به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران ارومیه،به نقل از روابط عمومی فرماندار خوی،سند توسعه شهرستان خوی

1- استنتاجات از وضع موجود

1-1- قابليت ها و پتانسيل هاي توسعه شهرستان

- برخورداری از موقعیت ممتاز جغرافیایی و همجواری با کشور ترکیه بعنوان دروازه اروپا

- کارکردهای برتر خدمات شهری به عنوان مرکز شمال استان

- بهره­مندی از منابع غنی آب­های سطحی رودخانه­های قطورچای، الندچای و امکان استحصال و بهره برداری از آن­ها برای توسعه فعالیت­های کشاورزی و صنعتی

- اختصاص بالاترین سهم اراضی کشت محصولات زراعی آبی استان به این شهرستان

- تولید بالای نباتات صنعتی بخصوص دانه های روغنی در سطح استان

- برخورداری ازسهم قابل توجهی از مراتع استان

- تولید سهم بالایی از محصولات دامی استان شامل پنیر، گوشت قرمز، تخم مرغ و مقام اول در تولید عسل کشور

- سهم بالا از تعداد دام های سنگین استان و امکان گستردش دامداری های صنعتی در شهرستان

- وجود منابع خاک حاصلخیز، اقلیم مناسب و سازگار و نیروی انسانی کارآمد برای توسعه

فعالیت­های کشاورزی، دامپروری، پرورش زنبورعسل، آبزی پروری، محصولات زراعی صنعتی خصوصاً دانه­های روغنی و انوع گیاهان زینتی و دارویی

- قطب تولید آفتابگردان وکدوی آجیلی در سطح کشور وبرخورداری از مرکز عرضه محصولات خشکبار منحصر به فرد در سطح ملی

- وضعیت مناسب بخش صنعت و معدن شهرستان از جهت اشتغال زایی

- بهره­مندی از معادن غنی سنگهای تزئینی و ساختمانی، گچ، آهک، سیلیس و سنگ نمک و امکان گسترش و توسعه صنایع وابسته

- وجود فرصت­های مناسب برای توسعه فعالیت­های بازرگانی داخلی و خارجی به علت قرار گیری در مسیر ترانزیتی آسیا -اروپا و همجواری با کشور ترکیه بویژه با گشایش پایانه مرزی رازی

- زمینه های مناسب جهت گسترش صنایع دستی به ویژه فرش دستباف

- شرکتهای بازرگانی و تعاونی متعدد شهری و روستایی دارای توانایی مشارکت در فعالیت های توسعه­ای

- برخورداری از جاذبه های طبیعی، عرصه های تاریخی- فرهنگی و طبیعت مستعد برای گردشگری بویژه در منطقه حفاظت شده شکار ممنوع مرکان ،آبشار بدلان،ییلاقات حاجب بیک،طبیعت زیبای جهنم دره و....، گونه­های خاص جانوری و گیاهی، چشمه­های آب معدنی، آثار باستانی و بناهای تاریخی نظیر مسجد مطلب خان، بازار خوی، دروازه سنگی، کلیساهای متعدد و ...، روستاهای دارای جاذبه­های گردشگری از جمله ، سید تاج الدین، ولدیان ،علی شیخ و ...

- وجود پیشینه تاریخی، فرهنگ غنی و مفاخر مذهبی - علمی در شهرستان

- وجود مقبره شمس تبریزی به عنوان یکی از بزرگترین عارفان جهان و برگزاری سالانه کنگره بین المللی شمس تبریزی در شهرستان خوی

- برخورداری از امکانات و تأسیسات زیربنایی جاده­ای، هوایی، ریلی و تولید انرژی

- امکان بهره­گیری از انرژی­های تجدید شونده (زمین گرمایی)

- برخورداری از مراکز آموزش عالی متعدد و نیروی انسانی متخصص و کارآمد

- استقرار مرز رازی با قابلیت خاص ارتباط ریلی و امکان گسترش گمرک و مبادلات تجاری و بازرگانی

