تبعيد دسته جمعي علماي بزرگ شيعه به ايران، درگذشت استاد "محمدمعين"، ثبت اختراع ماشین حروفچینی، تولد "فرانتيس كافكا"، استقلال الجزایر از فرانسه و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امرز است.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز  سه شنبه 13تیر 1391، 13 شعبان 1433، 3 جولای 2012 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:

تبعيد دسته جمعي علماي بزرگ شيعه از عتبات عالياتِ عراق به ايران (1302 ق)

پس از پايان جنگ جهاني اول و تسلط انگلستان بر امور عراق، علماي نجف طي فتاوايي، حضور آنان را محكوم و عليه انتخابات فرمايشي عراق كه تحت نظر انگليس بود، احكامي صادر كردند. اين عمل آنان با خشم انگليسيها مواجه شد از اينرو با اصرار استعمارگران، حاكمان عراق دستور تبعيد علماي بين النهرين به ايران را صادر كردند. آيات عظام سيد ابوالحسن اصفهاني، ميرزا حسين ناييني، و سي تن ديگر از بزرگان ديني، از جمله علماي تبعيد شده بودند. دولت ايران به شايستگي از علما استقبال نمود و آنچه لازمه احترام و بزرگداشت بود درباره آنان اجرا کرد.

اين تبعيد، واكنش شديد علماي ايران را در پی داشت و تجمعات اعتراض ‏آميزي در تهران و شهرستان‏ها بر پا گرديد. پس از مدتي علماي تبعيدي وارد قم شده و مورد استقبال گرم مردم و روحانيون قرار گرفتند. دولت ايران به اين هتك حرمت نسبت به فقها اعتراض كرد و از دولت عراق خواست به هر نحو ممكن، از آنان اعاده حيثيت شود. درنتيجه، حكومت عراق، نمايندگان ويژه‏ اي را به تهران فرستاد تا درباره بازگشت مراجع مذاكره كنند و قرار شد هركدام كه مايل بودند بدون قيد و شرط به عراق برگردند. 

امضاي عهدنامه بين ايران و عراق در مورد اختلافات مرزي، تحت فشار انگلستان (1316 ش)

اروندرود از سال‏ها قبل محل اختلاف و منازعۀ دو كشور ايران و عراق بود. از اين رو در سال 1311 ش با سفر مقامات بلند پايه عراق به ايران، قرار بر رفع اين اختلافات گرديد ولي با كارشكني‏ هاي پنهان بريتانيا اين مذاكرات به نتيجه مطلوب نرسید و عراق در سال 1313 ه.ش رسماً به جامعه ملل شكايت كرد و ايران را به ناديده انگاشتن تعهدات مرزي متهم نمود. اين شكايت، اختلافات دو كشور را افزايش داد و اين مسأله براي نخستين بار به ارگان‏هاي بين ‏المللي كشيده شد. در همين حال، وزير خارجه عراق در سال 1314 براي مذاكرات پيرامون حل اختلافات مرزي وارد تهران شد و اعلام كرد كه آماده ‏اند تا مرز رسمي دو كشور را به رسميت بشناسند.

ايراني‏ها زیر فشار مستقيم و غير مستقيم دولتمردان انگليسي به ناچار با اين درخواست موافقت كردند. در نتيجه، عراق رسماً از شكايت خود صرف نظر کرد. سرانجام در تاريخ 13 تيرماه 1316 ه.ش عهدنامه ‏اي ميان ايران و عراق  به امضا رسيد كه درجهت منافع انگلستان در منطقه بود. اين عهدنامه در اسفند آن سال در مجالس دو كشور تصويب و در سي‏ ام خرداد سال 1317، اسناد آن در بغداد ميان وزراي خارجه دو كشور مبادله شد. مدتي پس از امضاي اين عهدنامه، باز هم اختلافات دو كشور ادامه يافت تا اينكه حدود چهل سال بعد نيز قرارداد 1353 ش برابر با 1975 الجزاير بين دو طرف به امضا رسيد.

