‏‎ ‎به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران ايلام؛ 
روزگاری که مردان بی ادعای این کشور با کمترین امکانات در مقابل دشمن‏‎ ‎متجاوز ایستادگی ‏کردند و مهران ‏قهرمان برای کسانی قطعه ای از بهشت شد که از‏‎ ‎اینجا به عرش اعلی اوج ‏گرفتند‎.‎
در طول مسیر ایلام به مهران نشانه های مختلفی از جنگ بر روی زمین، کوه‏‎ ‎و... وجود دارد که ‏حتی افراد کم ‏سن و سال هم متوجه می شوند که روزگاری در‏‎ ‎این منطقه چه گذشته است‏‎.‎
ایلام به دلیل همسایه بودن با عراق در زمان جنگ بارها مورد حملات دشمن‏‎ ‎قرار گرفت که ‏یکی از بی رحم ترین ‏آنها بمباران های هوایی بود و استان ایلام‎ ‎‏300‏‎ ‎بار در ایام جنگ بمباران ‏هوایی شد و گواه این قضیه سنگرهای ‏ساخته شده‎ ‎در زیر و دل کوه های کنجانچم است که ‏برای در امان بودن از حملات هوایی‎ ‎ساخته شده است‎.‎
آری این همان سنگرهای در دل کوه ساخته در مسیر ایلام به مهران در ارتفاعات‏‎ ‎کنجانچم است ‏که روزگاری ‏شاهد نبردهای نابرابر دشمن علیه کشور ما و استان‎ ‎ایلام بوده است. از این سنگرها ‏تعداد زیادی در مسیر ‏مهران وجود دارد‎.‎
تانک ها و تابلوهای زده شده از مناطق جنگی و ...ما را بعد از 26 سال آزادسازی به شهرستان ‏مهران می رساند‏‎.‎
تا دیروز مهران، شاهد توپ و جنگ و خمپاره و... بود و محلی برای اقتدار‎ ‎کشور ما در مقابل ‏کشور متجاوزگر ‏بود و امروز مهران افتخار ماست و همه باید‎ ‎به وجود آن ببالند چراکه هنوز هم ‏درهای آسمان در این سرزمین باز ‏است‎.‎
تابلوی "اینجا مهران سجدگاه شهیدان است، با وضو وارد شوید"، خود بیانگر عمق ایثار و ‏شهادت و شهامت و از ‏خودگذشتگی است‏‎.‎
شهرستان مهران امروز به یکی از مهمترین شهرستانهای کشور تبدیل شده است‏‎ ‎چراکه امروز ‏امن ترین مرز ‏زمینی کشور برای تردد زائران عتبات عالیات است‏‎.‎
در شهر نیز می توان انبوه زائران کربلا و کامیونهای باری که کار صادرات‏‎ ‎کالا از مرز مهران به ‏کشور عراق ‏را برعهده دارند، مشاهده کرد‎.‎
اما دیدن پلاکاردهای حاوی سخن امام خمینی (ره) در شهر مهران که فرمودند‎ "‎مهران را هم ‏خدا آزاد کرد" در ‏شهر رنگ و بوی خاصی ایجاد کرده است‏‎.‎
پس از اشغال مهران، ارتش عراق خود را براى چیره شدن در مناطق دیگر آماده‏‎ ‎کرد و احتمال ‏داده مى شد ‏سومار و قصر شیرین نیز به دست دشمن سقوط کند که‏‎ ‎چنین رویدادى قابل ‏پذیرش نبود و ضرورت داشت این ‏تلاش دشمن به گونه اى مقتضى‎ ‎خنثى شود. افزون بر این، ‏حضرت امام نیز به طور مکرر مسئله شهر مهران را‏‎ ‎پیگیرى مى کردند، لذا طرح ریزى عملیات ‏آزادسازى مهران به سرعت آغاز شد‎.‎
از غروب دوشنبه 9 تیر‏‎ ‎‏1365‏‎ ‎که رزمندگان به سوى دشمن حرکت کردند، تیربارهاى دشمن در ‏میان ناباورى‏‎ ‎به ‏شدت رزمندگان را هدف قرار داده بود و منورها نیز آسمان منطقه را روشن‏‎ ‎‎کرده بود، اما ساعتى بعد مشخص شد ‏این اقدام دشمن نه از روى هوشیارى و آگاهى‏‎ ‎از عملیات ‏بلکه تنها به دلیل یک حساسیت کاذب بوده است‏‎.‎
