رسانه های دشمن از عزاداری ما چه روایتی دارند؟
رسانه های دشمن از عزاداری ما چه روایتی دارند؟
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران ، همزمان
با فرا رسیدن ماه محرم، امواج رسانه ها نیز متوجه جایگاه و قدر این موسم
می شود. هر چند با توجه به اینکه عاشورا یکی از ستون های اصلی فرهنگ شیعه
محسوب می شود، یادآوری و پاسداشت این واقعه در یک مقطع زمانی کافی نیست و
در همه زمان ها باید به آن پرداخت.
عاشورا، بالاترین و والاترین تجلی
ایمان و از خودگذشتگی و بزرگ ترین نماد ظلم ستیزی و شهادت در راه آرمان های
بزرگ الهی و انسانی در تاریخ بشریت است. به همین دلیل هم پاسداشت عاشورا و
حماسه سازان آن، مهم ترین شاخصه هویتی شیعیان محسوب می شود. هم از این رو
نیز افراد روشن ضمیر و آگاه در دنیای خارج از تشیع نیز در مقابل این حقیقت
مقدس یا سر تعظیم فرود می آورند و یا حداقل احترام می گذارند.
با این
حال جریان هایی هم هستند که از سر جهالت و یا منافع سیاسی، به طور هدفمند و
دامنه داری به تخریب عاشورا مشغول هستند، همچنان که ارزش های اسلامی
همواره هدف تهاجم بوده است. الهام بخش بودن قیام عاشورا و تاثیر مناسک
عزاداری در تشجیع روحیه مقاومت و مبارزه- که انقلاب اسلامی و دفاع مقدس از
مصداق های بارز آن هستند- همواره عامل نگرانی مخالفان داخلی و خارجی انقلاب
بوده است.
در این راستا، بسیاری از رسانه های خارجی چندین سال است که
با شبهه افکنی سعی در ایجاد تشویش اعتقادی در ذهن جوانان دارند. تا آنجا که
حتی بسیاری از آنها خود واقعه تاریخی عاشورا را منکر می شوند! گاهی نیز به
وادی هتاکی به اهل بیت(ع) هم وارد شده اند و سعی در قبح شکنی توهین به
عاشورا و دیگر مقدسات مربوط به آن را دارند. برهمین اساس نباید از جادوی
رسانه های تصویری در این زمانه امروز غافل شد و این تلاش برای ایجاد تردید
در اعتقادات را نادیده گرفت.
وقتی نسل جوان سیبل می شود
نباید
از این موضوع چشم پوشی کرد که در برخی از شبکه های ماهواره ای و اینترنتی،
به خصوص یوتیوب تصاویری در حال پخش است که اصل قیام عاشورا را هدف قرار
داده است. این گونه تصاویر که به صورت قارچ گونه ای در حال رشد هستند در
واقع بیشتر سعی در نفوذ میان باورهای قشر جوان دارند تا به این وسیله
بتوانند به تدریج نسل جوان ایرانی را از این فرهنگ دور کنند.
تشکیک چند
جانبه در اذهان عمومی یکی از مهم ترین تکنیک های رسانه ای است که بخش قابل
توجهی از این رسانه ها برای تاثیرگذاری در راه مدنظر خود از آن استفاده می
کنند. دراین باره این رسانه ها با وارد آوردن حجم زیادی از تردیدها درباره
واقعه عاشورا سعی می کنند تا در ذهن مخاطب خود که اکثرا جوانان هستند
تردیدهای جدی وارد کرده و به نوعی او را در یک سردرگمی عمیق فرو ببرند. پس
از این مرحله، نوبت به جایگزینی مسائلی می رسد که صاحبان این رسانه ها
درباره فرهنگ عاشورا مدنظر دارند. به طور معمول عمده این مسائل که این
رسانه ها سعی می کنند به ذهن مخاطب خود انتقال دهند در این گونه موضوعات
خلاصه می شود که حادثه عاشورا یا به طور کلی اغراق آمیز است و یا علت اصلی
جنگ امام حسین(ع) بر سر قدرت بوده و مباحث اعتقادی و دینی در آن نقش ندارد.
هر
چند که باید این مسئله را در پازلی کلان تر قرار داد . پازلی که فراتر از
زمان حال و گسترده تر از فضای رسانه ها سعی می کند تا عقاید شیعه را زیر
سوال ببرد که فرهنگ عاشورا محور حمله این حمله است.
تصویری خشن از عاشورا برای افکار عمومی
تمرکز
روی این بحث در حالی است که در چند سال اخیر تمرکز ویژه ای روی خود موضوع
عزاداری در رسانه های غربی صورت پذیرفته تمرکزی که علاوه بر رسانه های
فارسی زبان، دیگر رسانه ها هم نگاه ویژه ای به آن داشته اند. اکثر این
تبلیغات با محور نمایش نشانه های خشونت در عزاداری شیعیان بوده است.