درگذشت استاد "محمدمعين" اديب برجسته معاصر (1350 ش)

دكترمحمد معين در سال 1297 ش در شهر رشت و در خانواده‏ اي روحاني به دنيا آمد. به هنگام طفوليت، نخست مادر و پس از 5 روز پدر را از دست داد و از آن پس، پدربزرگش به تربيت وي همت گماشت. وي پس از اخذ ديپلم، ليسانس ادبيات و فلسفه و علوم تربيتي را از دارالفنون گرفت و اولين فردی است که درجه دكتراي زبان و ادبيات فارسي در ايران را اخذ کرد. در سال 1336 كه سازمان لغتنامه دهخدا به دانشكده ادبيات دانشگاه تهران انتقال يافت، طبق اساسنامه شوراي دانشگاه، رياست آن سازمان به دكتر معين محول گرديد.

از اين استاد بزرگ ادب فارسي تاليفات متعددي بر جاي مانده كه فرهنگ لغت و اعلام معين، مشهورترين آنهاست. وي علاوه بر اخذ نشان‏ هاي متعدد علمي در داخل كشور، در پائيز 1340 ش نيز از طرف دولت فرانسه، نشان عالي هنر و ادب دريافت كرد. دكتر معين در نهم آذر 1345 ش در دفتر گروه زبان و ادبيات فارسي دچار بي‏هوشي موقت شد و در بيمارستان بستري گرديد. بر اثر همين عارضه وي به حالت اغماء افتاد و در مرداد 1346 با همان حال جهت معالجه به كانادا اعزام شد. معالجات سودي نبخشيد و سرانجام پس از حدود 5 سال كه در اغما بود در 13 تيرماه 1350 در 53 سالگي به رحمت ايزدي پيوست.

درگذشت "ابوالحسن فروغي" دانشمند ايراني (1379 ق)

ابوالحسن فروغي فرزند محمدحسين اصفهاني (معروف به ذكاءُ الملك اول) در سال 1301 ه.ق در تهران به دنيا آمد. تحصيلات خود را در زادگاهش در علوم جديد و معارف اسلامي به پايان رسانيد و به تدريس تاريخ و جغرافيا روي آورد. فروغي مدتي رياست مدرسه‏ علوم سياسي را برعهده گرفت و مجله‏ تربيت را نيز منتشر ساخت. وی مدتي نمايندگي ايران را در سوئيس و در جامعه‏ ملل به عهده داشت و فعاليت سياسي مي‏كرد. ابوالحسن فروغي در سال 1316 ه.ش، به استادي دانشگاه تهران در دانشكده‏ معقول و منقول رسيد و به عضويت فرهنگستانِ ايران درآمد. وي داراي تألیفاتي ارزنده است كه تاريخ ادبيات ايران، اوراق مَشوَّش، سرمايه‏ سعادت و كتابي با نام تمدن و تركيب به زبان فرانسه از آن جمله ‏اند. ابوالحسن فروغي در سال 1338 ش در 79 سالگي بدرود حيات گفت.

ثبت اختراع ماشین حروفچینی (لینوتایپ) توسط اتمار مرگتالر (1886)

حروف‌چینی روزنامه نخست به صورت دستی انجام می‌گرفت، ولی بعدها این كار با دستگاه‌هایی كه معمول‌ترین آنها «لاینو تایپ» بود، صورت پذیرفت. دستگاه حروف‌چینی خودكار لاینوتایپ در سال ۱۸۸۶ میلادی ساخته شد. و بدین ترتیب علاوه بر ایجاد تحولی بزرگ در این زمینه سرعت چاپ به تدریج فزونی یافت.

تولد کن راسل، فیلم ساز انگلیسی (1927م)

راسل، کارگردان و فیلمنامه نویس در "ساوت همپتون" انگلستان متولد شد. تحصیلات خود را طی سالهای ١٩٤١ تا ١٩٤٤ در کالج "پنگبورن" انگلستان سپری کرد. کن راسل با ساختن فیلم "زنان عاشق" براساس داستانی از دی. اچ. لارنس خود را تا سطح کارگردانان بین المللی بالا کشید. اولین مستندهای تلویزیونی راسل نظیر آن چه دربارۀ ادوارد الگار آهنگساز بزرگ انگلیسی ساخت با آن چیزی که وی "اندیشۀ دستوری پذیرفته شده در باب چگونگی مستند سازی" می خواند هماهنگی دارد .

