به گزارش خبرنگار  باشگاه خبرنگاران همدان نگاه به آثار هنرمندان این رشته که زیبایی های طبیعت را به صورت طرح ها و نقوش مختلف روی چوب کنده کاری کرده اند مؤیّد این واقعیت است که هنر منبت کاری در همدان پیشینه ای دیرینه دارد.
در استان همدان به علت وجود درختان فراوان و مساعد گردو ، صنعت منبت کاری در شهرستان های تویسرکان ، ملایر و نهاوند رواج دارد و در این مناطق ، کنده کاری تنها روی سرویس مبلمان و سرویس خواب کامل صورت می گیرد.
هم اکنون 7 هزار و 924 کارگاه مبلمان و منبت در استان فعال است که 14 هزار و 78 هنرمند منبت کار در آنها مشغول فعالیت اند.
با توجه به این که 80 درصد از منبت‌کاران استان همدان را روستاییان تشکیل می‌دهند ، حمایت از این دسته هنرمندان در اولویت اقدامات اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری این استان قرار دارد.
هنرمندان منبت کار با حضور در نمایشگاه‌های تخصصی می‌توانند بازار فروش مناسبی برای تولیدات خود بیابند و یکی از نتایج ارزشمند این اقدام جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرهاست.
روستاهای حاجی آباد ، ثامن ، اشترمل ، دهنوآورزمان ، عین آباد ، مبارک آباد ، سید شهاب و کاج بسیاری از هنرمندان منبت کار استان را در خود جای داده است.
شهرستان ملایر یکی از قطب های تولید مبل و منبت است ، این صنعت حدود 150 سال در این شهرستان قدمت دارد ، حدود 4 هزار کارگاه مبل و منبت در شهرستان ملایر وجود دارد که 9 هزار نفر در این کارگاه ها فعال هستند.
محمدرضا بشری مدیر میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری ملایر از فعالیت حدود 10 هزار نفر در صنعت مبل و منبت در ملایر خبر می دهد و می گوید: شهرک حاجی آباد ملایر مرکز اجتماع کارگاه های مبل و منبت است که بخشی از کار هم در آن به صورت مکانیزه انجام می شود و بسیاری از فعالیت ها از چوب گرفته تا پایه ، قالب ، منبت ، طراحی ، رنگ و پارچه کوبی همه در این شهرستان انجام می شود.
شهرک صنعتی مبلمان حاجی آباد 2 ملایر دارای 21 هکتار زمین است و 60 کارگاه تولیدی مبل و منبت در این شهرک فعالیت می کنند.
از جمله طرح های تولید شده مبل و منبت می توان به مدل متکایی ، گوشواره ، مریم ، صدفی ، فلاور ، هخامنشی ، تندیس ، تاک و انگور اشاره کرد.
چوب راش و گردو رایج ترین نوع چوب مورد استفاده در مبل و منبت است و چوب گردو ظرفیت تحمل بیشتری دارد اما به علت اینکه برخی تولیدات مبل و منبت نیاز به چوب غیر گردو دارد ، بیشتر از چوب راش استفاده می شود.
بهجت عباسی معاون صنایع دستی میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان می گوید: پارسال حدود 30 هزار دلار مبلمان و منبت از استان به خارج کشور صادر شده که بیشتر تولیدات این استان به کشورهای حاشیه خلیج فارس فرستاده شده است.
اکبری یکی از تولیدکنندگان مبل و منبت در شهرستان ملایر با اشاره به درآمد خوب این صنعت می گوید: تولید یک دست مبل مریم که عمدتا برای صادرات به کشورهای اروپایی تهیه می شود حدود 45 تا 50 میلیون تومان درآمد دارد که این میزان چشمگیر است.
معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان ملایرگفت: این شهرستان با وجود بیش از چهار هزار و 500 کارگاه مبل و منبت ، پتانسیل های ویژه ای در زمینه تولید مبل و منبت در استان و کشور دارد.
آقای خیریانپور ابراز امیدواری کرد با ایجاد صنایع تکمیلی از جمله رویه کوبی که می تواند تکمیل کننده تولید مبل و منبت ملایر باشد ، آینده خوبی را در صنایع دستی این شهرستان شاهد باشیم.
وی با اشاره به ظرفیت های ملایر در بخش صنایع دستی گفت: در این راستا با مساعدت استاندار همدان ، صنایع دستی و گردشگری به عنوان یکی از محورهای توسعه شهرستان ملایر در سند آمایش استان گنجانده شده است.
فرماندار ملایر معتقد است... این ظرفیت ویژه ، هم اشتغالزایی خوبی را به همراه دارد و هم دارای تولیدات منحصر به فردی از نظر کمّی و کیفی در سطح کشور است و در زمینه صادرات نیز می تواند نقش مهمّی را ایفا کند.
