به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران خوزستان ،چنین چیزی توی این شلوغیها و مشکلات روانی برای عده زیادی از مردم به آرزو تبدیل شده است. مشکلات روانی که هر روز هم بیشتر میشود و کیفیت زندگی را تا حد زیادی کاهش میدهد. اما کمتر کسی هست که به درمان این مشکلات اهمیت بدهد. اگر جایی از بدن کسی درد بگیرد بی محابا به پزشک مراجعه میکند و علت دردش را میپرسد ولی بیماریهای روانی درد جسمی ندارند که فرد را آگاه کند به همین دلیل هم فرد فکر میکند که مشکلی ندارد یا حداقل سعی میکند به روی خودش نیاورد.
یکی از تظاهرات بیماریهای روانی اختلال در خواب است. خوابهای پریشان، از خواب بیدار شدنهای پیدرپی، دیر به خواب رفتن، زود از خواب بیدار شدن، پرخوابی و سیر نشدن از خواب، خستگی پس از خواب و کابوس دیدن دغدغههایی است که این روزها خیلیها را مشغول خود کرده است. گویی دیگر انسان نمیتواند بار سنگین این همه فشار ناشی از تبعات تمدن را تحمل کند و به خودزنی روی آورده و سعی میکند با فکرهای مختلف خودش را آزار بدهد. ذهنی که نمیتواند پاک شود و همیشه تشویش کارهای نکرده امروز و باقیمانده فردا را دارد چطور میتواند راحت و آسوده استراحت کند؟
خواب یکی از نیازهای اولیه بشر است و همیشه به آن توجه خاصی میشده است. در جای جای تاریخ میتوان آثاری مربوط یه خواب را یافت و بر هیچ کس هم پوشیده نیست که خواب تا چه حد اهمیت دارد. یک خواب خوب و کافی میتواند تا حد زیادی نیازهای انسان را رفع کند و روی زندگی تاثیر داشته باشد.
این همه از اهمیت خواب شنیدهایم و باز این سوال به ذهن ميرسد که ماهیت خواب چیست و چرا تا این حد بدن به آن احتیاج دارد؟
دکتر نرگس داوودی، روانشناس بالینی وعضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، میگوید: "خواب نیز یکی از فعالیتهای زندگی است و هر کس به خواب نیاز دارد. کودکان در ابتدای تولد 20 ساعت در روز میخوابند و با گذشت زمان و رسیدن به دوران بلوغ این میزان به هشت ساعت میرسد.
خواب چند مرحله دارد. یک مرحله آن "رم" است. در این مرحله چشمها بسته هستند و حرکات سریع چشم زیر پلکها قابل مشاهده است. دیدن خواب نیز در این مرحله انجام میشود. کم کم خواب عمیق میشود و به مرحله "نانرم" میرسد. در این مرحله فرد به راحتی از خواب بیدار نمیشود و معمولا خواب هم نمیبیند. در تمام مدت خواب این دو مرحله با هم تعویض میشوند.
کسی که در مرحله خواب عمیق است به سختی از خواب بیدار شده و ممکن است از خوابی که دیده چیزی به یاد نیاورد. خوابهایی که در مرحله رم دیده می شوند در ذهن میمانند و دم صبح نیز در این مرحله خواب است که خوابها در خاطر افراد میماند.
وقتی فرد میخوابد، مغز تمام رویدادهایی را که در طی روز اتفاق افتاده بررسی کرده و همه چیز مانند یک فیلم میگذرد. به این خوابها "خوابهای روزانه" میگویند. برخی خوابها نیز به خاطر فکر کردن و از ضمیر ناخودآگاه رخ میدهد. اگر فرد خیلی خسته باشد یا اینکه دستشویی داشته باشد ممکن است خوابهایی کابوسگونه ببیند.
برخی افراد میگویند وقتی از خواب بیدار میشوند خسته هستند این موضوع میتواند به خاطر خواب دیدنهای زیاد در شب باشد. خواب بد دیدن نیز میتواند به خاطر فشارهای روانی و اضطرابهای روزانه باشد.هر تغییر کوچکی که استرسزا باشد می تواند روی خواب تاثیر داشته باشد."
