به گزارش حوزه سياست خارجي باشگاه خبرنگاران به نقل از پايگاه تحليلي خبري ايران هسته اي، بر مبنای مجموعه اطلاعات موجود، طراحی مذاکرات طرف غربی این است که بدون واگذاری هیچ امتیازی در زمینه لغو تحریم ها ایران را وادار به پذیرش تعلیق غنی سازی 20 درصد به عنوان یک گام اعتمادساز و بدون دریافت هیچ گونه ما به ازای مشخص کند.
گزارش ها حکایت از آن دارد که در مرحله فعلی غربی ها توقع نداشتند که ایران وارد بحث درباره غنی سازی 5 درصد یا عمل به قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت شود.
در عوض، طرف غربی تصور می کرد که اگر بتواند ایران را در یک فرآیند اعتمادساز دامنه دار درگیر کند، می تواند در مراحل بعدی نوعی فرآیند پای بندی هم تعریف کرده و عمل به قطعنامه های شورای امنیت را از ایران مطالبه نماید.
گفتني است؛ با این وجود به نظر نمی رسد غربی ها در مسکو انتظار نهایی شدن این دستور العمل مذاکرات یا دریافت یک گام ملموس از ایران را داشته اند بلکه آنها بیشتر در پی آن بودند که به فرآیند درگیر شدن ایران در این مباحث عمق بیشتری بدهند.
گروه 1+5 نقطه قوت این طراحی را فشار تحریم ها بر محیط داخلی ایران، ترس از تشدید تحریم ها در آینده و تلاش ایران برای تعدیل این وضعیت ارزیابی می کرده است.
در عین حال، نقطه ضعف جدی این طراحی این بود که اساسا بر محاسبات اشتباهی از الگوی رفتار ایران متکی است.
اولا ایران تاکید دارد که در مذاکرات گفتمان اعتمادسازی باید جای خود را به گفتمان همکاری بدهد که مهم ترین ویژگی آن پذیرش حقوق و لغو فشارها بر ایران است.
ثانیا، به نظر می رسد غربی ها خود نیز دریافته اند که تا زمانی که ما به ازای جدی و قابل قبولی ارائه نکنند، شانسی برای درگیر شدن جدی ایران در بحث 20 درصد وجود ندارد.
ثالثا، روشن است که اگر بنا باشد غربی ها پس از بحث 20 درصد مجددا به بحث 5 درصد برگردند و پای بندی به قطعنامه های شورای امنیت را مطالبه کنند آن وقت، توافق در این باره هیچ سودی برای ایران نخواهد داشت.
و رابعا ایران حس می کند طرف مقابل آمادگی ورود به یک بحث جدی را ندارد چرا که اساسا شرایط داخلی امریکا در مقطع فعلی چنین اجازه ای به آن نمی دهد.
و آخرین نکته هم اینکه ایران موضوع تحریم های 28 ژوئن و 13 ژوئیه را کم اهمیت تر از ان می دانست که بابت آن امتیازی واگذار کند چرا که این تحریم ها 6 ماه قبل اعمال شده و خود غربی ها به ناکارآمدی آن پی برده اند.
بنابراین طراحی مذاکرات طرف ایرانی این بود که گروه 1+5 به طور جدی درگیر دو بحث کاهش تحریم ها و غنی سازی 5 درصد بشود.
علاوه بر این برای ایران اهمیت داشت که طرف مقابل را وادار به ورود به بحث های کارشناسی درباره مذاکرات مسکو بکند. این موضوعی است که قبل از مذاکرات مسکو، 1+5 از ورود به آن به طور جدی امتناع کرد ولی در مسکو دریافت که چاره ای جز پذیرش آن ندارد.
در نتیجه خروجی مذاکرات مسکو یعنی آغاز نشست کارشناسی میان دو طرف همان چیزی بود که ایران قبل از مذاکرات صراحتا به عنوان مطالبه خود اعلام کرده بود./پ3