تقویم روز؛
از تصویب لایحه کاپیتولاسیون تا درگذشت مخترع لکوموتیو
تصویب لایحه کاپیتولاسیون توسط مجلس شورای ملی، روز «دَحوالارض»، درگذشت «میرزاعیسی قائم مقام فراهانی»، کشف قاره امریکا توسط «کریستف کُلُمْبْ»، کودتای «پرویز مشرّف» علیه «نواز شریف» و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز جمعه 21 مهر 1391 خورشیدی، 25 ذی القعده 1433 هجری و 12 اكتبر 2012
میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
تصویب لایحه کاپیتولاسیون توسط مجلس شورای ملی (1343 ش)
پس از آن که کابینه اسداللَّه عَلَم، به دستور شاه، پیشنهاد آمریکا مبنی بر اعطای مصونیت قضایی به اتباع آمریکایی را به صورت یک لایحه قانونی در دولت تصویب کرد، این لایحه در نهایت در یک جلسه پر سر و صدای مجلس شورای ملی با نطق موافقین و مخالفین علی‌رغم رأی بالای مخالفان، به تصویب رسید. تصویب این لایحه در مطبوعات اعلام نشد ولی امام خمینی (ره) از آن مطلع شدند. با آگاهی امام از مفاد این مصوبه، ایشان با درایت و دوراندیشی خاص خود، در سخنرانی رسواگرانه‌ای، عواقب شوم این لایحه را مطرح ساخته و از دولت خواستند که آن را ملغی نماید.
رهبر نهضت در این سخنرانی طوفان‌زا، نفوذ آمریکا را به همه اعلام خطر کردند و فرمودند: «امروز تمام گرفتاری ما از آمریکا و اسراییل است» به دنبال این سخنرانی، اعلامیه امام نیز در تیراژ بسیار زیاد و در سطح گسترده‌ای با شیوه‌ای ابتکاری در یک زمان پخش گردید. امام در این اعلامیه، تصویب کاپیتولاسیون را اقرار به مستعمره بودن ایران نامیدند و رای ننگین مجلسین را مخالف اسلام و قرآن شمردند. این سخنرانی امام در چهارم آبان 1343 و نیز صدور اعلامیه توسط آن حضرت، به رژیم بسیارگران آمد و پس از چند روز در زمان دولت حسنعلی منصور، حضرت امام را در سیزدهم آبان 1343 به ترکیه تبعید کردند. این قانون خفت بار و ننگین سرانجام با پیروزی انقلاب اسلامی برای همیشه لغو شد.
درگذشت استاد «حسین بهزاد» مشهورترین نگارگر معاصر ایران (1347 ش)
استاد حسین بهزاد در سال 1273 ش در تهران به دنیا آمد. او در اوایل کودکی به سبب علاقه بسیار به نقاشی و بی‌توجهی به درس، از مدرسه اخراج شد. پدرش او را به استاد نقاشی سپرد و او به نقاشی پرداخت. بهزاد با ارائه آثار هنری خود، به تدریج مشهور گردید و سرانجام به عنوان بزرگ‌ترین و پرآوازه‌ترین مینیاتوریست معاصر ایران شناخته شد. او با ابداعاتی در هنر مینیاتور، این هنر اصیل و ارزشمند ایرانی و اسلامی را بهبود بخشید.
استاد بهزاد در به کارگیری رنگ‌ها از شیوه‌های بدیع استفاده می‌کرد و با رنگ، شادی می‌آفرید یا غم و اندوه را به بیننده القا می‌کرد. شاهنامه فردوسی، ایوان مدائن و فتح بابل از جمله آثار ارزشمند ایشان است. وی در اواخر عمر، از هنرکده هنرهای تزئینی، دکترای افتخاری دریافت کرد و به استادی آن درآمد. استاد بهزاد، مردی متواضع و در عین حال عاطفی و حساس بود و به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) عشق می‌ورزید. ایشان سرانجام در 21 مهر 1347 ش در 74 سالگی درگذشت.
روز «دَحوالارض»
روز دَحوُالارض برای اهل معنی و صاحبان سیر و سلوک، یکی از روزهای مهم سال است که شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان اعمال زیادی برای این روز نقل می‌کند. از جمله می‌گوید: یکی از چهار روزی است که روزه‌اش بسیار سفارش شده است و این روزی است که رحمت خدا در زمین منتشر گردیده است.