شهرستان تویسرکان هم قطب دیگر تولید مبل و منبت استان همدان است ، حدود سه هزار و 300 کارگاه تولید مبل و منبت در این شهرستان وجود دارد و حدود 6 هزار و 300 نفر در این کارگاه ها مشغول فعالیت اند.
خانم عباسی معاون میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان همدان می گوید: در تویسرکان بیشتر قالب ها گل ریز است در حالی که در ملایر بیشتر گل درشت است.
نکته جالب توجه در این صنعت نقش روستاها در تولید مبل و منبت شهرستان تویسرکان است.
روستای سید شهاب تویسرکان دارای بیشترین کارگاه منبت در سطح استان همدان است در این روستا 505 کارگاه وجود دارد که 54 کارگاه کلاف‌بری و 451 کارگاه منبت است و 757 نفر در آنها مشغول به فعالیت هستند و در روستای اشترمل 364 کارگاه منبت فعال است که 51 کارگاه کلاف‌بری و 313 کارگاه منبت است و 468 نفر در آن مشغول به فعالیت هستند.
روستای جیجان‌کوه با 297 کارگاه دارای 230 کارگاه کلاف‌ بری و 67 کارگاه منبت است که برای 445 نفر شغل فراهم کرده است.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان می گوید: استان همدان برای ساخت مبلمان و منبت پتانسیل های فراوانی دارد و با توجه به قدرت تولید این رشته در استان و سوابق و مستندات ، این رشته به نام همدان در فهرست آثار صنایع دستی کشور به ثبت ملی رسیده است.
بهجت عباسی با اشاره به نازک کاری چوب می گوید: رشته نازک کاری چوب یکی از رشته های شاخص و برجسته استان است که در سال های 85 و 89 موفق به دریافت مهر اصالت از یونسکو شد و توانست در فهرست آثار ملی به نام همدان به ثبت برسد.
یکی از هنرمندان عرصه مبلمان منبت همدان درباره مشکلات این رشته می گوید: علاوه بر افزایش قیمت مواد اولیه وهزینه های بالای حمل و نقل ، کمبود نقدینگی کارگاه های تولیدی از مهمترین مشکلات منبت همدان محسوب می شود.
عباس ترکاشوند می گوید: آثار تولیدی هنرمندان منبت کار همدانی به علت کمبود نقدینگی برای رویه کوبی و کارگاه رنگ به صورت خام به تهران و دیگر نقاط کشور ارسال می شود.
وی معتقد است... آثار هنری منبت کاران همدانی پس از تکمیل در دیگر استان ها با قیمت های بسیار زیادی به فروش می رسد و سود حاصل از آن به جای اینکه به جیب هنرمند برود نصیب دلالان و فروشندگان می شود.
اسدی از هنرمندان کارگاه های مبلمان و منبت استان حجم تولیدات مبلمان و منبت استان را خوب می داند و می گوید با توجه به حجم تولیدات ، نبود بازار فروش داخلی از دیگر مشکلات این هنر – صنعت است که می تواند با حمایت مسئولان در برگزاری نمایشگاه های داخلی و حضور در نمایشگاه های خارجی مشکل بازاریابی این هنر ظریف را حل کرد.
محمّدی از دیگر هنرمندان این صنعت یکی دیگر از مشکلات را در واردات پارچه از مناطق دیگر به این استان می داند و معتقد است ... اگر یک کارخانه پارچه بافی در استان ایجاد شود تا حدود زیادی در تولیدات این صنعت خودکفا می شویم.
مدیرکل سابق میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان درباره مشکلات منبت کاران همدانی معتقد است بسته بندی نامناسب محصولات در فرم کلی نیز درسال های اخیرآسیب های جدی را به فروش این تولیدات وارد کرده است.
آقای بیات می گوید: همدان از جمله استان هایی است که از صنایع دستی متنوعی برخوردار است و این تنوع به خصوص در مناطق روستایی زمینه اشتغال افراد را فراهم کرده است و سهم بسزایی در اقتصاد خانواده ها ایفا می کند.
وی می افزاید: متاسفانه به علت تورم بالا و کم شدن سطح درآمد مردم ، قدرت خرید محصولات این هنر در بین مردم کم شده است که از علل اصلی راکد ماندن هنر منبت است.
در این میان احمد آریایی‌نژاد ، نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی یکی دیگر از مشکلات این صنعت را نداشتن یک نمایشگاه دائمی مبل و منبت می داند و می گوید: باید زمین برای احداث آن مهیا شود و افرادی که می‌خواهند محصولات خود را در این نمایشگاه عرضه کنند از طریق تشکیل تعاونی و وام‌های دریافتی در این نمایشگاه حضور یابند و محصولات خود را عرضه کنند./س