مجله شبانه باشگاه خبرنگاران:

یکی از جاذبه‌های گردشگری در ایران دیدن روستا‌های کوچک و دور افتاده است که مردمان پاک و ساده‌دلی در آن زندگی می کنند. مردمانی که هر کدام به روش خودشان مهمان‌نوازی را در حق مسافران تمام می کنند.

در سفری به خراسان روستای 14 یکی از پیشنهادات جالبا تس. دلیل نامگذاری این روستا 14 آبشار کوچک است که در اطراف روستا قرار دارد. مجموعه آبشار‌هایی هستند که در روستای 14 واقع در ارتفاعات باقران در شمال بیرجند قرار دارند. نخستین و مرتفع‌‌ترین این آبشار‌‌ها ۷ متر ارتفاع دارد.


برای رسیدن به آبشار‌های چهارده کافی است راهی بیرجند شوی. در عرض چند دقیقه می توانی با عبور از خیابان غفاری و گذر از دانشگاه آزاد و بیدخت خودت را به دره چهارده برسانی. نخستین منظره خود روستای چهارده است که با خانه‌های سنگی و کوچه‌های باریک تو را به تماشا فرا می خواند.

تعداد خانه‌‌ها بسیار کم هستند و فقط بخش کوچکی از طبیعت را در بر گرفته‌اند. تقریباً تمام افراد روستا کهنسال هستند و در حال بافت سبد‌های حصیری.

در طول مسیر تا رسیدن به آبشار، چند چشمه یا به عبارتی قنات کوچک وجود دارد که تو را تشویق می کند آبی به سر و صورت بزنی و رخوت مسیر خاکی را از تن به در و خود را برای دیدن زیبایی‌های طبیعت خدا آماده کنی. یکی از این مناظر زیبا استخر‌های کوچکی هستند که از ترکیب آب و نور و درخت و سرسبزی نمودی از زیبایی خدادادی را به تو هدیه می کنند.


داخل استخر می توان ترکه‌های بادام کوهی را دید که آنها را برای بافتن سبد در آب گذاشته‌اند تا برای مهمان شدن سبد‌‌ها در خانه ها ملایم شوند. آب مظهر طراوت و سبزی و شادابی است. مسیر از لابه‌لای درختان انار، مزارع گندم، درختان بادام کوهی و درختان دیگر عبور می کند و با گذر از مزارع و رودخانه‌‌ها انسان را به تماشای آب و آبشار می رساند.

سومین آبشار کمی بلند‌تر از آبشار دوم است و حوضچه آن خیلی گودتر به طوری که می شود در آن شنا کرد. دره همواره ساکت است و آرامش بخش، فقط صدای پرنده و صدای آب، گوش را نوازش می دهد. دیگر آبشار‌‌ها در دل صخره‌‌ها هستند و برای دیدن آنها نیاز به ابزار فنی هست.

سبد‌بافی در خراسان جنوبی

سبدبافی هنری است که مردم خراسان جنوبی آن را نسل به نسل از پدرانشان آموخته‌اند و توسعه داده‌اند. سبد حاصل سرپنجه‌‌های روستائیان هنرمند است.مواد اولیه سبد بافی ساقه‌‌های دو درخت به نام سافت یا سافترگ (بیدمشک) و درخت بید قرمز است. این دو درخت ساقه‌‌های کشیده‌ای دارند که می‌توان از آنها برای سبدبافی استفاده کرد. ساقه‌‌های سافت سبز رنگ و ساقه‌‌های بید قرمز به رنگ قرمز است.

معمولاً در فصل بهار که ساقه‌‌های این دو درخت آماده هستند روستائیان به کوه رفته و ساقه‌‌های سافت را می‌چینند و ساقه‌‌های بید قرمز را از باغ‌‌ها تهیه می‌کنند. سپس با جدا کردن شاخ و برگ‌‌های اضافی ترکه‌‌های بلند و مستقیم را که به مقدار کافی نازک باشند و قابلیت خم شدن را بخوبی داشته باشند آماده می‌کنند. در صورتی که بافت سبد همزمان با چیدن ساقه‌‌ها انجام گیرد نیاز به خیس کردن ساقه‌‌ها نیست در غیر این صورت باید ساقه‌‌ها را برای مدتی در آب خیس کرد تا برای پیچ و خم دادن آماده شوند.


نواحی ساخت سبدها

در خراسان جنوبی هر جا که بوته‌‌های بیدمشک یافت شوند معمولاً این نوع سبد‌‌ها ساخته می‌شوند. در شهر‌‌های مختلفی همچون بیرجند، قاین و نهبندان از این سبد‌‌ها بافته می‌شود. یکی از مراکز اصلی ساخت این سبد‌‌ها روستا‌‌های دو سوی کوه‌‌های باعران است. اگر هوس تهیه این سبد‌‌ها را کردید جدای این که می‌توانید از بازار تهیه کنید، می‌توانید با سفری به روستای چهارده هم آبشار چهارده را ببیند و هم با دیدن پیرمردان هنرمند سبدباف این روستا روش ساخت سبد‌‌ها را مشاهده کنید و انواع سبد‌‌های بافته شده را از نزدیک ببینيد و انتخاب کنید.

انواع وسایلی که از سافت تهیه می‌شود

سبد: انواع سبد که نسبت به اندازه و کاربرد آنها اسامی مختلفی را به خود می‌گیرند؛ کالک بیز (اندازه بزرگ)، شلغم شورا (اندازه‌‌های متوسط)، دوگ ریسی (اندازه کوچک).

تگیجه: تگیجه‌ها بصورت مسطح و گرد هستند و برای خشک کردن انواع برگه‌‌ها، کشک، گذاشتن نان و صاف کردن برنج و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند. شولگ: معمولاً قروت‌‌ها را بعد از ساییدن در آن می‌ریزند تا خشک مي شوند. کواره: سبد مستطیل شکل ته گودی که ‌در گذشته به دو طرف بارکش وصل کرده و محصولاتی مانند انگور با آن حمل می‌کرده‌اند.