تولد حضرت ابراهیم (ع) به نقل از امام رضا (ع)
منابع تاریخی در مورد محل تولد حضرت ابراهیم اختلاف نظر دارند، بعضی از مورّخین بر این‌باورند که ایشان در دمشق و در روستایی به نام «برزه» که در کوه قاسیون واقع است متولد گشت. درمقابل گروهی دیگر بر این عقیده‌اند که ایشان در منطقه بابل که سرزمین کلدانی‌ها در عراق است به دنیا آمده‌است. نظریه پذیرفتنی‌تر این است که ایشان در بابل متولد شده است. ابراهیم پس از آن که پدرش به هفتاد و پنج سالگی رسید به دنیا آمد. وی فرزند ارشد خانواده آزربود. هنگامی که به سن جوانی رسید با «سارا» ازدواج کرد.
درگذشت دکتر غلامحسین مصاحب، نویسنده و صاحب دایر المعارف مصاحب (1358 ش)
غلامحسین
مصاحب (زاده ۱۲۸۹ تهران - درگذشتهٔ ۲۱ مهر ۱۳۵۸) ریاضی‌دان و
دانشنامه‌نویس ایرانی بود. به سبب کوشش‌های او در راه ترویج ریاضیات جدید
در ایران وی را «پدر ریاضیات جدید» در ایران می‌دانند. غلامحسین مصاحب در
سال ۱۲۸۹ در تهران در خانواده‌ای اهل علم و ادب به دنیا آمد. دکتر غلامحسین
مصاحب در مهر ۱۳۴۵ مؤسسهٔ ریاضیات را در دانشسرای عالی (بعداً دانشگاه
تربیت معلم) با مجوز شورای مرکزی دانشگاه‌ها تأسیس کرد. هدف این مؤسسه
تربیت مدرسان ریاضی برای دانشگاه‌های کشور بود، و با کوشش‌های مداوم دکتر
مصاحب ۷۰ نفر مدرس ریاضی دانشگاهی در آن مؤسسه تربیت شدند، و نیز کتابخانهٔ
تخصصی مؤسسهٔ ریاضیات در کشور بی‌نظیر بود.
خروج پیامبر اکرم (ص) از مدینه به قصد حجة الوداع (10 ق)
از طرف پیامبر اکرم (ص) در ماه ذیقعده سال دهم ه.ق به اهالی مدینه و قبیله‌های اطراف اعلام شد که امسال، آن حضرت قصد زیارت خانه‌ی خدا و برپایی مراسم حج را دارد. به همین جهت، تعداد زیادی از مسلمانان به همراه آن حضرت عازم مکه شدند. پیامبر اکرم (ص) در روز 25 ذیقعده‌ی سال دهم هجری قمری از مدینه حرکت نمود و در مکانی به نام ذوالحلیفه احرام بست. تمام همسران آن حضرت و یگانه دختر گرامیش، حضرت فاطمه (س) در این سفر همراه پیامبر (ص) بودند.
حضرت علی (ع) نیز پس از مأموریت جهادی و تبلیغی در منطقه‌ی یمن، به دستور پیامبر اکرم (ص) در مراسم بزرگ حجةالوداع حضور یافت. چون حجّ این سال آخرین حج پیامبر اکرم (ص) بود به حَجَّةُالوِداع مشهور گردید. پس از پایان مراسم حجةالوداع هنگام بازگشت به مدینه، در مکانی به نام غدیر خم، پیامبر اکرم (ص) در اجتماع یکصد هزار نفری، حضرت علی (ع) را به فرمان خداوند متعال به جانشینی خودمنصوب فرمود و همگان با امیرالمؤمنین علی (ع) بیعت کردند.
درگذشت «میرزاعیسی قائم مقام فراهانی» وزیر نامدار عهد فتحعلی شاه قاجار (1237 ق)
میرزا عیسی قائم مقام فراهانی پدر میرزا ابوالقاسم قائم مقام، مشهور به «میرزا بزرگ» از وزرای نامی‌ایران در عهد فتحعلی شاه قاجار بود. وی ادیب و دانشمندی فاضل به شمار می‌رفت و شخصیتی کاردان و با تدبیر بود و برای انجام امور اصلاحی کوشش فراوان انجام داد. اثباتُ النَّبَویَّةُ الخاص+ه، احکام الجهاد و اسباب الرشاد و الجهادیة الصغری (که دیباچه‌ی این هر دو کتاب اثر میرزا ابوالقاسم قائم مقام، پسر وی می‌باشد) از جمله آثار میرزا عیسی قائم مقام فراهانی است. میرزا عیسی قائم مقام فراهانی پدر میرزا ابوالقاسم قائم مقام مشهور به میرزا بزرگ، 189 سال پیش در 25 ذیقعده 1237 قمری به علت ابتلا به بیماری وبا از دنیا رفت و در بقعه شاه حمزه در تبریز به خاک سپرده شد.