- برخورداری از خدمات گمرکی و امکان توسعه ظرفیت های تبادل کالا با وجود 2 گمرک خوی و رازی

- برخورداری از مراکز آموزش فنی وحرفه ای مناسب جهت آموزش وارتقاء مهارت های غیر رسمی

1-2- تنگناها و محدوديت هاي توسعه شهرستان

- افت شدید منابع آب­های زیر زمینی به علت سنتی بودن فعالیت های کشاورزی و پایین بودن ضریب مکانیزاسیون و برداشت بی رویه از منابع آب زمینی

- کمبود زیر ساختهای مناسب گردشگری و پایین بودن کیفیت تأسیسات در مراکز گردشگری شهرستان

- ضعف شبکه ارتباطی شهرستان با سکونتگاههای روستایی بویژه ازنظر آسفالت و مراکز اقتصادی پیرامون به لحاظ گستردگی منطقه

- پوشش تحصیلی نسبتاً پایین خصوصاً در میان دختران مناطق روستایی

- عدم توسعه کافی مراکز آموزش عالی و پائین بودن شاخص دانشجو در یکصد هزار نفر جمعیت در مقایسه با میانگین استانی

- عدم هماهنگی مراکز آموزش عالی در ایجاد وتوسعه رشته ها و رشد بیش از اندازه دانشجویان برخی رشته های علوم انسانی بدون توجه به تقاضای جامعه و امکان جذب در بازار کار .

- پایین بودن سهم شهرستان از مراکز بهداشتی، امکانات، تجهیزات و نیروی انسانی متخصص بخش بهداشت ودرمان .

- وجود معضل دفع فاضلاب در شهر ایواغلی به دلیل سنگی بودن بستر شهر

- ضعف سیستم دفع فاضلاب شهری خوی به دلیل بالا بودن سطح آب­های زیرزمینی و عدم وجود شبکه جمع­آوری و دفع فاضلاب در شهرهای فیرورق و دیزج دیز

- ضعف زیر ساختهای سخت افزاری و نرم افزاری (حمل و نقل، نگهداری و ذخیره، بسته بندی و بازاریابی) برای مصرف داخلی و صادرات محصولات شهرستان به ویژه عسل

- وجود بافت فرسوده در مقیاس وسیع در مرکز شهر خوی و مشکلات ناشی از آن در ارائه خدمات شهری

- فرسودگی سیستم شبکه آب مشروب روستایی در اکثر نقاط شهرستان و سنتی بودن سیستم دفع پسماندهای روستایی

- فرسودگی شبکه فشار ضعیف برق در سطح شهرستان بویژه در مناطق روستایی ومشکلات ناشی از آن در افزایش تلفات انرژی

- عدم سرمایه­گذاری مناسب و کافی در بخش­های زیربنایی به ویژه گازرسانی و راه در مناطق روستایی

- محدودیت منابع مالی بخش خصوصی شهرستان جهت سرمایه‌گذاری و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها وپتانسیل های بالقوه شهرستان

- کوچک بودن اراضی کشاورزی ومحدودیت استفاده از سیستم مکانیزاسیون در این بخش

- استفاده از روش های سنتی وغرق آبی در آبیاری مزارع وافزایش تلفات منابع آبی

- تشدید تخریب باغات ومراتع در اثر ساخت وسازهای بی ضابطه به دلیل نبود مطالعات جامع وتفصیلی شهرستان

- ضعف تشکلهای مردم نهاد و اثر منفی آن در مشارکت مردمی برای توسعه اقتصادی شهرستان

- خروج نیروی انسانی ماهر و متخصص از شهرستان بدلیل فراهم نبودن بستر فعالیت این نیروها