پس از آن، عملیات در‏‎ ‎ساعت 22 و 30 دقیقه با رمز "یا ابوالفضل العباس ادرکنى" در حین ‏غافلگیرى‎ ‎دشمن (در ‏مناطق سومار، قصر شیرین و...) آغاز شد. در این حمله، خط دشمن در‏‎ ‎‎اکثر محورها بدون مشکل خاصى، ‏شکسته شد. تنها در محور لشگر 25کربلا واقع در‎ ‎ارتفاعات ‏قلعه آویزان که استحکامات دشمن زیاد بود، حرکت ‏نیروها کند شد، با‏‎ ‎این حال یک ساعت ‏بعد در این محور نیز خط شکسته شد‏‎.‎
همزمان با شروع‏‎ ‎عملیات، تیپ 4 لشگر 21حمزه نیروى زمینى ارتش به همراه نیروهایى از تیپ‎ ‎‎امیرالمؤمنین ‏‏(ع) از لشگر 5 نصر (سپاه) در محور باغ کشاورزى تظاهر به تک و‎ ‎با اجراى آتش ‏توپخانه و تیر مستقیم، دشمن ‏را به خود مشغول کردند‎.‎
حمله موفق یگانها و پیشروى آنها موجب شد صبح عملیات علاوه بر هدفهاى مرحله اول، حدود ‏یک سوم از منطقه ‏مرحله دوم نیز تصرف شود‏‎.‎
صبح عملیات، تحرک حساب‏‎ ‎شده و مهمى از دشمن مشاهده نشد، مسئله اى که براى فرماندهان ‏عملیاتى‎ ‎غیرمنتظره و مشکوک به نظر مى رسید، این بود که تنها تیپ یک کماندویى سپاه‏‎ ‎‎چهارم با نیروها درگیر شد که آن ‏هم منهدم شد. همچنین نیروهاى احتیاط عراقى‏‎ ‎در محور ‏امامزاده سید حسن پاتک کردند که نیروهاى لشگر 27 ‏محمد رسول الله‎ (‎ص) آن را دفع کردند‎.‎
با روشن شدن هوا،‏‎ ‎عملیات با سرعت بسیارى ادامه یافت زیرا فرماندهان یگانها با مشاهده ‏وضعیت‏‎ ‎دشمن درصدد ‏برآمدند پیش از آنکه دشمن خود را بازیابد، کار را یکسره کنند‏‎. ‎این ‏تدبیر و اقدام به موقع موجب شد تا پایان روز ‏اول، بسیارى از هدفهاى‏‎ ‎مرحله دوم تصرف شود‎.‎
در شب دوم عملیات،‎ ‎باقیمانده هدفهاى مرحله دوم تصرف شد و قبل از پایان یافتن شب، ‏رزمندگان بر‎ ‎قسمتى از ‏زمین مرحله سوم نیز مسلط شدند. در جریان عملیات شب دوم، خبرهاى‏‎ ‎‎مختلفى از عقب نشینى دشمن در محور ‏باغ کشاورزى، تپه هاى غلامى و پاسگاه‎ ‎دراجى مى ‏رسید که فرماندهان را شگفت زده کرده بود. صبح روز دوم ‏مشاهده شد‎ ‎که بیشتر نیروهاى ‏دشمن در این محورها عقب نشینى کرده اند‏‎.‎
از صبح زود روز دوم‎ ‎عملیات در تمام محورها ادامه یافت و رزمندگان با روحیه اى مضاعف به ‏پیشروى‎ ‎ادامه ‏دادند. از محور باغ کشاورزى خبر رسید دشمن با سازمانى از هم گسیخته‎ ‎در حال ‏عقب نشینى است. لذا رزمندگان ‏با سرعت، معبرى از میان میدان مین باز‏‎ ‎کرده به کمک تعدادى ‏از نیروهاى ارتش، سوار بر نفربر و بدون ‏درگیرى قابل‏‎ ‎توجه، وارد باغ کشاورزى شدند و حدود ‏صد تن از نیروهاى پراکنده دشمن را به‏‎ ‎اسارت درآوردند. ‏لشگر 10 سیدالشهدا (ع) نیز با حضور ‏در پشت باغ کشاورزى‎ ‎تعداد دیگرى از نیروهاى دشمن را اسیر کرد‏‎.‎
فزون بر این، رزمندگان که در شب گذشته تا پشت دیوارهاى شهر پیش رفته‏‎ ‎بودند، از دو محور ‏شهر را دور زده ‏و به سوى روستاى فرخ آباد و روستاى رستم‎ ‎آباد پیشروى کرده و با پاکسازى ‏و تصرف آنها در غرب مهران ‏ضمن الحاق، به‎ ‎احداث خاکریز پرداختند. این اقدام موجب شد ‏بدون درگیرى، شهر مهران محاصره‎ ‎شود‎.‎
