به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد آیین و جشن شب یلدا یا شب چله بزرگ، تا به امروز در تمامی سرزمین کهن ایران و در بین همه قشرها و خانواده ها برگزار می شود. یلدا را همچنین می توان جشن و گردهمایی خانوادگی دانست. در شب یلدا خویشاوندان نزدیک معمولا در خانه بزرگ خانواده گرد هم می آیند و با هم به گپ و گفت می نشینند خاطرات شیرین گذشته مرور می شود ٬ شادی و شعف موج می زند و برای آینده برنامه ریزی می شود. در سرمای آغازین زمستان، دور کرسی نشستن و تا نیمه شب میوه و آجیل و غذا خوردن و به فال حافظ گوش کردن از ویژگی های شب یلدا است.

امشب به عبارتي همان شب عاشقان بيدل است كه به قول حافظ شبي دراز باشد. عاشقان بيدلي كه كانون گرم خانواده را با دور هم جمع و جور شدن در شب يلدا حسابي داغ و تنوري نگه مي دارند؛ چندان كه به آن مي شود شب «يلداغ» نيز گفت. (محض اطلاع عرض شود كه ما خودمان يك پا فرهنگستان سياريم! اين طوري نگاهمان نكنيد.)

... تو بيا كز اول شب در خانه باز باشد. (اين مطلب را يك پدربزرگ چشم به راهي خطاب به تنها فرزند آخرش گفت كه مي دانست از همان بچگي هندوانه را خيلي دوست داشت.)

شب يلدا از همان دوره اجداد اوليه و زير خط فقر ما يعني انسان هاي شريف نخستين كه آتش و تخمه و هندوانه را كشف كردند، همواره گرامي داشته مي شد. سنگ اوليه هديه شب چله اي خانواده داماد براي خانواده عروس هم از همين دوران پارينه سنگي بود كه در آداب و رسوم ما كار گذاشته شد و الي يومنا هذا ادامه دارد. (قابل توجه خانواده هاي محترم داماد و ساير وابستگان عزيز كه حواسشان پرت بود.)

شب يلدا تا مدت هاي مديد كمي مشكوك بود و بعضي ها همچين خيال مي كردند كه كار دشمنان است؛ اما يك مقدار كه بيشتر دقت كرديم، ديديم كه نه، مثل اين كه كار خودمان است و آن گاه پي برديم كه ما چه كارهاي خوبي مي كنيم و چه چيزهاي خوبي داريم و نمي دانيم. اين شد كه الآن در شب اول زمستان هر سال با شكوه هرچه تمام تر برگزارش مي كنيم و چنان كانون خانواده ها را گرم مي كنيم كه مجبور مي شويم درزگيرهاي در و پنجره هاي منزل را از بيخ در آوريم.

توصيه هاي يلدايي: از آنجا كه شب يلدا نقش سازنده اي در استحكام بافت قرص و محكم خانواده دارد، به خاطر تجربيات و مطالعات يلداشناسانه ارزنده اي كه داريم، دريغمان آمد از اين فرصت مفت پيش رو استفاده بهينه ننماييم وچند سفارش و توصيه در اين راستا از خودمان در نفرماييم. پس بفرماييد:

1- پرهيز از سخنراني: شب يلدا بلندترين شب سال است. اگر اطرافيان خود را دوست داريد، از اين شب براي سخنراني استفاده نفرماييد. اگر ملاحظه مي كنيد كه حضور خلوت انس است و دوستان جمعند؛ به عوض فرمايش، و ان يكاد بخوانيد و در فراز كنيد. شب هاي ديگر هم روز خداست.

2- هندوانه خانواده: بعضي از هندوانه ها طوري خلق شده اند كه داراي خط هايي موازي بر گرداگرد خود هستند. پاره اي از هندوانه شناسان خبره بر اين باورند كه اين گونه هندوانه هاي خط دار را به جهت ملاحظه خانواده هاي عيالوار و در راستاي تسهيل در تقسيم عادلانه آن به قاچ هاي متساوي الساقين درست كرده اند كه شب يلدايي بر سر تقسيم هندوانه ميان اعضاي گرم يك كانون خانواده دعوا و زد و خوردي پيش نيايد خداي نكرده.

3- تخمه داخلي: از آنجا كه داخل هندوانه تخم دارد، براي كم كردن از فشار خريد آجيل گران، مي توانيد هر سال تخم هندوانه خود را در بياوريدخشكش كنيد و شب يلداي سال بعد از همين تخمه خشكيده و تفت داده شده براي پر رنگ شدن آجيل خانواده استفاده بهينه نماييد. تا تخمه داخلي هست، چرا تخمه ژاپني؟

4- تفال بي دردسر: اگر شب يلدا قصد تفال زدن به ديوان جناب حافظ را داريد، اشكال ندارد اما غزلي را انتخاب كنيد كه از قبل در چارچوب مصالح خانواده انتخاب شده است. در غير اين صورت ممكن است وقتي ناغافل لاي ديوان را باز مي كنيد يك غزل شبهه ناك و مساله داري بيايد كه تا صبح مجبور باشيد به انواع سوالات سياسي، اجتماعي، اقتصادي... و غيره تك تك اعضاي گرامي خانواده جواب پس بدهيد. پس سري را كه درد نمي كند، شب يلدا دستمال نبنديد.

مطمئن باشيد كه بقيه اعضاي خانواده هم شما را درك مي كنند و به خاطر يك دستمال ناقابل، قيطريه(قيصريه سابق) را به آتش نمي كشند. به هر حال، آنها هم از خودشان خانواده دارند و دنبال درد سر نمي گردند. مگر مساله دار باشند كه بعيد است باشند./س