كشف فلز نيكل (1751م)

نیکل یک فلز سفید نقره‌ای است که به‌خوبی جلا می‌گیرد. از گروه آهن‌هاست که سخت و قابل انعطاف بوده، هادی جریان الکتریسیته می‌باشد و به‌راحتی با گوگرد و آرسنیک ترکیب می‌شود. با توجه به اینکه نیکل اکسیده نمی‌شود، برای تولید سکه‌های پول، فلز کاری برنج و آهن و همچنین برای ساخت ابزار آلات شیمیایی در آلیاژهای خاص مانند نقره آلمانی کاربرد دارد و معمولاً با کبالت همراه است که هر دوی آنها در آهن‌های شهاب سنگی یافت می‌شوند.

 معمول ترین حالت اکسیداسیون نیکل، 2+ است و این در حالی است که نیکل 3+ و 1+ نیز به ندرت مشاهده می‌شوند. محل کشف و پیدایش اکثر نیکل های بدست آمده  دو نوع معدن است که اولی خاک های آجری رنگ بوده که مهمترین معدن سنگ نیکل هستند و دومی سولفید موجود در ماگمای زمین می‌باشد. منطقه انتاریو کانادا 30% نیکل جهان را تولید می‌کند. معادن دیگر در روسیه استرالیا، کوبا، دومینکن، نروژ و اندونزی می‌باشند. با این وجود این باور وجود دارد که بیشتر نیکل موجود در زمین در هسته این سیاره تمرکز یافته است.

تولد "فرانتس كافكا" نويسنده بزرگ چك (1883م)

فرانتس كافكا، در سوم ژوئيه 1883م در خانواده ‏اي يهودي در جمهوری چک به دنيا آمد. كافكا پس از اتمام تحصيلات مقدماتي از دانشگاه پراگ دكتراي حقوق گرفت و پس از مدتي راهي پاريس شد. زندگي گذشته كافكا به شدت او را رنج مي‏ داد به طوري كه بدبيني خاصي به مردم پيدا كرده بود. در زمان دانشجويى مطالعه آثار نويسندگان بزرگ را آغاز نمود و با برخي از آنها آشنا شد. وي در طي سال‏هاي بعد آثار متعددي به نگارش درآورد و به شهرت رسيد. در همه آثار كافكا، زندگي و خصوصيت‏ هاي روحيش منعكس است. در آثار او دنيايى از پوچي، تناقض، بي‏ هدفي و سرشار از اميدهاي واهي به چشم مي‏ خورد.

روشني و صراحت در شيوه بيان كافكا نقشی برجسته دارد و به وسيله آن، تلاش آدمي را بر ضد قدرتي بي ‏نام و نشان اما مداوم و حاضر در همه جا نشان مي‏ دهد. قدرتي كه سرنوشت را تعيين و با هرگونه اقدام بشري مخالفت مي‏ كند. وي در اواخر عمر به دليل بيماري، گوشه‏ گير شد و در آخرين لحظات زندگي وصيت كرد كه همه آثارش را بسوزانند تا در گمنامي بميرد اما اكنون، همه كافكا را با آثار مهمي هم‏چون قصر، ديوار چين، گروه محكومين، مسخ و طبيب دهكده، مي‏ شناسند. كافكا سرانجام در 3 ژوئن 1924م در 41 سالگي بر اثر ابتلا به سل درگذشت. 

مرگ "تئودور هِرْتْزِل" پايه‏ گذار جنبش جهاني صهيونيسم (1904م)

تئودور هِرْتْزِل در سال 1860م در خانواده ‏اي يهودي در شهر بوداپِستِ مجارستان به دنيا آمد و پس از مدتي به اتريش رفت. در اين كشور به تدريجْ انديشه گردآوري يهوديان در يك سرزمين با حكومتي مستقل در وي قوت گرفت. بر همين اساس كتاب دولت يهود را در سال 1895م نگاشت و انديشه صهيونيسم را كه بر توسعه‏ طلبي و برتري نژادي استوار است مطرح كرد. هِرْتْزِل و همفكرانش براي تحقق اهداف جنبش صهيونيسم در سال 1897، كنگره ‏اي را در شهر بالِ سوئيس برگزار نمودند و در آن، سازمان جهاني صهيونيسم را پايه‏ گذاري كردند. در جريان اين كنگره، نخستين خطوط و عجيب‏ترين و شوم‏ترينِ نوع سلطه استعمارگران در تاريخ نوين، تدوين و بنيان دولت يهود گذاشته شد و عملا عقيده ديرينه و سنتي يهوديان مبني بر انتظار ظهور يك پيامبر منجي و ايجاد دولت الهي در ارض موعود، زير پا گذاشت. زيرا او خواستار دولتي سكولار كه در آن دين از سياست جدا باشد، بود.

