به گزارش باشگاه خبرنگاران خوزستان؛ هرچند که در فرهنگ عامه به دیابت، مرض قند می‌گویند، اما این بیماری نه تنها طعم قند و شیرینی ندارد، بلکه اگر با این بیماری با اصول درست توجه به رژیم تغذیه و سبک زندگی سالم برخورد نشود، تلخی‌اش بیشتر هم می‌شود.

طی تحقیقات انجام شده در سال 2000، حدود 177میلیون نفر در دنیا دیابتی وجود داشت که پیش بینی می‌شود این رقم تا سال 2025 به 300میلیون نفر افزایش یابد و دو برابر شود که این امر به کارشناسان هشدار می‌دهد به زودی دیابت کام جهان را تلخ خواهد کرد.

رشد فزاینده این بیماری در ایران به دلیل روش ناصحیح زندگی کنونی و کم تحرکی و ماشینی شدن زندگی، روند رو به بالا و چشمگیرتری نسبت به دیگر کشورهای در حال توسعه دارد. بیشتر دیابتی‌ها در کشورمان به دیابت نوع دو مبتلا هستند که متخصصان این نوع از دیابت را اپیدمی قرن نامیده‌اند.

سالانه 4 میلیون نفر در دنیا بر اثر ابتلا به آن جان خود را از دست می‌دهند که این میزان 9 درصد کل مرگ و میرها را تشکیل می‌دهد.

دیابت را می‌توان از جمله علل عمده نابینایی، نارسایی کلیوی و قطع عضو بدن در سراسر جهان دانست، طوری که بیش از 90 درصد بیماران دیابتی از عوارض چشمی، کلیوی و عصبی رنج می‌برند. دیابت در ایران به عنوان شایع‌ترین دلیل نابینایی محسوب می‌شود.

*دیابت در کمین تنبل‌ها

رئیس مرکز بهداشت خوزستان، اصل دیابت را درمان نشدنی می‌داند و تصریح می‌کند: بیماری دیابت در کمین جمعیت‌های کم تحرک است.

مهدی اقتصاد می‌افزاید: نگرانی از این است که با توجه به صنعتی شدن جامعه و کم تحرکی مردم، ابتلا به بیماری دیابت زیاد شده و در هر دهه موارد دیابت بالا می‌رود و شاهد پایین آمدن سن ابتلا به دیابت هستیم، بنابراین لازم است آموزش‌ها را از سنین پایین شروع کنیم.

وی می‌افزاید: چهار درصد جمعیت بالای 30 سال روستایی استان مبتلا به بیماری دیابت هستند که این رقم از میانگین کشوری یک درصد بالاتر است.

اقتصاد ادامه می‌دهد: میزان شیوع بیماری دیابت در دنیا هفت درصد و در ایران 10 تا 12 درصد است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز اظهار می‌کند: در حال حاضر دو مرکز دیابت در مرکز بهداشت شماره دو شرق اهواز واقع در آسیاآباد و دیگری در مرکز بهداشت شماره 4 غرب اهواز واقع در کوی سعدی فعال است؛ همچنین مرکز دیابت استان نیز در بیمارستان گلستان اهواز مستقر است.

*کاهش سن ابتلا به دیابت

مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت خوزستان به معرفی بیماری دیابت و انواع آن می‌پردازد: متخصصان دیابت را در چهار گروه نوع یک، نوع 2، دیابت حاملگی و دیابت به دلایل متفرقه تقسیم‌بندی و تعریف می‌کنند، در دیابت نوع یک که بین 10 تا 15 درصد موارد را تشکیل می‌دهد، تولید انسولین از پانکراس (لوزالمعده) به دلیل از بین رفتن سلول‌های سازنده انسولین، متوقف می‌شود به همین خاطر افراد مبتلا به این نوع دیابت از بدو تشخیص، انسولین مورد نیاز بدن را به صورت تزریقات روزانه تامین می‌کنند.

عزیز فقهی می‌افزاید: دیابت نوع یک اغلب در سنین زیر 30 سال به وجود می‌آید، معمولا شروع پر سر و صدایی دارد و با علائمی چون تشنگی، پر ادراری، پرنوشی، کاهش وزن، گرسنگی و خستگی شدید بروز می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: در دیابت نوع 2 که بیشتر در افراد بالای 30 سال و چاق دیده می‌شود و بیـن 85 تـا 90 درصد مـوارد ابتلا به این بیماری را شامل می‌شود، انسولین تولید شده از پانکراس به خوبی عمل نمی‌کند، در واقع یا پانکراس به اندازه کافی انسولین ترشح نمی‌کند و یا اینکه انسولین ترشح شده به دلیل وجود مقاومت به انسولین مخصوصا در افراد چاق، فاقد کارآیی لازم است.

