دانشنامه پزشكي//
سينوزيت چيست ؟
آیا تا به حال به سرماخوردگی یا حساسیت شدیدی دچار شده‌اید که به مدت زیادی طول کشیده و بهبود نمی‌یابد؟ اگر چنین بوده احتمالاً دچار سینوزیت شده‌اید.
به گزارش گروه علمي پزشکي باشگاه خبرنگاران؛ به حفره هایی که در اطراف بینی و در سایر قسمتهای صورت در استخوانها وجود دارند و در آنها هوا وجود دارد،سینوس گفته می شود.در سینوزیت حاد سینوسها ملتهب و متورم می شوند.التهاب و تورم سینوسها در تخلیه ی ترشحات اختلال ایجاد می کند و موجب افزایش ترشح مایع مخاطی می شود.این بیماری شایع است و تنفس عادی فرد، ا ز طریق بینی را با مشکل مواجه می کند.اگر دچا ر سینوزیت شوید ممکن است نواحی اطراف بینی و چشمها متورم شوند و احساس کنید صورت شما کمی متورم شده است. ممکن است در صورت خود درد ضربان داری حس کنید و یا دچار سردرد شوید.بیشتر اوقات سینوزیت حاد به دنبال سرماخوردگی رخ میدهد.
علائم بيماري سينوزيت چيست ؟
عوامل ایجاد کننده سینوزیت دو دسته‌اند: عواملی که موجب انسداد منافذ خروجی سینوسها می‌شوند. بیشتر علل در این دسته قرار دارند و عواملی که در حرکت مواد ترشحی سینوسها اختلال ایجاد می‌کنند. اکثر ویروسهای ایحاد کننده سرماخوردگی فقط باعث گرفتگی بینی می‌شوند، در هر حال اگر غشاء مخاطی پوشاننده حفره بینی و سینوسها متورم شوند می‌توانند باعث انسداد در مسیر خروج ترشحات محاطی شوند. ترشحات جمع شده باعث احساس فشار و درد که جزء علائم سینوزیت می‌باشند، شود. در سینوسهایی که ترشحات آنها نتوانند تخلیه شوند امکان رشد باکتریها و قارچها بیشتر می‌باشد و عفونت باکتریایی اغلب باعث التهاب و درد بیشتر می‌شوند. هر عاملی که باعث التهاب و آزردگی مخاطی بینی به مدت طولانی و در نتیجه تورم مخاطی شود باعث سینوزیت مزمن می‌شود. به عنوان مثال از عوامل زیر می‌توان نام برد.
گرده گلها و درختان و علف، هوای سرد، مصرف الکل، عطرها، هوای مرطول و دم کرده، حساسیت به گرد وغبار موجودات ذره بینی به نام mite، قارچها و کپک و مصرف طولانی مدت داروها. افرادی که آسم با زمینه آلرژی دارند معمولاً سینوزیت دارند. در حقیقت هر عاملی که در بینی باعث انسداد و چلوگیری از تخلیه ترشحات سینوسها شوند باعث سینوزیت می‌شوند. عواملی مانند پولیپ یا انحراف تیغه میانی بینی به یک طرف می‌توانند باعث سینوزیت شوند. عفونت دندانها و لثه می‌توانند به سینوسها منتشر شود. عواملی که باعث ضعف سیستم ایمنی می‌شوند. مانند عفونت HIV و همچنین بیماری سیستیک فیبروزیس از عوامل نادرتر سینوزیت می‌باشند. آلودگی هوا و کشیدن سیگار می‌تواند باعث تشدید سینوزیت شود.
تشخیص
از آنجا كه به دلیل ابتلا به بیماری هایی مثل سرماخوردگی، بینی شما می تواند دچار گرفتگی و احتقان شود، ممكن است احتقان ساده بینی را با سینوزیت اشتباه بگیرید، اما سرماخوردگی معمولاً در حدود 7 تا 14 روز طول می كشد و سپس بدون درمان، خوب می شود. سینوزیت مزمن اغلب بیشتر طول می كشد و علائم آن به طور مشخص بیشتر از یك سرماخوردگی ساده است. پزشكان با انجام معاینه بالینی، درخواست رادیوگرافی و در صورت لزوم MRI یا سی تی اسكن می تواند سینوزیت را تشخیص دهند
انواع سينوزيت و راهاي درمان آن
سینوزیت حاد
داروی ضد احتقان برای رفع پرخونی مخاط و گرفتگی بینی ، آنتی بیوتیك برای كنترل عفونت میكروبی در صورت لزوم، مُسكـّن برای تخفیف درد در مبتلايان به سینوزیت حاد موثر است
اگر عامل سینوزیت میكروبی باشد، مصرف آنتی بیوتیك ها همراه با داروهای ضداحتقان خوراكی یا موضعی (برای بینی) می تواند كمك كننده باشد. پزشك می تواند آنتی بیوتیكی را تجویز كند كه بر شایع ترین نوع باكتری عامل سینوزیت مؤثر باشد.
