به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، اگر اين روزها اخبار سلامت را از رسانه ها پي گيري کرده باشيد، حتما خبرهاي مربوط به بيماري ام اس را خوانده يا شنيده ايد. بيماري که هنوز براي بسياري از مردم ناشناخته است اما سرعت رشد بالايي دارد و طبق آمارها هر سال افراد بيشتري را درگير مي کند. از اين رو اطلاع رساني درباره اين بيماري و راه هاي پيش گيري احتمالي و درمان آن ضروري مي نمايد.
ام اس چيست؟
بيماري ام اس يا «مالتيپل اسکلروزيس» يک بيماري اتوايميون است که سيستم ايمني بدن را گرفتار مي کند و در واقع بدن عليه خود واکنش نشان مي دهد. علت بيماري هنوز ناشناخته است. در اين بيماري پوشش عصبي که «ميلين» نام دارد در نقاط مختلف بدن آسيب مي بيند و انتقال پيام عصبي کند مي شود؛ به همين علت فرد در واکنش هاي عصبي دچار کندي، رخوت و سستي مي شود و سير پيش رونده بيماري به ناتواني در حرکت اندام و عضلات مي انجامد. دکترحسين کرمانپور، متخصص مغز و اعصاب و عضو هيئت مديره انجمن ام اس ايران با بيان اين مقدمه مي گويد: با يک سري فعاليت توان بخشي و درمان به موقع مي توان سير بيماري را متوقف کرد و بيماري را تحت کنترل درآورد.
شيوع ام اس
طبق آمارها تعداد مبتلايان به ام اس در کشور رو به افزايش است. در اين زمينه بايد به دو نکته توجه کرد؛ نکته اول اين است که با گسترش فناوري، تعداد زيادي از مبتلايان در مراحل اوليه شناسايي مي شوند. نکته دوم اين است که روند صنعتي شدن جوامع بر بروز بعضي از بيماري ها از جمله ام اس دامن زده است. دکترکرمانپور درباره شيوع اين بيماري در ميان زنان نيز مي گويد: نتايج تحقيقات نشان مي دهد که زنان ۲برابر مردان به اين بيماري مبتلا مي شوند. يکي از دلايل مطرح شده در اين باره کمبود ويتامين «د» در زنان است. در تحقيقات ثابت شده است که هر قدر سطح ويتامين «د-۳» بالاتر باشد، احتمال ابتلا به ام اس کاهش پيدا مي کند و از آن جا که زنان ايراني کمتر در معرض نور خورشيد هستند، بيشتر در معرض کمبود ويتامين «د» قرار دارند.از سوي ديگر زنان بيشتر از مردان به پزشک مراجعه مي کنند و بيماري هاي آن ها از جمله ام اس بيشتر تشخيص داده مي شود. همچنين اغلب مبتلايان بين ۲۰ تا ۴۰ سال سن دارند.
علايم و درمان
بيشتر بيماران به هنگام مراجعه به پزشک دچار ناتواني شده اند و گاهي اوقات به صورت تصادفي شناسايي مي شوند.
دکترکرمانپور با اشاره به اين که علايم بيماري در افراد متفاوت است تصريح مي کند: علايم بيماري عضلاني - عصبي است و سستي در اندام، ضعف پاها، گزگز دست ها و تاري ديد از سوي بيشتر بيماران گزارش مي شود. نکته اين جاست که هر احساس ضعف يا سستي در اندام تحتاني نشانه ام اس نيست و فرد نبايد بلافاصله نگران شود که مبتلا به ام اس شده است. اين بيماري علايم اختصاصي ندارد و اغلب بيماران دچار ضعف عضلاني و سستي اندام ها مي شوند. بنابراين پزشک با مشاهده بيماري که اين علايم را گزارش مي کند ام اس را يکي از گزينه ها در نظر مي گيرد و با انجام «ام.آر.آي» تشخيص قطعي داده مي شود.
عضو هيئت مديره انجمن ام اس ايران ادامه مي دهد: در مورد درمان بيماري بايد اذعان کرد از آن جا که علت اصلي بيماري شناخته نشده است، تنها مي توان علايم اين بيماري را درمان کرد. در واقع هر بيماري که علت واقعي آن شناسايي نشده باشد، پزشک به ناچار به درمان علايم مي پردازد نه خود بيماري و ام اس يکي از اين بيماري هاست.نکته اين جاست از آن جا که علايم بيماري در هر فردي متفاوت است، درمان هم متفاوت است.
