به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران از کرمان:

روزه داری

مردم استان  کرمان پيش از فرا رسيدن ماه مبارك رمضان با گرفتن روزه به استقبال اين ماه مي‌روند.

در اين ماه حفظ شعائر اسلامي بيشتر مورد توجه قرار مي‌گيرد و مجالس قرائت قرآن و خواندن دعا در منازل و مساجد برگزار مي‌شود.

در گذشته موذن از طريق مناره ی مسجد مردم را براي سحر بيدار مي‌كرد و يا اينكه افراد محل به نوبت هر شب همسايه‌ها را بيدار مي‌كردند، اما امروزه با زنگ تلفن، ساعت و يا تنظيم تلويزيون بيدار مي‌شوند.

از قدیم عده ای از کرمانی ها در ماه رمضان به پیش خوانی یا همان مناجات سحری می پرداخته اند. در این سنت، بیشتر مناجات خواجه عبدالله انصاری و اشعار شاعران بزرگی مثل مولانا خوانده می شده است.

سحری و افطاری

كرماني‌ها پس از صرف غذا در هنگام سحر، دعا و قرآن مي‌خوانند و بر اين باورند كه در اين ماه غذاها بايد ساده و مختصر باشد تا راه و شيوه پيامبر(ص) را در پيش گرفته باشند.

مردم كرمان قبل از غذا با خرما يا نمك افطار مي‌كنند و معتقدند امام علي(ع)  اينگونه افطار مي‌كردند.

آبگوشت از عمده‌ترين غذاها براي افطار است و اگر كسي نيز نذر داشته باشد مقداري آبگوشت درست كرده به مسجد مي‌برد.

شيريني افطاري در كرمان زولبيا و باميه و غذاي نذري اين ماه شله‌زرد و آبگوشت است كه بين همسايگان توزيع مي‌شود.
مردم كرمان بر این باورند كه در ماه رمضان نباید اسراف كرد. بنابراین، اگر غذایی از افطار مانده باشد در سحر آن را مصرف می‌كنند ، آبگوشت ، برنج و انواع خورشت معمولا پای ثابت سفره های افطار و سحری کرمانی هاست. البته به همراه آش های محلی و نان های تازه ای که زنان روستایی می پزند.

 مردم برخی از روستاهای کرمان افطار را معمولا با غذاهای سبک و سنتی مانند انواع قاتُق برگزار می کنند که بهترین و مناسبترین آن، قاتق بابونه است.

زرندی ها نیز بر این باورند که همه نخل ها متعلق به حضرت علی(ع) است، بنابر این وظیفه مسلمانان است که با خرما افطار کنند.

مردم شهرستانِ بردسير نيز با نان و سركه افطار مي‌كنند.

کرمانی ها همزمان با ماه مبارک رمضان با برپائی آئین هایی از جمله الله رمضونی، چهل منبرون و کلید زنی برگ دیگری از فرهنگ و رسوم غنی کرمان زمین در ماه میهمانی خدا را رقم می زنند.

کلیدزنی

کلید زنی یکی از آداب و رسوم مردم کرمان است که در شب‌هاي ماه مبارك برگزار مي‌شود ، در این مراسم زني داخل يك سيني آينه ، سرمه‌دان و يك جلد كلام‌الله مجيد قرار داده به منازل اهل محل مي‌رود و در حالي كه صورت خود را با چادر پوشانده با كليد به سيني مي‌زند.

اگر از سوی صاحبخانه پاسخ هایی چون «چراغ بیاور» و یا «قند و شیرینی بیاور» داده شود در این صورت زن کلید زن ، امیدوار شده و کمک هایی را دریافت می کند ، در غیر این صورت محل را ترک می کند.

کلید زن نباید تا آخر این برنامه حرف بزند (به خاطر اینکه شناخته نشود حرف نمی‌زند)

صاحبخانه پس از گشودن در، آينه داخل سيني را برمي‌دارد و چهره خود را مي‌نگرد، سپس مقداري شيريني، قند يا پول داخل سيني قرار مي‌دهد.

كليدزن اين عمل را با نيت از پيش تعيين شده انجام مي‌دهد و در پایان صاحبخانه که می‌داند کلیدزن برای طلب حاجت آمده، می‌گوید: ان‌شاءالله حاجت روا بشید ،  در پايان خوراكي‌ها يا پول جمع‌آوري شده را به مستمندان مي‌دهند.

سنت کلید زنی همچنان در برخی از شهرهای کرمان انجام می شود .
شب های قدر و مراسم چهل منبرون
از جمله مهم ترین سنن کرمانی ها برپایی رسم چهل منبرون همزمان با شب های احیاء در ماه مبارک است.

 به این ترتیب هر فرد مومن باید پس از افطار و قبل از سحر روز بعد ، در شب احیاء چهل شمع را تهیه کند و با شرکت در چهل مراسم مذهبی در شب های احیا در کنار منبر هر مجلس ، شمعی روشن کند و به این ترتیب حاجاتش برآورده خواهد شد.

این رسم همچنان در کرمان وجود دارد و در شب های احیاء ماه مبارک رمضان تصویر آسمان پرستاره کرمان بر روی زمین می افتد و هزاران شمع در مناطق مختلف کرمان روشن می شود.
مردم استان كرمان همچنین در شب‌های نوزدهم، بیستم و بیست و یكم ماه و بیست و سوم رمضان پس از نماز مغرب و عشا در مساجد و تكیه‌ها سینه و زنجیر می‌زنند. آنان در شب‌های قدر شب زنده‌داری می‌كنند و تا سحر قرآن و دعا می‌خوانند و معتقدند دعا و مناجات در این شب‌ها باعث برآورده شدن حاجات می‌شود.