کشف قاره امریکا توسط «کریستف کُلُمْبْ» مکتشف و دریانورد ایتالیایی (1492 م)
در سوم اوت 1492 م کریستوفر کُلُمبوس معروف به کریستف کُلُمْبْ که دریانوردی ایتالیایی و در خدمت اسپانیا بود، سفر دریایی خود را به وسیله یک کشتی به اندازه قایق‌های امروزی، از بندر پالوس اسپانیا آغاز کرد و به سمت اقیانوس اطلس حرکت نمود. در آن زمان، اعراب، اقیانوس اطلس را دریای سبز ظلمات، می‌خواندند و کُلُمْبْ نخستین کسی بود که بدین اقیانوس ناشناس گام می‌نهاد. دریانوردان آن روز، کمتر حاضر بودند طوری در دریا پیش روند که ساحل را نبینند. با این حال کریستف کلمب در این مورد، دست به ریسک خطرناکی زده بود. این سفر و شناسایی باعث شد که در سال‌های بعد، نیروهای استعمارگر اسپانیایی به این سرزمین رفته و قرن‌ها به استثمار و چپاول این منطقه بزرگ بپردازند.
مرگ «جورج استیفنسون» مخترع لکوموتیو و پدید آورنده راه آهن (1848 م)
جورج استیفنسون در 26 مارس 1781 م در انگلستان به دنیا آمد. پس از تحصیل در رشته مکانیک، موفق به اخذ دانش‌نامه مهندسی گردید. استیفنسون از آن پس به فکر این افتاد تا با استفاده از نیروی بخار، وسیله‌ای برای حمل و نقل اختراع نماید. این فکر و تلاش خستگی‌ناپذیر او طی پانزده سال، در نهایت باعث اختراع اولین لوکوموتیو بخار در 25 ژوئیه 1814 م گردید. اساس این لوکوموتیو، یک ماشین بخار و دیگ بخار بود. بخارِ تحت فشار، از دیگ وارد استوانه‌ها می‌شد و فشار آن، پیستون‌ها را به پیش می‌رانْد. این حرکت با میله‌هایی به چرخ‌های لوکوموتیو منتقل می‌گردید و آن‌ها را به گردش درمی‌آورْد.
استیفنسون هم‌چنین برای مسیر حرکت این دستگاه، ریل راه آهن را طرح‌ریزی کرد و برای اولین بار، خط آهنی بین دو شهر انگلستان دایر نمود. پیش از آن، ریل‌ها با چوب ساخته می‌شد که واگن‌های اسبی بر آن‌ها حرکت می‌کردند. استفاده از ریل‌های چدنی، دامنه استعمال راه آهن را به کارهایی غیر ازکارهای معدن نیز کشاند و در سال‌های بعد برای حمل بار و مسافر نیز مورد استفاده قرار گرفت. استیفنسون سرانجام در دوازدهم اکتبر 1848 م در شصت و هفت سالگی درگذشت.
کودتای «پرویز مشرّف» علیه «نواز شریف» نخست وزیر پاکستان (1999 م)
ارتشبد پرویز مشرف رئیس ستاد مشترک ارتش پاکستان در 12 اکتبر 1999 م در کودتایی بدون خون‌ریزی، محمد نواز شریف، نخست‌وزیر قانونی این کشور را خلع نمود و قدرت را در دست گرفت. این کودتا زمانی صورت گرفت که یک روز پیش از آن، نوازشریف، ارتشبد مشرَّف را که برای دیداری رسمی به بنگلادش سفر کرده بود، از کار برکنار کرد. نواز شریف پس از بازداشت شدن توسط کودتاچیان، به فساد مالی، ناتوانی در برقراری امنیت و توطئه برای ربودن هواپیمای حامل مشرف متهم شد. نخست وزیر برکنار شده پاکستان چند ماه بعد در دادگاه، محاکمه و به اتهام هواپیما ربایی، به حبس ابد محکوم گردید. اما چندی بعد به درخواست مقامات عربستان سعودی، آزاد و به آن کشور تبعید شد.