گاهي درمان با يک داروي معمولي و ارزان انجام مي شود و گاهي به درمان هاي گسترده و تزريقي نياز است. بر خلاف تصور عموم، درمان ام اس صرفا دارويي نيست و دارو، درمان کمکي است. در واقع فقط علايم درمان مي شود و خود بيماري درمان نمي شود. بنابراين عمده درمان در مورد ام اس به عهده خود بيمار است. اين که بيمار بپذيرد مي تواند خودش را پس از بيماري بازيابي کند، به زندگي اش مسلط باشد، به زندگي اميد داشته باشد و کنترل بيماري را به دست بگيرد.
اين دسته از بيماران به ندرت به مرحله ناتواني ناشي از ام اس مي رسند. از سوي ديگر درمان اين بيماري توسط گروه پزشکي انجام مي شود و توان بخشي، فيزيوتراپي، مشاوره، روان شناسي و روان پزشکي همه در درمان بيماري نقش موثري دارد.همچنين دکتر محمدعلي صحراييان نايب رئيس انجمن ام اس ايران با اشاره به اين که در گذشته هيچ توصيه درماني به جز کورتن براي اين بيماري وجود نداشت، مي گويد: طي ۲ دهه اخير داروهاي زيادي به بازار آمده است که قابليت کنترل بيماري را دارد و نتايج موثر آن در پژوهش هاي علمي به اثبات رسيده است.
اما هم اکنون مهم ترين معضل بيماران هزينه هايي است که بابت تهيه دارو بايد پرداخت کنند که با کمک وزير بهداشت ۳ داروي مهم تحت پوشش بيمه قرار گرفته است اما متأسفانه سازمان هاي بيمه گر هنوز مصوبه رياست جمهوري را در خصوص پوشش بيمه اي اجرا نکرده اند و اين داروها در حال حاضر با قيمت هاي بالا به بيماران ارائه مي شود از اين رو تهيه اين داروها براي بسياري از بيماران ناممکن است.همچنين نحوه مواجهه افراد با بيمار مبتلا به ام اس و پزشکي که قرار است اين خبر را به بيمار بدهد، در زمينه درمان و بازتواني بيمار موضوعي بسيار با اهميت است.
نحوه اطلاع رساني صحيح و برخورد مناسب و اخلاقي پزشک، نحوه برخورد کارفرما با فرد مبتلا، برخورد صحيح اعضاي خانواده و اطرافيان همه و همه در درمان بيماري نقش اساسي دارد تا فرد خود را ناتوان و از دست رفته فرض نکند. چنان چه تمام اين موارد لحاظ شود بيمار حتي پس از رسيدن به مرز ناتواني با اميد بخشي وفيزيوتراپي و توان بخشي و مشاوره مي تواند به زندگي برگردد و فعاليت هاي سالم و زندگي شادي را تجربه کند.
پزشکان عمومي نقش مهمي در شناسايي بيماران دارند
پزشکان عمومي به ويژه پزشکاني که در طرح پزشک خانواده حضور دارند، نقش ويژه اي در شناسايي و ارجاع درست بيماران ام اس دارند و بايد توانايي هاي لازم را در شناسايي علايم اوليه بيماري و ارجاع بيماران به متخصصان داشته باشند. دکتر حسين کرمانپور متخصص مغز و اعصاب با بيان اين مطلب به خراسان مي گويد: شناسايي صحيح بيماران و برخورد صحيح با آن ها نقش مهمي در فرآيند درمان بيماري دارد. پزشک بايد به درستي درباره بيماري اطلاع رساني کند و به بيمار در زمينه کنترل بيماري اش اميد دهد. بيمار بايد بداند ام اس قابل کنترل است نه قابل درمان و اگر اين کنترل به خوبي انجام شود، مي تواند به زندگي ادامه دهد. وي ادامه مي دهد: در کنگره ام اس که قرار است پاييز امسال برگزار شود، جديدترين راهکارهاي درماني بومي که در کشور ما قابليت اجرايي دارد، ارائه خواهد شد. در اين کنگره متخصصاني از کشورهاي آمريکا، کانادا، سوئيس و آلمان حضور دارند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید