تحقیقی جدید از دانشگاه اوکلند (Auckland) در نیوزیلند نشان داده است که منشا زبانهای اسپانیایی، یونانی، آلمانی و فارسی در آناتولی در کشور ترکیه است. یک تیم علمی بین المللی در نشریهی Science مینویسد که زبان مبدا، ۹۵۰۰ سال پیش از منطقهی آناتولی در ترکیه به مناطق دیگر دنیا گسترده شده است. دانشمندان شکلگیری و توسعهی کشاورزی را دلیل این گسترش میدانند.
با علم ژنتیک به دنبال ریشهی زبانها
خانوادهی زبانهای هند و اروپایی از تمام خانوادههای زبانهای دیگر، بیشترین گسترش جغرافیایی را در دنیا داشته است. زبانهای رومی همانند فرانسوی و اسپانیایی و همچنین زبانهای ژرمن همانند انگلیسی و آلمانی جزء این خانواده از زبانها هستند.
در رابطه با منشأ زبانهای هند و اروپایی دو نظریه وجود دارد. بر اساس نظریهی اول، زبان مبدا در شمال دریاچهی خزر در استپ کشور روسیه شکل گرفته و حدود ۵ تا ۶ هزار سال پیش از آنجا به طرف اروپا و شرق نزدیک پخش شده است. اما دانشمندان دانشگاه اوکلند در پژوهش خود مدرکهایی یافتند که بیشتر نظریهی آناتولی را اثبات میکند. بر اساس این نظریه، زبانهای هند و اروپایی بین ۸ هزار تا ۹۵۰۰ سال پیش همراه با کشاورزی و زندگی روستایی گسترش پیدا کردهاند.
تشابه در زبانهای مختلف
دانشمندان در این پژوهش به جای ژنهای مختلف، لغات مختلفی از ۱۰۳ زبان را مورد بررسی قرار دادند که دارای یک منشأ مشابه هستند. برای مثال در زبان انگلیسی به مادر „mother"، در زبان اسپانیایی „madre" و در زبان آلمانی „Mutter" گفته میشود. تمام این لغات از یک ریشه مشترک تشکیل شدهاند. پس از آن، دانشمندان از طریق روشهای آمار تشکیل چنین لغات ریشهای را در طول زمان مورد بررسی قرار دادند. آنها با تهیه یک شجرهنامه از این واژهها، به دنبال رابطهای بین دادهها با مناطقی بر آمدند که در حال حاضر زبانهای مورد نظر در آنها پراکنده هستند. به این ترتیب بود که پژوهشگران به آناتولی رسیدند.
به گفتهی دانشمندان، کشاورزی نقش بزرگی در پیدایش تنوع زبانهای مختلف داشته است، اما آنها در عین حال تاکید میکنند که این تنها عامل در این زمینه نیست.