عزاداری که در این رسانه ها کاملا وارونه با واقعیت و بسیار ترسناک توصیف
می شود.
در این رسانه ها تصاویر عزاداری ایام عاشورا آن چنان به مخاطبی
که با این فرهنگ بیگانه است نشان داده می شود که این بیننده به طور
ناخودآگاه حس می کند که در ایام محرم شیعیان خون می ریزند و به خود و همگان
آسیب وارد می کنند. علاوه بر اینکه این رسانه ها تصاویر گزینشی از قمه زنی
را برای القای این موضوع انتخاب می کنند سعی دارند تا حضور دسته های
عزاداری در خیابان ها را همراه با موسیقی تند از نشانه های نزاع و خشونت
شیعیان به بیننده خود معرفی کنند.
هر چند که تمام این مسائل را می توان
بخشی از برنامه های شیعه هراسی در غرب دانست، اما در بعد جزئی و مشخص تر
باید این گونه محصولات را جنگ روانی علیه یک فرهنگ خاص شیعه یعنی عاشورا
قلمداد کرد. نگاه جزئی تر در این باره می تواند در مقابله رسانه ای با این
گونه هجمه ها موثرتر و کارآمدتر باشد. با توجه به تمامی ابعاد این موضوع به
نظر می رسد که رسانه های فراگیری مانند رسانه ملی و در سطوح پایین تری
رسانه های ویدئو خانگی می توانند با فعالیت مستمر در این باره نقش موثری در
ایجاد روشنگری و تقابل رسانه ای با این گونه حملات رسانه ای داشته باشند.
به ویژه که در بحث دوم یعنی خشن نشان دادن فرهنگ تشیع و به ویژه محرم راهی
جز تقابل رسانه ای وجود ندارد. با توجه به این مسئله، رسانه های تصویری
کشورمان اعم از دولتی و خصوصی باید پاسخ های مناسب و در خور توجهی به این
جریان رسانه ای بدهند. به عبارت بهتر، رسانه های داخلی و برون مرزی ایران
باید در اقدامی متقابل، در مقابل تلاش برای تحریف و توهین به فرهنگ تشیع در
رسانه های غربی، پیام های متناسب با فرهنگ عاشورا را به مخاطبان خود
انتقال دهند.
بر همین اساس ساخت مستندها و فیلم هایی که برای نسل جوان
جذاب باشد و بتواند پیام مشخصی از سبک زندگی شیعه را به آنان ارائه دهد
بسیار راهگشا خواهد بود. ضمن اینکه ساخت مستندهایی با محتوای سیاسی- رسانه
ای که قابلیت پخش در عرصه رسانه های بین المللی داشته باشد خواهد توانست
بخش قابل توجهی از تاثیرات این محصولات را در ذهن افکار عمومی جهان خنثی
سازد. به ویژه ساخت محصولات رسانه ای علی الخصوص مستند می تواند در این
زمینه بیانگر تفکرات واقعی تشیع باشد که این مسئله با توجه به اهمیت افکار
عمومی در جهان امروز بسیار ضروری به نظر می رسد. نباید این مسئله را از ذهن
دور داشت که این گونه موج زنی های منفی رسانه ای درباره فرهنگ عاشورا می
تواند به تدریج جهانیان را نسبت به عالم تشیع بدبین کند.
در این باره به
نظر می رسد که بررسی اسنادی ارائه تحلیل های مطابق با مسائل روز در رسانه
ملی می تواند فوق العاده برای نسل جوان جذاب و راهگشا باشد. از سوی دیگر
تهیه برنامه های مشارکتی که در آن بتوان مشارکتی دوجانبه را بین جوانان و
کارشناسان دراین باره پدید آورد از اولویت هایی است که می تواند مدنظر
رسانه های تصویری قرار گیرد. چرا که به واقع این برنامه ها برای نسلی جوان
که دائما در معرض سیگنال های مخرب رسانه ها و شبکه های ماهواره ای قرار
دارند ضروری است. به ویژه که به طور معمول در عرف امروز رسانه ها برنامه
های مشارکتی می توانند بسیار آگاهی بخش و در مواقع لازم اندیشه ساز باشند.
یکی از مهم ترین ویژگی های این گونه برنامه ها، اقناعی بودن آن هاست که با
پیوند اندیشه و رسانه و در جهت دفاع از ایدئولوژی هدف تخاصم پدید می آید.
همچنین اطلاع رسانی درباره اهداف این گونه جنگ های روانی علیه آئین ها و
ارزش های مذهبی ضرورتی است که مسئولیت آن بیشتر متوجه رسانه ملی است.
موضوعی که جای آن در میان برنامه های صدا و سیما خالی است.