به گزارش حوزه سياست خارجي باشگاه خبرنگاران، در حالی که روسیه پیش از این طرحی تحت عنوان طرح گام به گام درباره برنامه هسته‌ای ایران ارائه کرده بود که در آن تعلیق غنی سازی اورانیوم هم از ایران درخواست می‌شد، مقام‌های روس اخیرا در اظهاراتی تاکید کرده‌اند که روسیه عقیده دارد در ازای پذیرش غنی سازی و لغو تحریم‌ها، تنها چیزی که باید از ایران خواست، «پذیرفتن نظارت جامع بر برنامه هسته‌ای» است و درخواست‌هایی مانند تعلیق باید به طور کامل کنار گذاشته شود.

سرگی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه و نماینده این کشور در مذکرات گروه 1+5 با ایران، در گفتگو یی که خبرگزاری روسی ایتارتاس روز شنبه 18 شهریور 1391 (8 سپتامبر 2012) منتشر کرده، در این باره گفته است: «مسکو معتقد است بايد حق ايران براي غني سازي تضمين شود و در مقابل نظارت بين‌المللي جامع بر برنامه هسته‌اي اين کشور اعمال شود؛ پس از آن شوراي امنيت سازمان ملل متحد بايد تحريم‌هاي ايران را لغو کند».

این دیدگاه روسیه آشکارا با دیدگاه گروه 1+5 که ابتدا خواهان اجرای تمامی درخواست‌های قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت توسط ایران و سپس بحث درباره غنی سازی است، تفاوتی آشکار دارد.

همچنین آنچه ریابکوف گفته دقیقا در نقطه مقابل دیدگاهی قرار می‌گیرد که در مذاکرات بغداد و مسکو از جانب نمایندگان فرانسه و انگلیس مبنی بر عدم تصریح NPT به حق غنی سازی مطرح شد.

اکنون پرسش این است که این دیدگاه جدید بر اساس کدام مبانی و تحت چه شرایطی شکل گرفته و تا چه حد می توان امیدوار بود که روس ها درباره آن به سرعت تغییر موضع ندهند.

چند نکته زیر در این باره اهمیت اساسی دارد.

1- نخست اینکه به نظر می‌رسد مسکو تصمیم گرفته است مقاله پوتین قبل از انتخابات ریاست جمهوری را که در آن بر پذیرش حق غنی سازی ایران تصریح کرده بود، مبنای سیاستگذاری خود درباره برنامه هسته‌ای ایران قرار بدهد و مبانی دیگر مانند طرح گام به گام را کنار بگذارد. بنابراین از یک جنبه این ایده محصول مستقیم روی کار آمدن ویلادیمیر پوتین است.

2- مسئله دوم این است که احتمالا روس‌ها حدس‌هایی در این باره زده‌اند که ممکن است باراک اوباما در صورت انتخاب مجدد به عنوان رئیس جمهور آمریکا دیدگاه خود درباره غنی سازی در ایران را اصلاح کرده و با دیدگاه اسراییلی‌ها که خواستار عدم پذیرش هر نوعی از غنی سازی در ایران هسنند، فاصله گذاری کند. این حدس وجود دارد که روسیه از هم اکنون در حال آماده سازی خود برای هماهنگی با دیدگاه جدید امریکا و به دست گرفتن ابتکار عمل در این باره است.

3- مسئله سوم این است که روس‌ها دقیقا مشخص نکرده‌اند که مقصود آنها از «شفاف سازی» و «نظارت جامع« بر برنامه هسته‌ای ایران چیست؟ آیا مقصود روسیه اجرای پروتکل الحاقی از سوی ایران است یا اینکه روس‌ها ایده دیگری در ذهن دارند؟

در هر حال کارشناسان در تهران ضمن مثبت ارزیابی کردن دیدگاه جدید روسیه عقیده دارند تا زمانی که این ایده به شکل یک طرح رسمی ارائه نشود نمی‌تواند درباره آن قضاوت دقیقی کرد.

انتهاي پيام/ش3