رهبر نهضت در این سخنرانی طوفان‌زا، نفوذ آمریکا را به همه اعلام خطر کردند و فرمودند: «امروز تمام گرفتاری ما از آمریکا و اسراییل است» به دنبال این سخنرانی، اعلامیه امام نیز در تیراژ بسیار زیاد و در سطح گسترده‌ای با شیوه‌ای ابتکاری در یک زمان پخش گردید. امام در این اعلامیه، تصویب کاپیتولاسیون را اقرار به مستعمره بودن ایران نامیدند و رای ننگین مجلسین را مخالف اسلام و قرآن شمردند. این سخنرانی امام در چهارم آبان 1343 و نیز صدور اعلامیه توسط آن حضرت، به رژیم بسیارگران آمد و پس از چند روز در زمان دولت حسنعلی منصور، حضرت امام را در سیزدهم آبان 1343 به ترکیه تبعید کردند. این قانون خفت بار و ننگین سرانجام با پیروزی انقلاب اسلامی برای همیشه لغو شد.
درگذشت استاد «حسین بهزاد» مشهورترین نگارگر معاصر ایران (1347 ش)
استاد حسین بهزاد در سال 1273 ش در تهران به دنیا آمد. او در اوایل کودکی به سبب علاقه بسیار به نقاشی و بی‌توجهی به درس، از مدرسه اخراج شد. پدرش او را به استاد نقاشی سپرد و او به نقاشی پرداخت. بهزاد با ارائه آثار هنری خود، به تدریج مشهور گردید و سرانجام به عنوان بزرگ‌ترین و پرآوازه‌ترین مینیاتوریست معاصر ایران شناخته شد. او با ابداعاتی در هنر مینیاتور، این هنر اصیل و ارزشمند ایرانی و اسلامی را بهبود بخشید.
استاد بهزاد در به کارگیری رنگ‌ها از شیوه‌های بدیع استفاده می‌کرد و با رنگ، شادی می‌آفرید یا غم و اندوه را به بیننده القا می‌کرد. شاهنامه فردوسی، ایوان مدائن و فتح بابل از جمله آثار ارزشمند ایشان است. وی در اواخر عمر، از هنرکده هنرهای تزئینی، دکترای افتخاری دریافت کرد و به استادی آن درآمد. استاد بهزاد، مردی متواضع و در عین حال عاطفی و حساس بود و به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) عشق می‌ورزید. ایشان سرانجام در 21 مهر 1347 ش در 74 سالگی درگذشت.
روز «دَحوالارض»
روز دَحوُالارض برای اهل معنی و صاحبان سیر و سلوک، یکی از روزهای مهم سال است که شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان اعمال زیادی برای این روز نقل می‌کند. از جمله می‌گوید: یکی از چهار روزی است که روزه‌اش بسیار سفارش شده است و این روزی است که رحمت خدا در زمین منتشر گردیده است.
تولد حضرت ابراهیم (ع) به نقل از امام رضا (ع)
منابع تاریخی در مورد محل تولد حضرت ابراهیم اختلاف نظر دارند، بعضی از مورّخین بر این‌باورند که ایشان در دمشق و در روستایی به نام «برزه» که در کوه قاسیون واقع است متولد گشت. درمقابل گروهی دیگر بر این عقیده‌اند که ایشان در منطقه بابل که سرزمین کلدانی‌ها در عراق است به دنیا آمده‌است. نظریه پذیرفتنی‌تر این است که ایشان در بابل متولد شده است. ابراهیم پس از آن که پدرش به هفتاد و پنج سالگی رسید به دنیا آمد. وی فرزند ارشد خانواده آزربود. هنگامی که به سن جوانی رسید با «سارا» ازدواج کرد.
درگذشت دکتر غلامحسین مصاحب، نویسنده و صاحب دایر المعارف مصاحب (1358 ش)
خروج پیامبر اکرم (ص) از مدینه به قصد حجة الوداع (10 ق)
از طرف پیامبر اکرم (ص) در ماه ذیقعده سال دهم ه.ق به اهالی مدینه و قبیله‌های اطراف اعلام شد که امسال، آن حضرت قصد زیارت خانه‌ی خدا و برپایی مراسم حج را دارد. به همین جهت، تعداد زیادی از مسلمانان به همراه آن حضرت عازم مکه شدند. پیامبر اکرم (ص) در روز 25 ذیقعده‌ی سال دهم هجری قمری از مدینه حرکت نمود و در مکانی به نام ذوالحلیفه احرام بست. تمام همسران آن حضرت و یگانه دختر گرامیش، حضرت فاطمه (س) در این سفر همراه پیامبر (ص) بودند.
حضرت علی (ع) نیز پس از مأموریت جهادی و تبلیغی در منطقه‌ی یمن، به دستور پیامبر اکرم (ص) در مراسم بزرگ حجةالوداع حضور یافت. چون حجّ این سال آخرین حج پیامبر اکرم (ص) بود به حَجَّةُالوِداع مشهور گردید. پس از پایان مراسم حجةالوداع هنگام بازگشت به مدینه، در مکانی به نام غدیر خم، پیامبر اکرم (ص) در اجتماع یکصد هزار نفری، حضرت علی (ع) را به فرمان خداوند متعال به جانشینی خودمنصوب فرمود و همگان با امیرالمؤمنین علی (ع) بیعت کردند.