اين سازمانْ جهت فعاليت‏ هاي خود مؤسسات مالي به راه انداخت و صندوق ملي يهود براي خريد اراضي در فلسطين و صندوق اعتبارات استعمارگري يهود براي تأمين هزينه‏ هاي شهرك سازي را تأسيس كرد. هرتزل براي تحقق هدف نامشروع صهيونيست‏ها مبني بر غصب فلسطين، تلاش كرد نظر موافقِ دولت عثماني را به دست آوَرَد. اما با مخالفت دولت عثماني، در تحقق اهداف خود ناكام ماند. وي برنامه خود را بر پايه دو نكته استوار ساخت. مهاجرت گسترده و دامنه‏ دار و به دست آوردن سرزميني كه يهوديان در آن آزاد باشند. هِرْتْزِل تصريح مي‏ نمود كه ترجيح مي‏دهد فلسطين را با قتل و خون‏ريزي به دست آورد. وی سرانجام در 3 ژوئيه 1904 در 44 سالگي درگذشت اما افكار او، نقش مهمي در پايه‏گذاري رژيم نامشروع و نژادپرست صهيونيستي بر جاي نهاد.

درگذشت "ناظم حكمت" اديب شهير ترك و پرچمدار ادبيات نوين تركيه (1963م)

ناظم حكمت اديب معروف ترك و پيشگام شعر نوين تركيه در 14 اكتبر 1902م در اين كشور به دنيا آمد. وي در سال‏هاي جواني وارد مدرسه نظامي نيروي دريايى شد، اما در پي اشغال استانبول توسط نيروهاي متفقين در جريان جنگ جهاني اول، آنجا را ترك كرد و در شرق تركيه به كار تدريس پرداخت. ناظم حكمت در سال 1922م وارد دانشگاه بين‏ المللي شرق در مسكو شد و در رشته علوم سياسي تحصيل كرد. و همزمان به نويسندگي پرداخت و در سال 1929م اولين كتاب شعر خود را با عنوان 835سطر منتشر نمود. مهم‏ترين خصيصه وی در اين است كه در عين بهره‏ مندي از امكانات كلام و موسيقي شعر قديم، سعي داشت آن را در خدمت مبارزه و روشن‏فكري به كار ببرد و در اشعار خود به شدت با حكومت نظامي تركيه مخالفت مي‏ كرد.

در سال 1938م به اتهام شركت در كودتاي نظامي دستگير و به 35 سال زندان محكوم گرديد. وي پس از 12 سال زندان، با تلاش‏هاي بين ‏المللي آزاد شد و بعد از فرخوانده شدن به خدمت نظام وظيفه شبانه به شوروي سابق گريخت. وي در شوروي، بسياري از فنون شاعران انقلابي آن سامان را تقليد كرد و با مركز قراردادن مسائل مربوط به كمونيسم در زندگي ادبي و سياسي خود، اين مسائل را در شعرْ به صورتي تغزلي بيان كرد. ناظم حكمت در اشعار خود مسائلي همانند عدالت اجتماعي، ادراك انساني، موضوعات ضد فاشيسم و سرمايه ‏داري، وصف‏ هاي تغزّلي و غم‏ انگيز از فقر در تركيه و... را مطرح كرده است. وی سرانجام پس از سيزده سال دوري از وطن، در سوم ژوئيه 1963م در 63 سالگي درگذشت و در مسكو به خاك سپرده شد. از آثار متعدد ناظم حكمت، برخي از آنها از قبيل آخرين شعرهاي ناظم حكمت، سه منظومه، جمجمه و فرهاد و شيرين، به فارسي نيز ترجمه شده ‏اند.

مرگ "آندره گروميكو" سياست مدار بلند پايه اتحاد جماهير شوروي سابق (1989م)

آندره آندروويچ گروميكو، معمار سياست خارجي اتحاد جماهير شوروي سابق، در ششم ژوئيه 1909م در بلاروس به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود، در 25 سالگي و در دوران زمام‏داري استالين، در وزارت خارجه شوروي استخدام شد. او در طي ساليان متعدد، مدارج ترقي را در پست‏هاي دولتي و حزب كمونيست پيمود و به سياست‏مداري كهنه كار تبديل شد. او از ياران وفادار حزب حاكم در هر دوره به شمار مي‏رفت و مورد اعتماد رهبران شوروي بود. او بعد از انقلاب روسيه، مشاور عالي رتبه همه رهبران شوروي به جز لنين بود و هرگز از خط سنتي كمونيسم تخطّي نكرد.

زماني كه رونالد ريگان يك هنرپيشه جوان فيلم‏هاي هاليوود بود و گورباچف يك پسر بچه پانزده ساله و محصل، گروميكو به كار تهيه منشور سازمان ملل اشتغال داشت و در تمام كنفرانس‏ هاي مربوط به تشكيل اين سازمان، حضور فعالي داشت. وی 58 سال عضو حزب كمونيست شوروي، 37 سال عضو كميته مركزي حزب، 16 سال عضو دفتر سياسي، 28 سال وزير امور خارجه و 3 سال رئيس جمهور اتحاد جماهير شوروي بود. با روي كار آمدن گورباچف، گروميكو نيز همانند بسياري ديگر از كهنسالان و افراد با سابقه حزب كمونيست شوروي سابق، به تدريج از صحنه سياسي كشور، كه سال‏ها در آن فعال بود، كنار نهاده شد و سرانجام در سوم ژوئيه 1989م پس از هشتاد سال زندگي پرماجرا، درگذشت.

13 تیر در هشت سال دفاع مقدس

آزادی سه منطقه استراتژیك نوسود در سال .60

حملات هواپیماها و توپخانه ارتش عراق به شهرهای خرمشهر، آبادان، قصرشیرین، سومار و نفتشهر در سال 61

حمایت شوروی از قطعنامه 598 در سال 66

طرح ممنوعیت صدور اسلحه به ایران از سوی آمریكا

تلاش بین‌المللی برای برقراری آتش‌بس در خلیج فارس (به نقل از ریچارد مورفی)

برخي از رويدادهاي 3 جولای

1250: لوئي نهم پادشاه وقت فرانسه كه در لشكركشي هفتم صليبيون به خاورميانه شركت كرده بود در مصر به اسارت حكمران اين كشور درآمد كه بعدا با پرداخت خونبها خود را آزاد ساخت.

1962: الجزاير پس از 132 سال به طور كامل از استعمار فرانسه خلاص شد.

1583: ايوان « مخوف » تزار وقت روسيه پسر خود را كشت.

1701: جنگ های مقدماتی (آغازگر جنگ های11 ساله) میان فرانسه و دولت های انگلیس، هلند و آلمان آغاز شد.

1866: جنگ آلمان و اتریش در سادووا در ایالت بوهم ( در اروپای مركزی كه اكنون در بخش غربی جمهوری چك قرار دارد) اتفاق افتاد. این جنگ در نهایت با پیروزی آلمان به پایان رسید.

1896: عثماني به جزيره « كرت Crete» در مديترانه كه اينك جزيي از خاك يونان است خود مختاري داخلي داد.

1935: آندره سيتروئن مهندس فرانسوي و مخترع  اتومبيلهاي سيتروئن در 57 سالگي از بيماري سرطان درگذشت.

1944: ارتش سرخ « مينسك » را از ارتش آلمان پس گرفت و بيش از يكصد هزار نظامي آلماني را اسير كرد.

1964: با قانون شدن لايحه تعميم حقوق مدني در آمريكا، جداكردن سياهان از سفيدها در اماكن عمومي اين كشور ممنوع شد.

برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
برچسب ها: تقویم روز ، رخداد ، تاریخ
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار