چند سالی است که متخصصان محیط زیست، تغذیه و بهداشت از سرطان‌زا بودن ظروف پلاستیکی یک‌بار مصرف حرف می‌زنند اما این رویه غلط اما آسان پخش نذری گویا قرار نیست برچیده شود.

البته این فقط شامل غذای نذری و چای نیست بلکه ظروف یکبار مصرف در رستوران‌ها، هتل‌ها، دانشگاه‌ها و ... هم پرطرفدار هستند. در حالی که چند سالی است وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، استفاده از ظروف یکبارمصرف پلی‌استایرن را برای مصرف مواد غذایی داغ، چرب و مواد غذایی اسیدی ممنوع کرده چون موجب آزاد شدن مواد شیمیایی و حل شدن استایرن‌های آزاد این ظروف در مواد غذایی می‌شود.

در همین حال دکتر حسن امامی‌ رضوی، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از تایید وزارت بهداشت روی ظروف یک‌بارمصرف گیاهی خبر می‌دهد و اینکه «این وزارتخانه از تولید و عرضه این ظروف حمایت می‌کند.»

ظروف یک‌بارمصرف گیاهی، منشأ نشاسته دارد و عیوب و مضرات ظروف یک‌بارمصرف عادی را ندارند.

به گفته امامی رضوی، این ظروف برای سلامت مضر نیست و عوارض آلرژیک و سرطان‌زایی ندارد و می‌تواند جایگزین خوبی برای ظروف فعلی باشد.

ظروف یک‌بارمصرف گیاهی تماما از گیاه و با ترکیبی از نشاسته ذرت، موم عسل، روغن گیاهی، سلولز و فیبرهای گیاهی ساخته می‌شود و طبق آزمایشاتی که از سوی وزارت بهداشت انجام شده به هیچ عنوان برای سلامت انسان مضر نیست.اما کمبود عرضه و تفاوت قیمت این ظروف موجب شده تا همچنان ظروف یکبار مصرف پلاستیکی خریدار بیشتری داشته باشد.

این در حالی است که ظروف یک‌بار مصرف پلاستیک که در برخی ایام حجم زیادی از زباله را دربرمی‌گیرد،‌ حدود 200 تا 500 سال طول می‌کشد تا به چرخه طبیعت بازگردد و البته پس از بازگشت نیز با توجه به مواد شیمیایی که دارد، برای محیط زیست مضر است و در صورت ترکیب با اکسیژن هوا نیز آلودگی ایجاد می‌کند.

ظروف یکبار مصرف پلاستیکی سرطان‌زا است

رئیس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران نیز درباره سرطان‌زا بودن ظروف یکبار مصرف پلاستیکی به تکایا و هیأت‌های مذهبی هشدار داد.

محمد هادی حیدر‌زاده افزود: مواد سرطان‌زای ظروف یکبار مصرف شفاف یا پلی استالینی که برای چای و دیگر مواد غذایی داغ استفاده می شود در دمای 40 درجه سانیتگراد آزاد شده و وارد مواد غذایی می‌شود.

به گفته وی،  پلاستیک ها از یکسری "مونومر" از مشتقات نفتی مانند پروپان و یا اتان تشکیل شده اند که تحت فرایندهایی تبدیل به پلیمر می شوند. پلیمرها تاثیری بر سلامت انسانها ندارد اما زمانی که آنها در مجاورت غذاهایی با دمای بالا و یا با خاصیت اسیدی قرار می گیرند به مونومرها تجزیه شده که مونومرها حاوی مواد سمی بوده و در درازمدت عامل ایجاد سرطان در انسانها می شود.

ظروف یک‌بار مصرف زیرزمینی

وی با بیان اینکه یکی دیگر از مشکلات استفاده از ظروف یکبار مصرف در کشور ما ظروف یکبار مصرف غیر استاندارد و تهیه شده از مواد دست دوم است، افزود: بسیاری از کارخانه های معتبر و فروشگاه‌های بزرگ تنها ظروف یکبار مصرفی که دارای علامت استاندارد و یا مارک دارند عرضه می کنند که اگر از این ظروف استفاده درست شود مشکلی ایجاد نمی کند اما مشکل اصلی مربوط به کارگاههای زیرزمینی و فروشگاههای بی نام و نشان است که ضایعات و زباله های کارخانه ها را جمع کرده و با استفاده از این مواد دست دوم، ظروف یکبارمصرفی با یک چهارم قیمت ظروف یکبار مصرف تولید شده از مواد اولیه تولید می‌کنند که این ظروف به دلیل اینکه یک بار تجزیه شده اند مواد سمی آنها به راحتی وارد مواد غذایی می شود.

سرطان کبد و سینه در راه است

یک پزشک عمومی نیز بیان می‌کند: پلی‌استایرن در لیوان‌های آب، کارد، چنگال، قاشق و ظروف غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند و معمولا در رستوران‌ها و تکایا ظروفی که به صورت فوم هستند، نوعی پلی‌استایرن است که در ساخت آنها از گاز هگزان استفاده می‌شود.

یوسف علیزاده اضافه می‌کند: این گاز در دمای 160 درجه آزاد می‌شود و با توجه به اینکه دمای غذای داخل ظرف 200 درجه است، این گاز همراه با غذا به بدن انسان انتقال پیدا می‌کند و عوارضی مانند سر درد را به دنبال دارد.

وی یادآور می‌شود: بسیاری از بطری‌های یکبار مصرف آب به صورت یخ‌زده هستند و هنگامی که یخ درون ظروف یکبارمصرف آب می‌شود از جداره بطری مواد سرطان‌زا به درون آب آزاد می‌شود که عوارض جدی را به دنبال دارد.

علیزاده عنوان می‌کند: ظروف پلی‌استایرنی شفاف برای نوشیدنی‌های سرد ساخته شده‌اند و ریختن مواد داغ مانند چایی و قهوه در آنها خطرناک است.

  ظروف یکبار مصرف را داخل ماکروویو قرار ندهید

علیزاده عنوان می‌کند: مواد غذایی داغ در ظروف یکبار مصرف با رنگ روشن و شیشه‌ای به علت ضعیف بودنشان موجب آزادشدن مونومرها می‌شود و نیز ضرر ظروف یک‌بار مصرف پلی‌استایرن در هنگام مصرف مواد نوشیدنی اسیدی و چرب مانند نوشابه و کاکائو، بسیار بیشتر از مصرف چای داغ است.

وی ادامه می‌دهد: ظروف پلاستیکی یکبار مصرف را نباید داخل ماکروویو قرار داد به خصوص در غذاهای حاوی روغن و چربی زیرا گرما و پلاستیک و روغن با هم ترکیب می‌شوند و در نتیجه سم دیوکسین تولید می‌شود.

این پزشک عمومی بیان می‌کند: در کل استفاده از ظروف یکبار مصرف خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد و این ظروف علاوه بر سمی‌بودن به سبب آزادکردن ماده "مونومر استایرن" باعث ایجاد سرطان کبد می‌شوند.

علیزاده می‌افزاید: در ظروف پلاستیکی یکبار مصرف ماده‌ای سمی بنام دیوکسین آزاد می‌شود که خطر بروز سرطان به خصوص سرطان سینه را در زنان افزایش می‌دهد و استفاده دراز مدت از این ظروف به طور قطع سبب مشکلات گوارشی، خستگی و ناراحتی اعصاب می‌شود.