پس از آن رزمندگان اسلام حوالى ظهر از چند محور وارد شهر شدند، درحالى که‏‎ ‎دشمن قبل ‏از آن شهر را تقریباً ‏خالى کرده بود. سرانجام تا غروب آفتاب شهر‎ ‎به طور کامل پاکسازى شد‎.‎
عملیات در شبهاى سوم، چهارم، پنجم و ششم نیز با هدف حضور روى ارتفاعات‏‎ ‎سرکوب و ‏محورهاى دیگرى که ‏باید تصرف مى شد و نیز تشکیل خط مناسب پدافندى،‏‎ ‎ادامه یافت‎.‎
از این پس، محورهاى پاسگاه دراجى، باغ کشاورزى، تپه هاى غلامى، فرخ آباد و‏‎ ‎بویژه ‏ارتفاعات قلعه آویزان ‏محل درگیرى رزمندگان اسلام و دشمن بود‏‎. ‎یگانهاى خودى تلاش ‏فراوانى براى تصرف مواضع برتر ارتفاعات ‏قلعه آویزان به‏‎ ‎کار بستند‎.‎
سرانجام، در روز ششم عملیات، لشگرهاى 27 حضرت رسول (ع) و 10 سیدالشهدا (ع‎) ‎موفق ‏شدند یالها و قله ‏اصلى این ارتفاع را تصرف کنند. بدین ترتیب، عملیات‎ ‎کربلاى ۱ با تأمین و ‏تصرف ۱۰۰ درصد هدفهاى مورد ‏نظر پایان یافت‎.‎
در این عملیات در مجموع 40 هزار تن از رزمندگان خودى‏‎ ‎در برابر 70 هزار نیروى دشمن قرار ‏گرفتند‏‎.‎
در عملیات کربلا یک (تا 16 تیر 1365) حدود 70 تن از رزمندگان اسلام شهید و چهار هزار و ‏‏500 تن از آنان ‏مجروح شدند‎.‎
بیشترین ضایعات مربوط به لشگرهاى 27 حضرت رسول (ص) و 41 ثارالله (ع) بود‎.‎
طبق نظر کارشناسان اطلاعاتى سپاه، در این عملیات بیش از سه هزار و 400‏‎ ‎تن از نیروهاى ‏دشمن اسیر و ‏مفقود و حدود 10 هزار تن از آنان کشته یا زخمى‏‎ ‎شدند. همچنین 110 تانک و ‏نفربر و تجهیزات زیادى از دشمن ‏منهدم شد و ۶۹ تانک‏‎ ‎و نفربر، 64خودرو، هشت دستگاه ‏مهندسى و تسلیحات و تجهیزات دیگرى به غنیمت‎ ‎رزمندگان اسلام درآمد‎.‎
دهم تیرماه در تاریخ کشور ما روزی فراموش نشدنی است چراکه با تاکیدات امام خمینی (ره) ‏شهر مهران آزاد شد ‏و ایشان در این خصوص فرمودند: مهران را هم خدا آزاد کرد و جمله ‏معروف "مهران آزاد شد قلب امام شاد شد" ‏در همه جا طنین انداز شد.‏
مردم مهران مانند دیگر استانهای مرزی درگیر جنگ، در برابر تجاوزات رژیم‎ ‎بعث عراق ‏ایستادگی کردند و ‏خونهای بسیار دادند. رشادتهای رزمندگان اسلام و‏‎ ‎مردم غیور منطقه در این ‏خطه خون رنگ از استان ایلام ‏هیچگاه از یاد دشمنان‏‎ ‎نظام مقدس جمهوری اسلامی نخواهد ‏رفت‎.‎
مهران تنها یک نام نیست، مهران قلب تپنده روزهای دفاع مقدس است، امروز در‏‎ ‎گلزارهای ‏شهدای گوشه گوشه ‏کشور رشیدمردانی خفته اند که محل شهادت‏‎ ‎پرافتخارشان مهران است، ‏همانجا که برگرفته از نامش شهر مردمان ‏مهربان است‎ ‎اما با تجاوز رژیم بعث عراق شهر ‏خونرنگ شد تا دفتر پرافتخار مردم ایلام‎ ‎پرنقش تر شود‎.‎
عمده مشکلات جوانان مهرانی و مهران نبود طرحهای اشتغالزایی و عدم استفاده بهینه از مرزی ‏بودن این ‏شهر است‎.‎