در بسیاری موارد، سینوزیت حاد بدون آنتی بیوتیك به خودی خود بهبود پیدا می كند اما در صورتی كه همراه با سینوزیت، مبتلا به آلرژی نیز باشید، ممكن است برای تخفیف علائم آلرژی نیاز به دارو داشته باشید. اگر مبتلا به آسم هستید و سینوزیت گرفته اید، ممكن است آسم شما بدتر شود و باید با پزشكتان در تماس نزدیك باشید.
به علاوه ممكن است پزشك شما یك اسپری كورتونی بینی همراه با سایر درمان ها تجویز كند تا احتقان، تورم و التهاب بینی شما كاهش یابد.
سینوزیت مزمن
پزشكان اغلب درمان موفقیت آمیز سینوزیت مزمن را كار دشواری می یابند و می دانند كه علائم، حتی پس از دریافت طولانی مدت آنتی بیوتیك ها ادامه می یابد. همانگونه كه بحث شده است، ممكن است پزشكان برای درمان، از داروهای كورتونی مانند اسپری های كورتونی بینی استفاده كنند. بسیاری از پزشكان، سینوزیت مزمن را به عنوان یك بیماری عفونی با آنتی بیوتیك و داروهای ضداحتقان درمان می كنند. برخی دیگر از آنتی بیوتیك و اسپری استروئیدی بینی همراه با یكدیگر استفاده می كنند. برای تعیین اینكه بهترین شیوه درمان كدام است، نیاز به پژوهش های بیشتری است.
در برخی بیماران مبتلا به آسم، درمان سینوزیت مزمن با آنتی بیوتیك، بهبود چشمگیر علائم را به همراه دارد.
اگرچه داروهای خانگی نمی توانند عفونت سینوسی را درمان كنند، اما می توانند علائم شما را تسكین دهند:
استنشاق بخار از یك دستگاه بخارساز یا یك فنجان آب داغ می تواند سینوس های ملتهب را نرم كند. واسپری نمكی بینی كه می توانید آن را از داروخانه تهیه كنید، می تواند تسكین بخش باشد.
استفاده از حرارت ملایم در اطراف بینی ملتهب می تواند شما را راحت تر كند. در صورت شكست درمان های دارویی، جراحی می تواند تنها جایگزین در درمان سینوزیت مزمن باشد. تحقیقات نشان می دهد كه اغلب كسانی كه جراحی كرده اند، علائم بهتر و كیفیت بهتر زندگی را تجربه كرده اند. در كودكان مشكلات اغلب با برداشتن آدنوئیدهای مسدود كننده گذرگاه میان بینی و سینوس، برطرف می شود. بزرگسالانی كه سال ها مبتلا به آلرژی و بیماری های عفونی بوده اند، گاه پولیپ بینی پیدا می كنند كه تخلیه مناسب را مختل می كند. برداشتن این پولیپ ها یا اصلاح تیغه انحراف یافته بینی، برای اطمینان از باز بودن راه های هوایی، اغلب بهبود قابل توجه علائم سینوس را در پی دارد. رایج ترین روش جراحی كه امروزه انجام می شود، جراحی سینوس از طریق اندوسكوپی است كه در آن، منافذ طبیعی سینوس گشاد می شوند تا امكان تخلیه را فراهم كنند. این نوع جراحی نسبت به جراحی معمول سینوس، با برش و خونریزی كمتری همراه است و عوارض جدی آن نادر هستند.
