آشنايي با اردبيل

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اردبيل

پیشینه تاریخی اردبیل

اردبیل از شهرهای قدیمی ایران است که حدود ۵۰۰۰ سال قدمت دارد.در لوحه‌های گلی به صورت ارتا ثبت گردیده‌است این شهر در زمان حکومت بني امیه مرکز حکومت آذریابجان و بعدها مرکز قیام بابک بوده‌ است. در سال ۶۱۸ هجری مورد حمله مغولان قرار گرفت. اردبیل در زمان صفویان آباد گردید و به اوج اعتبار، عزت، و عظمت خود رسید، پس از پیروزی انقلاب اسلامي ايران در ۲۴ فروردین ۱۳۷۲ به مرکز استان تبدیل شد.

بسیاری از مؤلفان دوره اسلامی، بنای شهر اردبیل را به فيروز پادشاه ساسانی نسبت می‌دهند و می‌نویسند که اردبیل به دستور این پادشاه، که در سده پنجم میلادی می‌زیست، ساخته شده‌ است . فردوسي در شاهنامه بنای اردبیل را به پیروز ساسانی نسبت می‌دهد.

در داستان سياوش در شاهنامه فردوسي  نیز نام اردبیل آمده بود.

درقرن ششم قبل از میلاد زرتشت  پیامبر بزرگ ایران ظهور کرد و بنا به روایت اوستا، کتاب یسنا در بالای کوه سبلان بر او نازل شده‌است.

کشفیات اخیر در خصوص تاریخ اردبیل در منطقه مراد لو اردبیل نشان از کشف تاریخ 40 هزار ساله در اردبیل را به اثبات میرساند.محوطه شامل بيش از يكصد تخته سنگ مزين به نقوش صخره‌ای بوده كه با بررسی و مطالعه هر يك از آنها زوايای پنهانی از نحوه زندگی و استقرار بشر در اين منطقه از كشور نمايان خواهد شد. يكی از كارشناسان باستان شناسی اردبیل گفت: نقوش خمره‌ای يا همان سنگ نگاره‌ها كهن‌ترين آثار هنری بر جای مانده از بشر هستند كه قدمت برخی از آنها به ‪ ۴۰هزار سال قبل برمی گردد.

منطقه اردبیل حداقل از هزاره ششم قبل از میلاد مسکونی بوده‌است. براساس پژوهش، سراسر منطقه از تپه‌های باستانی پوشیده شده‌است.

آثار به‌دست‌آمده در حفاری‌های صورت‌گرفته در اردبیل، نشان از حیات در دوره مفرغ را به‌اثبات می‌رساند. درضمن حفاری در تپه نادری اردبیل، باستان شناسان موفق شدند بقایای معماری عصر مفرغ را به دست آورند.این بقایا از دوره‌های عصر آهن ۲ و ۳ و نمونه‌هایی از دوره‌های اشکانی، ساسانی، سلجوقی و اوایل دوره اسلامی می‌باشند.این نوع معماری بسیار شناخته شده و در تمام دنیا به ویژه در معماری شرق ترکیه بسیار دیده شده‌است.

بررسی‌های انجام شده در۴ نوع قبر در منطقه اردبیل دوران عصر آهن I تا آهن III رابه وضوح ترسیم مینماید.. که تقریبا هیچ کدام از قبرها سالم نبود. و به نظر می‌رسد در گذشته‌های بسیار دور مورد تاراج قرار گرفته‌است.این نوع ازگورستان هارا، کورگان می‌نامند.

اردبیل، اولین شهر ایران از لحاظ لوله کشی آب شرب می‌باشد. تاریخ این لوله کشی احتمالا به دوره صفوی معطوف می‌گردد. بطوریکه آثار آن درحفاریهای صورت پذیرفته شده موجود می‌باشد

نخستين كتابخانه در اردبيل در قرن 8 ق. به‌همت شيخ صدر الدين موسي ، فرزند شيخ صفي الدين اردبيلي  ، در جوار آرامگاه پدرش جهت استفاده عموم ايجاد شد . پس از كتابخانه آستان قدس رضوی،کتابخانه اردبیل قديم‌ترين و غنی‌ترين كتابخانه ايران به‌شمار ميرفت .

موقعیت جغرافیایی شهر اردبیل:

شهر اردبیل، مرکز استان اردبیل در شمال شرقی آذربایجان و در 38درجه عرض شمالی و 48 درجه و 2 دقیقه طول شرقی قرار دارد.این شهر درجنوب غربی دریای خزر و بین دو رشته کوه "سبلان" و"باغرو" واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا 1263متر میباشد.شهرستان اردبیل از شمال به شهر گرمی و دشت مغان از مشرق به جنگل های آستارا و طالش و از جنوب به شهر خلخال و از مغرب به مشکین شهر محدود شده است./ع