عده زیادی از جوانان شهرستان در حال حاضر با مشکل بیکاری مواجه هستند که‏‎ ‎در سیمای ‏شهر در وسط میدانها ‏منتظر کار ساختمانی هستند این در حالی است که‏‎ ‎شهرستان مهران دارای ‏مرز بین المللی و استعدادهای دیگری ‏است که می توان از‏‎ ‎آنها برای توسعه شهرستان و اشتغال ‏بهره برد‎.‎
خود شهر مهران نیز دارای مشکلات فراوانی است از جمله اینکه که این شهر به‏‎ ‎خوبی توسعه ‏پیدا نکرده است و ‏کمبود مکانهای تفریحی، امکانات بهداشتی و‏‎ ‎خدماتی و..به خوبی در شهر ‏دیده می شود‏‎.‎
شهرستان مهران دارای زمینهای مستعد کشاورزی است که باید با رونق کشاورزی‎ ‎از طریق آبی ‏کردن مزارع ‏شهرستان از این ظرفیت نیز برای اشتغال و توسعه‏‎ ‎شهرستان بهره برد‎.‎
اندک زمینهای کشاورزی و باغات و نخلهای آباد در شهرستان مهران دیده می شود‏‎ ‎این در ‏حالی است که می توان ‏با توسعه کشاورزی از مرز بین المللی مهران‏‎ ‎برای صادرات محصولات ‏نیز استفاده کرد‎.‎
شهر دارای فرصتهای مهم اقتصادی برای ریشه کنی مسائل بیکاری در استان ایلام‎ ‎است ولی از ‏این فرصتها در ‏حال حاضر به طور کامل استفاده نمی شود‏‎.‎
‎ ‎با ایجاد بازارچه های مرزی موقت و واردات کالا می توان در جهت توسعه شهرستان مهران ‏تلاش کرد‎.‎
در حال حاضر شهر مهران از هتل مناسب و استاندارد جهت اسکان زائران‎ ‎برخوردار نیست و این ‏شهر نیازمند ‏نگاه ویژه مسئولان کشوری و استانی است‏‎.‎
از مرز مهران تا نجف‏‎ ‎‏120‏‎ ‎کیلومتر و تا کربلا 150 کیلومتر فاصله است که نزدیکی و امن بودن ‏آن‎ ‎باعث ‏حضور عاشقان برای تردد به عتبات عالیات شده است‏‎.‎
طبق آمارها سالانه بیش از دو میلیون زائر از پایانه مرز مهران عبور می کنند که بیشتر آنها زائران ‏ایرانی هستند‏‎.‎
در پایانه مرزی مهران علاوه بر تردد زائران، مسافران متعدادی نیز از اقصی نقاط کشورهای ‏آسیایی در حال ‏ورود و خروج هستند‎.‎
پایانه مرز مهران به‏‎ ‎دلیل حجم متعدد زائران دارای کمبودهایی در زمینه استراحتگاه، سرویسهای‎ ‎‎رفاهی و... برای ‏زائران است که نیازمند توجه ویژه مسئولان است‏‎.‎
امروز‎ ‎مهران تنها یک نام نیست، مهران قلب تپنده روزهای دفاع مقدس است، امروز در‏‎ ‎‎گلزارهای شهدای گوشه ‏گوشه کشور رشیدمردانی خفته اند که محل شهادت‏‎ ‎پرافتخارشان ‏مهران است، همانجا که برگرفته از نامش شهر ‏مردمان مهربان است‎ ‎اما با تجاوز رژیم بعث عراق ‏شهر خون رنگ شد تا دفتر پرافتخار مردم ایلام‎ ‎پرنقش تر ‏شود‎.‎
شهرستان مهران با وسعتی‎ ‎حدود چهار هزار و 30 کیلومتر مربع در غرب استان ایلا‌م واقع شده و ‏از طرف‎ ‎شمال ‏به ایلا‌م، از طرف جنوب به سلسله جبال کم ارتفاع حمرین (مرز ایران و‏‎ ‎عراق) و ‏از طرف شرق به بخش زرین ‏آباد و بخش مرکزی دهلران و از سمت غرب به‏‎ ‎کشور عراق ‏محدود است‎.‎
این شهرستان در قسمت‏‎ ‎جنوب و جنوب غربی حدود 150 کیلومتر با کشور عراق هم مرز است ‏و از این لحاظ‏‎ ‎دارای اهمیت سیاسی و نظامی قابل توجهی است‏‎/س.‎