درگذشت «میرزاعیسی قائم مقام فراهانی» وزیر نامدار عهد فتحعلی شاه قاجار (1237 ق)
میرزا عیسی قائم مقام فراهانی پدر میرزا ابوالقاسم قائم مقام، مشهور به «میرزا بزرگ» از وزرای نامی‌ایران در عهد فتحعلی شاه قاجار بود. وی ادیب و دانشمندی فاضل به شمار می‌رفت و شخصیتی کاردان و با تدبیر بود و برای انجام امور اصلاحی کوشش فراوان انجام داد. اثباتُ النَّبَویَّةُ الخاص+ه، احکام الجهاد و اسباب الرشاد و الجهادیة الصغری (که دیباچه‌ی این هر دو کتاب اثر میرزا ابوالقاسم قائم مقام، پسر وی می‌باشد) از جمله آثار میرزا عیسی قائم مقام فراهانی است. میرزا عیسی قائم مقام فراهانی پدر میرزا ابوالقاسم قائم مقام مشهور به میرزا بزرگ، 189 سال پیش در 25 ذیقعده 1237 قمری به علت ابتلا به بیماری وبا از دنیا رفت و در بقعه شاه حمزه در تبریز به خاک سپرده شد.
کشف قاره امریکا توسط «کریستف کُلُمْبْ» مکتشف و دریانورد ایتالیایی (1492 م)
در سوم اوت 1492 م کریستوفر کُلُمبوس معروف به کریستف کُلُمْبْ که دریانوردی ایتالیایی و در خدمت اسپانیا بود، سفر دریایی خود را به وسیله یک کشتی به اندازه قایق‌های امروزی، از بندر پالوس اسپانیا آغاز کرد و به سمت اقیانوس اطلس حرکت نمود. در آن زمان، اعراب، اقیانوس اطلس را دریای سبز ظلمات، می‌خواندند و کُلُمْبْ نخستین کسی بود که بدین اقیانوس ناشناس گام می‌نهاد. دریانوردان آن روز، کمتر حاضر بودند طوری در دریا پیش روند که ساحل را نبینند. با این حال کریستف کلمب در این مورد، دست به ریسک خطرناکی زده بود. این سفر و شناسایی باعث شد که در سال‌های بعد، نیروهای استعمارگر اسپانیایی به این سرزمین رفته و قرن‌ها به استثمار و چپاول این منطقه بزرگ بپردازند.
مرگ «جورج استیفنسون» مخترع لکوموتیو و پدید آورنده راه آهن (1848 م)
استیفنسون هم‌چنین برای مسیر حرکت این دستگاه، ریل راه آهن را طرح‌ریزی کرد و برای اولین بار، خط آهنی بین دو شهر انگلستان دایر نمود. پیش از آن، ریل‌ها با چوب ساخته می‌شد که واگن‌های اسبی بر آن‌ها حرکت می‌کردند. استفاده از ریل‌های چدنی، دامنه استعمال راه آهن را به کارهایی غیر ازکارهای معدن نیز کشاند و در سال‌های بعد برای حمل بار و مسافر نیز مورد استفاده قرار گرفت. استیفنسون سرانجام در دوازدهم اکتبر 1848 م در شصت و هفت سالگی درگذشت.
کودتای «پرویز مشرّف» علیه «نواز شریف» نخست وزیر پاکستان (1999 م)
ارتشبد پرویز مشرف رئیس ستاد مشترک ارتش پاکستان در 12 اکتبر 1999 م در کودتایی بدون خون‌ریزی، محمد نواز شریف، نخست‌وزیر قانونی این کشور را خلع نمود و قدرت را در دست گرفت. این کودتا زمانی صورت گرفت که یک روز پیش از آن، نوازشریف، ارتشبد مشرَّف را که برای دیداری رسمی به بنگلادش سفر کرده بود، از کار برکنار کرد. نواز شریف پس از بازداشت شدن توسط کودتاچیان، به فساد مالی، ناتوانی در برقراری امنیت و توطئه برای ربودن هواپیمای حامل مشرف متهم شد. نخست وزیر برکنار شده پاکستان چند ماه بعد در دادگاه، محاکمه و به اتهام هواپیما ربایی، به حبس ابد محکوم گردید. اما چندی بعد به درخواست مقامات عربستان سعودی، آزاد و به آن کشور تبعید شد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک
کنید