به گفته او؛ دیابت نوع 2 شروع خیلی آهسته‌تری دارد و شایع‌ترین علامت اولیه آن در واقع "بی‌علامتی" است. درصد قابل توجهی از مبتلایان به دیابت نوع 2 از بیماری خود اطلاعی ندارند و تنها با انجام آزمایش قند خون می‌توان آنها را شناسایی کرد با این وجود در صورت عدم کنترل مطلوب ممکن است علائمی مشابه با دیابت نوع یک نیز بروز کند.

فقهی بیان می‎کند: از دیگر علائم دیابت نوع 2 می‌توان به عفونت‌های مـکرر مخصـوصـا در دستـگـاه ادراری و پـوست، تـاری دیـد، بهبود دیررس زخم‌ها و احساس سوزش و بی‌حسی در انگشتان پاها اشاره کرد.

این مقام مسئول در مرکز بهداشت استان می‌گوید: تمام افراد بالای 40 سال در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند و باید هر 3 سال یک بار تحت آزمایش قند خون قرار بگیرند. افراد دچار اضافه وزن نیز در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 هستند و انجام آزمایشات مکرر قند خون در آنها باید در سنین زیر 40 سال یا با فواصل کوتاه‌تر (هر یک تا دو سال) انجام شود.

فقهی بیان می‌کند: دیابت حاملگی به نوعی از دیابت گفته می‌شود که برای نخستین بار در طول حاملگی تشخیص داده شود، این نوع دیابت معمولا گذراست و بعد از دوران حاملگی بهبود می‌یابد، خانم‌های مبتلا به دیابت حاملگی بعدا در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.

مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت خوزستان ادامه می‌دهد: البته جراحی، داروها (مثل کورتیکو استروئیدها)، سوء تغذیه و عفونت نیز از دلایل متفرقه دیابت به شمار می‌روند با این وجود، شانس ابتلای افراد با سابقه دیابت در والدین و خواهر و برادر، بیش از افرادی است که سابقه خانوادگی از ایـن بیمـاری ندارنـد، زیـرا، افزایـش ایـن خطـر، احتمـالا بـه انتقال بعضی از ژن‌های عامل بیماری مربوط می‌شود.

*گره‌ای که به دست بیماران باز می‌شود

دیابت یکی از بیماری‌های غیر واگیر است که با تغییر شیوه زندگی، تغذیه مناسب، تحرک بدنی و ورزش قابل پیشگیری و کنترل است و به عبارتی دیگر گره کور این بیماری به دست افراد باز می‌شود، دیابت یک مشکل سلامتی بزرگ در سراسر جهان است که سالانه هزینه‌های بسیار هنگفتی را به سازمان‌های ارائه دهنده خدمات سلامت و بیماران تحمیل می‌کند و هزینه‌های هنگفتی نیز صرف پژوهش در زمینه درمان و پیشگیری از عوارض بیماری می‌شود.

در واقع بسیاری از مبتلایان به این بیماری تصور می‌کنند، همین که به پزشک مراجعه و داروهای تجویز شده را مصرف کنند، کافی است، اما عوارض دیابت به‌مراتب بدتر از آن چیزی است که با سهل‌انگاری، درمان شود.

در حال حاضر 7.3 درصد جمعیت کشور که رقمی حدود 4 میلیون نفر را شامل می‌شود، مبتلا به بیماری دیابت هستند، که هر کدام از آنها سالانه به طور متوسط حدود یک میلیون تومان هزینه درمان عوارض ناشی از بیماری را پرداخت می کند.

به گفته مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت خوزستان، حدود 15 درصد کل هزینه‌های بهداشتی برای این بیماری صرف می شود.

متخصصان علم پزشکی بر این باورند که هنوز درمان قطعی برای دیابت پیدا نشده است، حتی روش‌های جدیدی مثل پیوند سلول‌های بتا به افراد مبتلا به دیابت نوع یک نیز به دلیل ضرورت مصرف داروی ضد درد پیوند به صورت مادام‌العمر و عوارض احتمالی ناشی از آنها برای اکثر افراد مناسب نیست، با این وجود رعایت پنج اصل کنترل دیابت، باعث می‌شود تا افراد دیابتی بتوانند یک زندگی سالم با افراد غیر دیابتی داشته باشند و از پیدایش عوارض دیابت جلوگیری کنند، آموزش، کنترل روزانه، تغذیه صحیح، فعالیت جسمانی و مصرف منظم داروها (قرص یا انسولین) در صورتی که هر یک از این پایه‌ها سست باشد تعادل و در واقع کنترل دیابت بر هم خواهد خورد./ب