و منتقدان حاضر در نشست  اهدا شد. /ص

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.