- وجود سکونتگاههای غیر رسمی متعدد و پراکنده با زیرساختهای خدماتی نامناسب

2- برنامه توسعه شهرستان

1-2-چالش های اساسی توسعه شهرستان

- تخریب شدید منابع طبیعی و بهره برداری نامناسب و بیش از ظرفیت از مراتع

- عدم وجود صنایع بزرگ مقیاس با توجه به پتانسیل منطقه به ویژه در بخش کشاورزی

- برداشت بی­رویه از آبهای زیرزمینی شهرستان طی سالهای اخیر و ادامه آن

- خطر سیل گرفتگی مناطق پایین دست رودخانه­ها و حتی تهدید شهر خوی به علت بافت ویژه ژئومورفولوژیکی منطقه و در نتیجه رسوبی بودن رودخانه­های الند و قطور

- توسعه افقی شهرخوی و تخریب شدید اراضی مستعد کشاورزی و بالارفتن هزینه خدمات­رسانی

- ضعف جدی در بنیان­های اقتصادی و زیرساختهای شهری و گسترش پدیده حاشیه نشینی در شهر خوی

- کمبود شدید فضاهای فرهنگی، تفریحی، ورزشی در مقایسه با میانگین استانی وکشوری

- ناکافی بودن صنایع تبدیلی و تکمیلی و تأسیسات نگهداری وفرآوری محصولات کشاورزی ودامی

- عدم هماهنگی و نبود مدیریت بهبود تولید و افزایش کیفیت وبازاریابی محصولات کشاورزی

2-2- راهبردها و راهکارهای اساسی توسعه شهرستان

- ضرورت ارتقاء سطح تقسیمات سیاسی شهرستان

- ایجاد منطقه ویژه اقتصادی - تجاری در بخش قطور با در نظر گرفتن بازگشایی مرز رازی ونیروی کارآمد موجود در شهرستان

- اعتلای معرفت دینی و ارزشهای فرهنگی و توسعه نقش و جایگاه زنان در سطوح تصمیم­سازی و تصمیم­گیری

- استقرار ساختار اداری متناسب با وضعیت بخشداریهای قطور- ایواوغلی- صفائیه در جهت جوابگویی به نیازها و الزامات اداری با توجه به نیاز توسعه منطقه

- رونق فعالیتهای کشاورزی- صنعتی و معدنی با محوریت صنایع تبدیلی به عنوان اصلی­ترین قابلیت توسعه اقتصادی و موتور محرکه توسعه شهرستان با توجه به قابلیتها و تنگناها

- گسترش سرمایه­گذاری های بخش خصوصی در حوزه میراث فرهنگی ؛ گردشگری واحیای جاده ابریشم

- مدیریت پسماندها و احداث کارخانه کمپوست جهت جلوگیری از آلایندگی های زیست محیطی

- ارتقاء زیرساختها ، فعالیتها و پتانسیلهای بازرگانی و تجاری با ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در بخش ایواوغلی ومنطقه آزاد تجاری در بخش قطور

- توسعه صنایع کوچک و متوسط و بزرگ جهت شکل گیری خوشه های صنعتی دربخش های قطور وصفائیه

- تأسيس مرکز تحقيقات تخمه آفتابگردان وکدوی آجیلی

- ایجاد تعادل دام و مرتع در جهت حفظ مراتع و انجام سایر اقدامات ممکن در راستای بهبود وضعیت مراتع بویژه تعیین تکلیف مراتع از نظر مقدار ومساحت از طریق اخذ سند مالکیت دولت بر آنها

- بازسازی ونوسازی شبکه فشار ضعیف برق در سطح شهرستان به منظور کاهش تلفات انرژی

- ضرورت پیش بینی واحداث مجموعه پست 20/132 کیلو ولت به قدرت ترانس 15 مگا ولت آمپر به منظور تامین برق مطمئن ومناسب برای واحدهای تولیدی وصنعتی در نواحی ایواوغلی

- ساماندهی وبازنگری در ساخت وسازهای شهری وروستایی به منظور جلوگیری از تخریب بی رویه باغات ومراتع