آيا سینوزیت با آنتي بيوتيک درمان مي شود ؟
درمان سینوزیت باکتریایی باید با آنتی بیوتیک مناسب صورت گیرد. علاوه بر آنتی بیوتیک گاهی اسپرهای دهان و یا بینی. یا قطره‌های ضد احتقان ممکن است برای رفع احتقان تجویز شود، گرچه باید از مصرف اسپری بینی و قطره بدون تجویز پزشک به مدت طولانی خودداری کرد. همچنین تنفس در هوای مرطوب و شستشوی بینی با محلولهای استریل نیز می‌تواند مفید باشد. گاهی بیمار به یک آنتی بیوتیک جواب نمی‌دهد. این بعلت مقاومت باکتری به این آنتی بیوتیک است که این پدیده درمان سینوزیت را مشکل می‌کند. بیماران می‌توانند با توجه به توصیه‌های پزشک از بروز این حالت جلوگیری کنند. اگر به هر دلیل برای شما توسط پزشک آنتی بیوتیکی تجویز شد، توجه داشته باشید که در تمام طول مدت تعیین شده باید آنتی بیوتیک را مصرف کنید و اگر پس از چند روز احساس بهبودی کردید، هرگز درمان خود را قطع نکنید چون این کار باعث ایجاد باکتریهای مقاوم می‌شود.
اما درمان سینوزیت مزمن کمی متفاوت است. گرچه گاهی آنتی بیوتیک درمانی شدید، برای آن انجام می‌شود ولی گاهی برای درمان نیاز به جراحی است تا انسداد ایجاد شده در مسیر سینوس رفع شود. علاوه بر جراحی باز، امروزه جراحی سینوس با کمک اندوسکوپ نیز میسر شده است. با این وسیله جراح می‌تواند مستقیماً داخل سینوس را مشاهده کند و همزمان هر عاملی که غیر طبیعی بنظر می‌رسد مثل بافت بیمار و یا پولیپ را برداشته و یا کانالهای باریک بین سینوسها را پاک کند.
در سینوزیت حاد درمانهای خانگی کمک کننده است ، این درمانها شامل استراحت، تنفس بخار آب (بخور) و داروهای خانگی که بطور معمول از داروخانه‌ها می‌توان تهیه کرد، می‌شود. بروفن ابیوبروفن و استامینوفن برای تیکین تب شده، و داروهای ضد احتقان مثل پسودوافدرین یا منتول باعث کاهش تورم و پرخونی در بینی شده و اجازه تخلیه سینوسها را میدهد. ترکیبات ضد احتقان را نباید بیشتر از یک هفته استفاده کرد چون مصرف طولانی مدت این داروها تورم مخاط و انسداد را تشدید می‌کند.
عوامل خطر برای ابتلا به سینوزیت کدامند؟
اگر دچار یکی از شرایط زیر هستید خطر ابتلا به سینوزیت در شما افزایش می یابد:
تب یونجه یا اختلال حساسیتی دیگری که سینوسها را تحت تاثیر قرار دهد.
اختلالات ساختاری در بینی مانند انحراف تیغه ی بینی، پولیپ یا تومورها.
برخی بیماریها مانند سیستیک فیبروزیس ، ریفلاکس اسید معده به مری و اختلالات سیستم ایمنی مانند نقص در ایمنوگلبولینها و پادتنها.
مواجهه ی مکرر با هوای آلوده مانند سیگار کشیدن./ح
علائم بيماري سينوزيت چيست ؟
عوامل ایجاد کننده سینوزیت دو دسته‌اند: عواملی که موجب انسداد منافذ خروجی سینوسها می‌شوند. بیشتر علل در این دسته قرار دارند و عواملی که در حرکت مواد ترشحی سینوسها اختلال ایجاد می‌کنند. اکثر ویروسهای ایحاد کننده سرماخوردگی فقط باعث گرفتگی بینی می‌شوند، در هر حال اگر غشاء مخاطی پوشاننده حفره بینی و سینوسها متورم شوند می‌توانند باعث انسداد در مسیر خروج ترشحات محاطی شوند. ترشحات جمع شده باعث احساس فشار و درد که جزء علائم سینوزیت می‌باشند، شود. در سینوسهایی که ترشحات آنها نتوانند تخلیه شوند امکان رشد باکتریها و قارچها بیشتر می‌باشد و عفونت باکتریایی اغلب باعث التهاب و درد بیشتر می‌شوند. هر عاملی که باعث التهاب و آزردگی مخاطی بینی به مدت طولانی و در نتیجه تورم مخاطی شود باعث سینوزیت مزمن می‌شود. به عنوان مثال از عوامل زیر می‌توان نام برد.
