دم اسب دو نوع ساقه هوایی دارد. ساقهای که برنگ قرمز است و در اوائل بهار ظاهر میشود و دیگری ساقه نازک که برنگ سبز بوده و بعد از آن رشد میکند و مصرف طبی دارد.
مشخصات به طور کلی گیاهان جنس دم اسب از گیاهان بی گل و نهانزادان آونددار چند ساله هستند. همه آنها دارای برگهای کوچک رشد نکرده میباشند به طوری که ساقه هوایی آنها ظاهراً بدون برگ است ولی وقتی خوب دقت شود در گروهها و بندهای متعددی که ساقه دارد برگهای رشد نکردهای به صورت فلسهای کوچک سیلیسی و لخت دیده میشود. دم اسب دو نوع ساقه هوایی دارد، ساقههای بارور که در اوایل بهار ظاهر میشوند و رنگ آنها قرمز بدون سبزینه و دیگری ساقههای نازا که پس از آن ظاهر میشوند و رنگ آن سبز و کمی قطورتر است.
ساقه بارور که قرمز است از قشر سیلیسی پوشیده شده که به آن سختی خاصی میدهد و از آن برای صیقلی کردنه فلزات و چوب و پاک کردن ظرفهای فلزی مانند بروس فلزی استفاده میشود و از ساقههای نازا که پس از آن ظاهر میشود و رنگ آن سبز و کمی قطورتر است در طب گیاهی استفاده میشود. گیاه دم اسب دارای ساقه زیرزمینی بسیار دراز، افقی و بندبند است و در هر بند تورمی غدهای شکل دیده میشود و ریشکهای آن که بر ساقه زیرزمینی اتصال دارند در خاک فرو رفتهاند. دم اسب از علفهای هرز لجوج و مبرم است که معمولاً در نقاط مرطوب در جویها و باتلاقها میروید. بلندی آن ۶۰-۵۰ سانتی متر است و در طب سنتی از ساقههای نازای گیاه که سبزرنگ و قطورتر است به عنوان دارو استفاده میشود. این گیاه در اروپا و آسیا انتشار دارد. در فرانسه و برخی کشورهای اروپایی از داروهای مورد توجهاست. در هند در ارتفاعات هیمالیا و در ایران در مناطق شمال ایران، در گرگان، بندرگز، و پیربازار رشت و در آذربایجان، تبریز و رنجناب به طور خودرو دیده میشود.
خواص
– کاربرد در آلمان از این گیاه بعنوان مدّر و بند آورنده خون استفاده میشود. در
موارد استسقا، سنگ کلیه و ناراحتیهای کلیوی تجویز میشود. خاکستر گیاه برای رفع
اسیدی معده و سوء هاضمه استفاده میشود. در مناطق خاور دور و در چین معتقدند که
گیاه دم اسب برای بند آوردن خونریزی مفید است معرّق و مدّر است ./ع