- تسریع در تکمیل محور خوی-قطور –رازی وآغاز مطالعه واجراء چهار خطه نمودن محور مذکور

- تسریع در اجرای پروژه های نیمه تمام آبی شهرستان بویژه سدّ غازان چای وسدکوتاه یزدکان

- تقویت بخش صنعت با تاکید بر صنایع تبدیلی کشاورزی و فرآوری مواد معدنی

- ساماندهی و ایجاد زیربناهای مناسب و تسهیلات لازم برای سرمایه گذاری بخش خصوصی و غیر دولتی در زمینه صنعت گردشگری و ارتقاء خدمات فرهنگی و هنری وایجاد موزه مردم شناسی

- گسترش ظرفیت­های جدید زیربنایی در زمینه شبکه راههای ارتباطی منطقه­ای، بین منطقه­ای و فرامرزی (بویژه آزاد راه تبریز – ایواوغلی - بازرگان)، و گسترش شبکه ریلی از قرتپه به شهر خوی

- توسعه گازرسانی به روستاها و صنایع شهرستان بویژه واقع در محور خوی –ایواوغلی

- گسترش آموزش و پرورش عمومی و بالا بردن پوشش تحصیلی واقعی

- توسعه کمی و کیفی مراکز آموزش عالی با تاکید بر ایجاد یک واحد دانشگاه دولتی بویژه تکمیل ساختمان در حال احداث دانشکده فنی ومهندسی، افزایش سهم تحصیلات تکمیلی، متعادل سازی سهم گروههای تحصیلی مختلف ، استخدام هیئت علمی تمام وقت مورد نیاز و تامین کادر آموزشی حق التدریس با مدارج علمی بالاتر.

- توسعه و تقویت بخش بهداشت و درمان .

- تسریع در تکمیل بیمارستان های آیت الله خویی و160 تختی مصوب در سفرهای استانی هئیت محترم وزیران

- ایجاد و ارائه رشته­های جدید پزشکی بویژه مامایی ،آزمایشگاه ،تکنسین اتاق عمل و افزایش سهم دانشجویان گروه پزشکی

- توسعه شبکه های آبیاری و زهکشی و روش­های نوین آبیاری

- گسترش فعالیت­های نوین بازرگانی و فراهم نمودن امکانات و تسهیلات لازم برای توسعه فعالیتهای بازرگانی داخلی و خارجی

- ایجاد اتاق بازرگانی وخانه صنعت ومعدن در شهرستان وتسریع در اجرای نمایشگاههای بین المللی مصوب در دور دوم سفر هئیت محترم وزیران

- توانمندسازی اقتصادی مناطق حاشیه­ای شهر خوی

- تسریع در انجام مطالعات مربوط به دفع پسماندهای شهری و روستایی شهرستان

- انجام مطالعات لازم جهت جلوگیری از گسترش افقی شهر و تشویق مردم برای بلند مرتبه­سازی

- تقویت­ خوی با توسعه خدمات برتر اجتماعی، فنی ومهندسی به عنوان شهری با عملکرد ناحیه­ای

- تسریع در اجرای شهرک ویژه کانی­های غیر فلزی (مصالح ساختمانی) با توجه به وجود پتانسیل بالای معدنی در شهرستان

- اولویت دادن به مطالعات شناسایی گونه­های زراعی، باغی و گیاهان زینتی و دارویی متناسب با اقلیم و منابع خاک مناطق مختلف شهرستان

- ساماندهی ورودی­های شهر خوی و مکانیابی جهت استقرار صنایع کارگاهی

- مطالعه و طراحی خوشه صنعتی عسل در شهرستان

- تاکید بر گسترش و توسعه صنعت فرش با ایجاد خوشه صنعت­ فرش در شهرستان

- توسعه فعالیت های آموزش غیر رسمی برای توانمند سازی مهارت های آموزشی افراد آموزش پذیر./س