گرده گلها و درختان و علف، هوای سرد، مصرف الکل، عطرها، هوای مرطول و دم کرده، حساسیت به گرد وغبار موجودات ذره بینی به نام mite، قارچها و کپک و مصرف طولانی مدت داروها. افرادی که آسم با زمینه آلرژی دارند معمولاً سینوزیت دارند. در حقیقت هر عاملی که در بینی باعث انسداد و چلوگیری از تخلیه ترشحات سینوسها شوند باعث سینوزیت می‌شوند. عواملی مانند پولیپ یا انحراف تیغه میانی بینی به یک طرف می‌توانند باعث سینوزیت شوند. عفونت دندانها و لثه می‌توانند به سینوسها منتشر شود. عواملی که باعث ضعف سیستم ایمنی می‌شوند. مانند عفونت HIV و همچنین بیماری سیستیک فیبروزیس از عوامل نادرتر سینوزیت می‌باشند. آلودگی هوا و کشیدن سیگار می‌تواند باعث تشدید سینوزیت شود.
تشخیص
از آنجا كه به دلیل ابتلا به بیماری هایی مثل سرماخوردگی، بینی شما می تواند دچار گرفتگی و احتقان شود، ممكن است احتقان ساده بینی را با سینوزیت اشتباه بگیرید، اما سرماخوردگی معمولاً در حدود 7 تا 14 روز طول می كشد و سپس بدون درمان، خوب می شود. سینوزیت مزمن اغلب بیشتر طول می كشد و علائم آن به طور مشخص بیشتر از یك سرماخوردگی ساده است. پزشكان با انجام معاینه بالینی، درخواست رادیوگرافی و در صورت لزوم MRI یا سی تی اسكن می تواند سینوزیت را تشخیص دهند
انواع سينوزيت و راهاي درمان آن
سینوزیت حاد
داروی ضد احتقان برای رفع پرخونی مخاط و گرفتگی بینی ، آنتی بیوتیك برای كنترل عفونت میكروبی در صورت لزوم، مُسكـّن برای تخفیف درد در مبتلايان به سینوزیت حاد موثر است
اگر عامل سینوزیت میكروبی باشد، مصرف آنتی بیوتیك ها همراه با داروهای ضداحتقان خوراكی یا موضعی (برای بینی) می تواند كمك كننده باشد. پزشك می تواند آنتی بیوتیكی را تجویز كند كه بر شایع ترین نوع باكتری عامل سینوزیت مؤثر باشد.
در بسیاری موارد، سینوزیت حاد بدون آنتی بیوتیك به خودی خود بهبود پیدا می كند اما در صورتی كه همراه با سینوزیت، مبتلا به آلرژی نیز باشید، ممكن است برای تخفیف علائم آلرژی نیاز به دارو داشته باشید. اگر مبتلا به آسم هستید و سینوزیت گرفته اید، ممكن است آسم شما بدتر شود و باید با پزشكتان در تماس نزدیك باشید.
به علاوه ممكن است پزشك شما یك اسپری كورتونی بینی همراه با سایر درمان ها تجویز كند تا احتقان، تورم و التهاب بینی شما كاهش یابد.
سینوزیت مزمن
پزشكان اغلب درمان موفقیت آمیز سینوزیت مزمن را كار دشواری می یابند و می دانند كه علائم، حتی پس از دریافت طولانی مدت آنتی بیوتیك ها ادامه می یابد. همانگونه كه بحث شده است، ممكن است پزشكان برای درمان، از داروهای كورتونی مانند اسپری های كورتونی بینی استفاده كنند. بسیاری از پزشكان، سینوزیت مزمن را به عنوان یك بیماری عفونی با آنتی بیوتیك و داروهای ضداحتقان درمان می كنند. برخی دیگر از آنتی بیوتیك و اسپری استروئیدی بینی همراه با یكدیگر استفاده می كنند. برای تعیین اینكه بهترین شیوه درمان كدام است، نیاز به پژوهش های بیشتری است.
در برخی بیماران مبتلا به آسم، درمان سینوزیت مزمن با آنتی بیوتیك، بهبود چشمگیر علائم را به همراه دارد.
اگرچه داروهای خانگی نمی توانند عفونت سینوسی را درمان كنند، اما می توانند علائم شما را تسكین دهند:
استنشاق بخار از یك دستگاه بخارساز یا یك فنجان آب داغ می تواند سینوس های ملتهب را نرم كند. واسپری نمكی بینی كه می توانید آن را از داروخانه تهیه كنید، می تواند تسكین بخش باشد.
