ارتفاع متوسط شهرستان هرسین از سطح دریا 1582 متر است.

بلندترین قله این شهرستان با ارتفاع 2794 در بخش بیستون و عمیق‌ترین غار خاورمیا نه به عمق 572 متر در این شهر ماقرار دارد.

از مهم‌ترین آثار باستانی پیش از تاریخ که در این شهرستان قرار دارد می‌توان به تپه گنج‌دره یا (چیا خزینه) اشاره کرد. در کنار جاده اصلی هرسین به کرمانشاه و در فاصله 7 کیلومتری از شهر هرسین تپه گنج‌دره قرار گرفته است. ارتفاع گنج‌دره نسبت به سطح دریا بین 1300 تا 1400 متر است. ارتفاع تپه 5 متر و قطر آن 40 متر است و یک محدوده 1300 متر مربعی را شامل می‌شود.

کاوش‌های گنج‌دره در سال 1965 آغاز شد و تا سال 1969 ادامه داشت. این کار تحت نظارت پروفسور اسمیت باستان‌شناس کانادایی صورت گرفت.

در گنج‌دره مردانی زندگی می‌کردند که یکجانشین و شهرنشین بوده‌اند و با اهلی کردن حیوانات، کاشتن غلات و جمع‌آوری آن زندگی‌شان می‌گذشته است. در ضمن انجام کاوش‌ها و حفاری‌ها در بعضی از لایه‌ها آثار ساختمانی و معماری تقریبا سالم کشف شد که امتیاز گنج‌دره را نسبت به مکان‌های تاریخی دیگر که متعلق به مرحله پارینه سنگی بوده‌اند، مشخص می‌کند. در گنج‌دره اشیایی به دست آمده و متعلق به زمان‌هایی است که هنوز چرخ کوزه‌گری اختراع نشده بود. اهالی ساکن در گنج‌دره در هزاره نهم ق.م کشت غلات و برداشت آن را تجربه کرده بودند.

آزمایش‌های صورت گرفته روی زغال‌های به دست آمده از این محل نشان می‌دهد نخستین انسان‌ها در 8500 ق.م در این محل استقرار یافته‌اند. ظروف سفالین درشت با جداره ضخیم که با آتش به صورت نامنظم پخته شده‌اند، پیدایش خشت‌هایی با فرورفتگی در قسمت میانی آن که در دیگر نقاط نمونه آن دیده نشده است، پیکان‌های سنگی، اشیای استخوانی، کوزه‌ها،‌ کاسه‌ها،‌ مهره‌ها و زینت‌آلات از جمله آثار و اشیا به دست آمده در تپه گنج‌دره هستند.

آثار به جای مانده از مادها بیانگر این است که هرسین به عنوان قسمتی از سرزمین ماد محسوب می شده است.دخمه های دهنو اسحاق وند و پیکره مرد مادی در بالای آن شاهدی بر این مدعاست.

از دیگر آثار تاریخی می توان به پلکان سنگی،تخت شیرین،قلعه دزبر،قلعه سرماج،دیوار ساسانی،پل خسرو و....اشاره کرد./ع