امروزه اختلالات خواب یکی از معضلات بشر است در حدی که طبق آمارها بیشترین مشکلات روانی در جامعه استرس، افسردگی و اختلال خواب است. خوابی که مانند غذا برای یک انسان نیاز است وقتی مختل میشود چه مشکلی ایجاد میکند؟
دکتر اشرف تشکری، روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه جندی شاپور اهواز، میگوید: "خواب یک روند فیزیولوژیک است که برای رفع خستگی و کسب انرژی به آن نیاز داریم. گاه در روند خواب اختلالاتی ایجاد میشود.
اختلالات روانی در جامعه شیوع بالایی داشته و متنوع نیز هستند. با توجه به اینکه اختلالات روانی و استرسهای روزمره، مصرف داروهای روانی و جسمی افزایش یافتهاند اختلالات خواب نیز گسترش یافتهاند.
اختلالات خواب به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم میشوند. اختلالات خواب اولیه مربوط به اختلالات روانی چون استرس و افسردگی و... است و اختلالات خواب ثانویه با مصرف داروهای مختلف در ارتباط است. به طور کلی اگر کسی بهداشت خواب را رعایت کند اختلال در خواب نیز کاهش مییابد. ویتامین C و کافيین موادی هستند که نباید در مواقع خواب استفاده شود چرا که خواب را به هم میزند. غذاهای چرب و سنگین و گرسنگی نیز میتواند اثرات بدی داشته باشد. در محل خواب یا تخت نباید کارهای دیگر انجام شود تا ذهن به این درک برسد این مکان فقط برای خواب است.
امروزه استفاده از رسانهها بسیار گسترش یافته و بسیاری از افراد ساعت خواب خود را با این رسانهها تنظیم میکنند و به همین دلیل هر شب سر موعد مقرر نخوابیده و بیدار نمیشوند. افرادی نیز در حالی که چراغها روشن هستند میخوابند و همین عامل میتواند در کیفیت خواب تاثیر بگذارد. ساعات خوابیدن و بیدار شدن نیز در جوامع تغییر یافته و افراد شبها تا صبح بیدار مانده و پس از آن میخوابند.
هر اختلالی که در خواب هست میتواند علامت یک بیماری باشد به همین دلیل باید به آن توجه شود. دیر خوابيدن میبرد میتواند نماد اضطراب و استرس در فرد باشد. علت خوابهای منقطع نیز میتواند افسردگی باشد که بیشتر در خانمها دیده میشود.
اختلال خواب میتواند آثاری هم داشته باشد. وقتی خواب نتواند انرژی لازم بدن را تامین کند فرد هنگام صبح خسته و کسل است. این خستگیها پس از مدتی روی روان فرد تاثیر گذاشته و موجب اضطراب شود. توجه و تمرکز نیز در این افراد کاهش یافته و حالتهایی چون بیقراری، بیتوجهی و افسردگی در فرد ایجاد میشود. یعنی اختلالات خواب هم در اثر مشکلات روانی ایجاد ميشود و هم ميتواند اختلالات روانی را ایجاد میکند.
باید اختلالات خواب جدی گرفته شود و هر فرد با احساس مشکل در خواب بايد به روانپزشک مراجعه کند تا در صورت وجود اختلال آن را حل کرد."
بسیاری از افراد با اینکه متوجه بیخوابیهای خود میشوند سعی در درمان آن ندارند و به صورت خودسرانه و بدون مشورت با یک فرد مجرب با یک داروی آرامبخش سعی میکنند مشکل خوابشان را حل کنند. در نتیجه این کار تنها چیزی که میماند اعتیاد به این داروها و مشکلات بیشتر است زیرا مشکل اصلی و علت حقیقی این اختلال درمان نمیشود و فرد به صورت مقطعی مشکل خود را حل ميكند و حتی ممکن است مصرف این داروها مشکل خواب را افزایش داده و آثار سوء جسمی و روانی در پی داشته باشد.
با وجود اینکه 21 درصد مردم دچار اختلالات روانی هستند ولی تمایل مردم به درمان کم است و مراجعه به پزشک را یک انگ تلقی میکنند. خیلی بیشتر از اینها باید به این موضوعات پرداخت چرا که مشکلات روانی رو به افزایش است و درمان نشدن هر یک میتواند بیماریهای دیگر روانی را هم در پی داشته باشد./س