استفاده از حرارت ملایم در اطراف بینی ملتهب می تواند شما را راحت تر كند. در صورت شكست درمان های دارویی، جراحی می تواند تنها جایگزین در درمان سینوزیت مزمن باشد. تحقیقات نشان می دهد كه اغلب كسانی كه جراحی كرده اند، علائم بهتر و كیفیت بهتر زندگی را تجربه كرده اند. در كودكان مشكلات اغلب با برداشتن آدنوئیدهای مسدود كننده گذرگاه میان بینی و سینوس، برطرف می شود. بزرگسالانی كه سال ها مبتلا به آلرژی و بیماری های عفونی بوده اند، گاه پولیپ بینی پیدا می كنند كه تخلیه مناسب را مختل می كند. برداشتن این پولیپ ها یا اصلاح تیغه انحراف یافته بینی، برای اطمینان از باز بودن راه های هوایی، اغلب بهبود قابل توجه علائم سینوس را در پی دارد. رایج ترین روش جراحی كه امروزه انجام می شود، جراحی سینوس از طریق اندوسكوپی است كه در آن، منافذ طبیعی سینوس گشاد می شوند تا امكان تخلیه را فراهم كنند. این نوع جراحی نسبت به جراحی معمول سینوس، با برش و خونریزی كمتری همراه است و عوارض جدی آن نادر هستند.
آيا سینوزیت با آنتي بيوتيک درمان مي شود ؟
درمان سینوزیت باکتریایی باید با آنتی بیوتیک مناسب صورت گیرد. علاوه بر آنتی بیوتیک گاهی اسپرهای دهان و یا بینی. یا قطره‌های ضد احتقان ممکن است برای رفع احتقان تجویز شود، گرچه باید از مصرف اسپری بینی و قطره بدون تجویز پزشک به مدت طولانی خودداری کرد. همچنین تنفس در هوای مرطوب و شستشوی بینی با محلولهای استریل نیز می‌تواند مفید باشد. گاهی بیمار به یک آنتی بیوتیک جواب نمی‌دهد. این بعلت مقاومت باکتری به این آنتی بیوتیک است که این پدیده درمان سینوزیت را مشکل می‌کند. بیماران می‌توانند با توجه به توصیه‌های پزشک از بروز این حالت جلوگیری کنند. اگر به هر دلیل برای شما توسط پزشک آنتی بیوتیکی تجویز شد، توجه داشته باشید که در تمام طول مدت تعیین شده باید آنتی بیوتیک را مصرف کنید و اگر پس از چند روز احساس بهبودی کردید، هرگز درمان خود را قطع نکنید چون این کار باعث ایجاد باکتریهای مقاوم می‌شود.
اما درمان سینوزیت مزمن کمی متفاوت است. گرچه گاهی آنتی بیوتیک درمانی شدید، برای آن انجام می‌شود ولی گاهی برای درمان نیاز به جراحی است تا انسداد ایجاد شده در مسیر سینوس رفع شود. علاوه بر جراحی باز، امروزه جراحی سینوس با کمک اندوسکوپ نیز میسر شده است. با این وسیله جراح می‌تواند مستقیماً داخل سینوس را مشاهده کند و همزمان هر عاملی که غیر طبیعی بنظر می‌رسد مثل بافت بیمار و یا پولیپ را برداشته و یا کانالهای باریک بین سینوسها را پاک کند.
در سینوزیت حاد درمانهای خانگی کمک کننده است ، این درمانها شامل استراحت، تنفس بخار آب (بخور) و داروهای خانگی که بطور معمول از داروخانه‌ها می‌توان تهیه کرد، می‌شود. بروفن ابیوبروفن و استامینوفن برای تیکین تب شده، و داروهای ضد احتقان مثل پسودوافدرین یا منتول باعث کاهش تورم و پرخونی در بینی شده و اجازه تخلیه سینوسها را میدهد. ترکیبات ضد احتقان را نباید بیشتر از یک هفته استفاده کرد چون مصرف طولانی مدت این داروها تورم مخاط و انسداد را تشدید می‌کند.
عوامل خطر برای ابتلا به سینوزیت کدامند؟
اگر دچار یکی از شرایط زیر هستید خطر ابتلا به سینوزیت در شما افزایش می یابد:
تب یونجه یا اختلال حساسیتی دیگری که سینوسها را تحت تاثیر قرار دهد.
اختلالات ساختاری در بینی مانند انحراف تیغه ی بینی، پولیپ یا تومورها.
برخی بیماریها مانند سیستیک فیبروزیس ، ریفلاکس اسید معده به مری و اختلالات سیستم ایمنی مانند نقص در ایمنوگلبولینها و پادتنها.
مواجهه ی مکرر با هوای آلوده مانند سیگار کشیدن./ح
قالیباف در پاسخ به تذکر رسایی:
انتصاب ظریف خلاف قانون است/ گزارش کمیسیون امنیت ملی به هیئترئیسه نرسیده است