 همچنین بر این باورند كه هر مسلمانی در این شب‌ها یك ركعت نماز بخواند به اندازه ‪ 100ركعت ثواب دارد.

ریختن آب در حیاط خانه همسایه

در گذشته این کار برای بیدار کردن همسایه در زمان سحر انجام می شده و تشریفات خاصی داشته است ، مثل پی کوبی و ریختن آب از بام خانه به حیاط همسایه.

در برخی از روستاهای استان کرمان هم این کار با طبل کوبی در کوچه ها و محله ها انجام می شده است.

الله رمضونی

از دیگر مراسم های مردم کرمان در ماه رمضان ، الله رمضونی است که اين مراسم از شب سوم تا پايان ماه  مبارک رمضان برگزار می شود.

اين رسم در اکثر شهرها و آباديهای يزد ، مشهد ، بيرجند ، بجنورد ، تربت جام و بعضی از شهرهای استان فارس و گرگان برگزار می شود.

 عده ای از جوانان هر محله با تشکيل گروههای پنج تا ده نفره از شب اول ماه رمضان ، بعداز افطار ، در این رسم گرد هم می آیند ،  در هر گروه یک سرگروه و یک انبار دار وجود دارد که سرگروه ضمن خواندن اشعاری که بیشتر جنبه عرفانی دارد از صاحبان خانه ها کمک طلب می کند و صندوق دار هدایای صاحب خانه را دریافت می کند.

هدايا يا پول است يا يک خوردنی مثل گردو ، کشمش ، خرما ، بادام ، قيسی هلو و قيسی زردآلو.

 این گروهها شب های ماه رمضان بر در خانه ها می زنند و با إذن صاحب خانه قطعه شعری را به این مضمون می خوانند:

الله‌الله رمضون / شیخ شیده‌الله باس خزون/ رمضون اومده خوش نومش کنید/ گو و گوساله بقربونش کنید/ گو و گوساله که دستت نرسید/ خروس یکساله قربونش کنید / تو که خیر دادی با ناز و نیاز / پیش پیغمبر باشی سرفراز / این در خانه رو ور (به) روزه/ صاحب این خونه مخمل دوزه/ این در خونه که رو ور مشهده/ صاحب این خونه داماد نشده بله بله بله بله /سلام کردم که سلامت باشین/ زیر علم سبز محمد باشین / شیر علی، شیر علی یا صاحب شیران علی / این خونه که روبر روزه / صاحب خونه که مخمل دوزه / شیر علی، شیر علی یا صاحب شیران علی / ما از آن بالای بالا اومدیم / ما از اون صندوق اعلاء اومدیم / داره می‌باره دانه دانه / اول آمدیم زدولتخانه/ سلام کردیم که سلامت باشین / زیر علم سبز محمد باشین / یا ثوابی، یا گناهی، یا کاسه آبی ، با تکرار هر بیت از این سروده بقیه می گویند: «صل علی محمد صلوات برمحمد.» و در پایان نیز این هدایا بین مستمندان هر محله تقسیم می شود.

 این سنت همچنان در شهر کرمان ادامه دارد.

 بلوچ های بم هم معتقدند در ماه رمضان گوش دادن به موسیقی حرام است.

رسم ابراهیم خانی

از دیگر آداب و رسوم این ماه کمک به نیازمندان و فقرا و برپایی مجالس ختم قرآن در منازل اهالی هر محله است.

کرمانی ها همانند سایر مسلمانان در روز عید فطر هم نماز عید فطر بجا می آورند و با دادن فطریه به یاری نیازمندان می شتابند.

آنها در روز عید فطر همچنین به زیارت اهل قبور می روند و غذاهایی مانند شله زرد توزیع می کنند که در این منطقه به آن «ابراهیم خانی» می گویند

رسم بیست و هفتم ماه رمضان

در روز 27رمضان بین نماز ظهر و عصر، بیشتر خانم‌ها کیسه‌ای از پارچه سفید می‌دوزند و در داخل آن پول می‌گذارند و در آن‌ را می‌دوزند و برای برکت روزی و پولشان، آن را داخل خانه نگهداری می‌کنند.

در کرمان اگر کسی قرار است پارچه‌ای برای خیاطی آماده کند در همین روز 27ماه رمضان آن را در مسجد برش می‌زنند (البته دخترهای دم بخت این کار را انجام می‌دهند) و سنت آن بدین گونه است که چادر را برش می‌زنند و هفت نفر خانم که نامشان فاطمه است باید این چادر را برای آن دختر کوک بزنند تا بختش گشایش یابد و اعتقاد دارند که با این کار مرد زندگی آنان پیدا می‌شود.

در همین روز پس از نماز ظهر و عصر، کسانی که مشکل دارند، برای گشایش کار یا مشکلاتشان 40دانه جو جدا و به هرکدام از این جوها یک قل‌هو‌‌الله و در مجموع 40 قل‌هو‌الله می‌خوانند و با آب وضو تا 3روز آنها را خیس می‌کنند و بعد از 3روز جو‌ها را می‌کارند و هر روز با آب وضو به این جوها آب می‌دهند و باورشان این است که گرهی از مشکلات آنان برداشته می‌شود و گشایش در مشکلاتشان ایجاد می‌شود./س

گزارش از : مریم بهادری