به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران فارس دروازه قران یکی از 6 دروازه به جای مانده از دوره های قدیم در شیراز است که امروزه به عنوان یکی از آثار تاریخی این شهر به بحساب می آید و نام شیراز را در ذهن ها تداعی می کند به طوری که امروزه کم تر فردی را سراغ داریم که نام دروازه قران را نشنیده باشد .
هر مسافری که قصد سفر به شیراز را داشته و از شمال وارد این شهرمی شود حتما این دروازه زیبا و تاریخی در ورودی شهر توجهشان را به خود جلب کرده است.
نمای کلی دروازه قرآن، نمادی از "آرامگاه کورش کبیر" است.از اینکه در طول تاریخ چه تعداد دروازه قرآن و در چه شهرهایی بنا شده است، اطلاع دقیقی در دست نیست؛ اما گزارشهای تاریخی و بناهای باقی مانده، حکایت از اهمیت این بناها در فرهنگ دینی مردم دارد.
دروازه قرآن در گذر تاریخ:
در دوران ديلميان، در ميانه "تنگ الله اكبر"، روبروي "گهواره ديد" و در درهاي بين دو كوه معروف به "باباكوهي" و "چهل مقام"، طاق بلندي بهصورت دروازه ساخته شد بناي نخستين این دروازه از سنگ و گچ بود این دروازه، شامل یک طاق مرتفع از نوع طاق کجاوهای و دو ديواره با ارتفاع کم در طرفین بوده است و "عضد الدوله ديلمي" كه بسياري او را بنيانگذار اين بنا ميخوانند، دستور داد قرآني بزرگ بر بالاي آن طاق قرار دهند تا كاروانها هنگام ورود و خروج از زير آن عبور كنند ومسافران به برکت عبور از زیر آن به سلامت،مسافرت خود را به پایان برند.
به مرور زمان طاق شكسته و تخريب شد تا اينكه در زمان حكومت كريم خان زند(1172- 1193 هــ.ق) مجدداً اين دروازه بازسازی شده و اتاقی به بالای آن افزوده و دو جلد قرآن بزرگ نفیس، به خط سلطان ابراهیم بن شاهرخ تیموری، در اتاقک بالای آن جای داده شد. این قرآنها، که به «قرآن هفده من» شهرت داشته است و ظاهراً قرآن های بزرگی بود که به دید ظاهر بسیار سنگین میآمدهو به همین دلیلدر گفتگوی مردم به این نام مشهور شده است. اکنون از دروازه قرآن به موزه پارس انتقال یافتهاند.
در زمان قاجاریه که چند زلزله، شیراز را تکان داد، این دروازه آسیبهایی دید، امّا به وسیله "محمد زکیخان نوری" بازسازی و مرمّت شد.این بنا تا سال 1315 شمسی پا برجا بود تا اینکه در طرح توسعه راه
شمالی شیراز، این بنا که بر سر راه بود، تخریب و قرآنهای آن به موزه "پارس" منتقل شد. این بنا در گذشته طاق قران نیز نامیده شدهاست. مردم شيراز به رد شدن از زير قرآن اين دروازه، اعتقادی خاص داشتند، طی يك رسم قديمی، مردم شيراز روز اول هر ماه قمری به كنار اين دروازه میآمدند و از زير اين قرآن رد میشدند و بدين ترتيب خود را تا آخر ماه در پناه كتاب آسمانی در مقابل بلاها بيمه میكردند.
بناي كنوني دروازه قرآن در سال 1327 هجري قمري به كوشش يكي از بازرگانان نيكوكار شيرازي به نام "حسين رايگار" معروف به "اعتمادالتجار" دوباره ساخته شد. آرامگاه باني اين دروازه در قسمت شرقي آن قرار دارد. دروازه جدید در اندازه بزرگتر شامل دهانه قوس تیزدار و دو ورودی کوچک بر روی جرزهای دو طرف و اطاق مستطیل شکلی بر فراز آن برای گذاشتن قرآن، ايجاد شد.
در اين بنا، آياتی از قرآن را به خط ثلث و نسخ دور تا دور دروازه قرآن نقش كردهاند، در پيشانی شمالی اين طاق آيه: «ان هذا القران يهدی للتی هی الاقوم (سوره اسرا، آيه 9) و برپيشانی جنوبی و سمت شهر شيراز آيه: « قل لئن اجتمعت الانس و الجن علی ان یاتوا بمثل هذا القران لایاتون بمثله و لو کان بعضهم لبعض ظهیرا » (سوره اسرا، آيه 88) و در گوشه غربی طاق آيه: «ان نحن نزلنا الذكر» و ادامه آيه در گوشه شرقی: «و انا له لحافظون» (سوره حجر، آيه 9) نوشته شده است.
اگرچه امروز دروازه قرآن شيراز، در مسير اصلي آمد و شد مسافران قرار ندارد و قرآن هفدهمني نيز در اتاقك بالاي آن نيست اما دروازه قرآن همچنان براي شيرازيها، نمادي ارزشمند است كه دلهايشان را به خداوند صاحب كلامالله وصل ميكند و در زير سايه آن، زندگي را هر روز آغاز كرده و به پايان ميرسانند.
و هنوز همه شيرازيها وقتي از اين مسير به سفر ميروند يا از آن دروازه به شيراز وارد ميشوند، صاحب قرآن را براي سلامتي همه قسم ميدهند يا شكر ميكنند كه مسافرتي به سلامت داشتهاند./س