هنرمندان تئاتر در حضور دکتر حمید شاه‌آبادی و قادر آشنا مشکلات تئاتر شهرستان‌ها را با مسوولان در میان گذاشتند
نشست شاه آبادي و آشنا با پیشکسوتان و هنرمندان تئاتر كشور با هدف بیان مسائل تئاتر استان‌ها و تقدیر از هنرمندان شرکت‌کننده در جشن اردی‌بهشت تئاتر ایران برگزار شد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران و به نقل از روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی، در ابتداي اين نشست قادر آشنا، مدیرکل هنرهای نمایشی، ضمن خوشامد گويي به حاضران از هنرمندان پيش كسوت و فعال حوزه تئاتر كشور خواست كه نقطه نظرات و مسائل كلي تئاتر شهرستان را از ديدگاه خود بازگو كنند.
اسماعيل خلج كه به عنوان اولين هنرمندی که نقطه‌نظرات خود را پیرامون جشن اردی‌بهشت تئاتر ایران، ضمن پرشور معرفي كردن جلسات فرهنگي عنوان كرد: طي سفري كه به جيرفت داشتم، متوجه شدم استان كرمان به دو بخش شمالي و جنوبي تقسيم شده كه كرمان جنوبي شامل 7 يا 8 شهر مي شود و 18 درصد از بودجه استان كرمان به اين چند شهر اختصاص دارد كه به همين نسبت هم بودجه تئاتر اين شهر را بايد در نظر گرفت.
وي تشريح كرد: از هر يك از هنرمندان تئاتر هفت شهر كرمان جنوبي، در اين جشن حضور داشتند و به اجراي تئاتر خياباني و صحنه اي پرداختند، اما آن‌چه مورد توجه قرار گرفت، تعداد بازيگران با استعداد و خوب شهرستاني بود. بسيار تعجب كردم كه در جاي دور افتاده اي كه تحت آموزش هيچ يك از مراكز هنري قرار ندارد، نمایش‌هایی غیر تقلیدی به اجرا در می‌آمد.
اين هنرمند پيش كسوت در پايان صحبت هاي خود افزود: اميدوارم طرح استقرار گروه هاي تئاتري ادامه پيدا كند؛ زیرا هنرمندان شهرستاني به اين ترتيب مي توانند استعدادهاي خود را با پشتوانه مركز هنرهاي نمايشي، شكوفا كنند.
سپس داريوش مودبيان در ادامه‌ی این نشست گفت: هر آن‌چه كه تاكنون به‌دست آورديم همواره از استان ها بوده است، گرچه براي اولين بار نبود كه يكايك ما به اين سفرها مي رفتيم؛ زیرا برخي از ما، فرزندان شهرستان هستيم و هنوز نگراني هايي درباره‌ی زادگاه‌مان و شهرستان هاي‌مان وجود دارد.
مودبيان كه سال هاست در حوزه نگارش و چاپ نمايشنامه فعاليت دارد، در ادامه بيان كرد: شهرستان ها بهترين نيرو را براي كار آماده مي كنند و تهران آن را جذب می‌کند، تا جايي كه اگر نيروي كارآمد در عرصه هايي قرار گيرد كه توان و استعداد خود را نشان دهد به خاطر برخي از ناپايداري ها كنار مي رود.
وي تاكيد كرد: در تهران ارديبهشت تئاتر بايد زماني صورت گيرد كه گروه ها تشكيل شده باشند و به صورت منسجم به فعاليت بپردازند.برنامه ريزي تئاتر تهران و شهرستان ها بايد به گروهها سپرده شود و شوراهاي گوناگون تئاتري را بايد كساني تشكيل دهند كه اهل تئاتر باشند.
مودبيان تصريح كرد: واژه گروه را بايد تعريف كنيم، گروه صاحب نگرش و جهان بيني است و بر حسب آن نگرش افراد دور هم گرد مي آيند و در تاريخ تئاتر داراي بيوگرافي هستند.
وي اظهار كرد: بايد به گروه هاي شهرستاني بگوييم كه فراتراز ديد منتقدان به مسائل نگاه كنند، زيرا اين جسارت از آن ها گرفته شده است.
مودبيان عنوان كرد: تا گروه هاي نمايشي در تالارها استقرار پيدا نكنند، سازماندهي براي تئاترها وجود ندارد. در برخي از شهرستان ها تالارهاي چند منظوره اي وجود دارد كه شايد در طول سال يك اثر نمايشی هم در آنجا اجرا نشود، در صورتي كه اين امكان و فرصت مي توانست براي تئاتر به شكل چند سالن كوچك و استقرار چند گروه نمايش، مهيا شود.
این هنرمند پيشنهاد داد: بهتر است افرادي كه براي سفر به استان هاي كشور اعزام مي شوند، پيش از برپايي جشنواره و پس از برگزاري جشنواره جلسات و نشست هاي اين چنيني داشته باشند تا مشخص شود كه قصد داريم چگونه به گروه هاي نمايشي نگاه و حمايت كنيم. مركز هنرهاي نمايشي چقدر ابزارهاي حمايتي در اختيار ما قرار مي دهد و ما هر چه بيشتر از بدون هدف حركت كردن، پرهيز كنيم.
اين هنرمند مجرب تئاتر تصريح كرد: در ارديبهشت تئاتر كه من به سه شهر از استان هاي كشور سفر كردم، فرصت كمي در اختيار داشتم ولي اگر اين امر در ايام جشنواره فراهم شود، هم با گروه هاي نمايشي و هم با آثارشان آشنايي بيشتري پيدا خواهد شد؛ زیرا اين افراد در خصوص مسائل و جلسه هاشان با ما صحبت هاي زيادي انجام مي دهند بنابراين پيش و پس از جشنواره بهترين زمان براي جمع آوري نقطه نظرات است.
مودبيان عنوان كرد: اميدوارم امسال، سال گشايش كارگروه هاي تهراني باشد و گروه هاي مستقر با برنامه هاي بلند مدت و كوتاه مدت به فعاليت خود به شكل گسترده تري ادامه دهند.
وي ادامه داد: من دوست دارم نماينده‌ی يك استان در تهران باشم و با شما به عنوان يك واسطه فعاليت كنم تا صحبت هاي گروه هايي شهرستاني را به مديران هنري كشور منتقل كنم. من معتقدم بهتر است هر يك از حاظران در اين جلسه نماینده‌ی گروه‌ه‌های تئاتر شهرستان‌ها شويم و در هنگام جشنواره ها و سایر زمان ها براي آموزش به استان هايي سفر كنيم.
مودبيان تشريح كرد: رابطه‌ی گروه ها با مردم كم است و حتي گروه هاي تهراني در انزوا به سر مي برند و هنرمندان كشور حاشيه نشين هستند و اين شرايط در استان هاي كشور بسيار شديدتر است. شايد بخشي از این مساله به خود گروه ها و بخشي به تامين نشدن ارتباط از سوي مركز هنرهاي نمايشي و وزارت ارشاد باز گردد، كه براي حل اين معضل بايد از مراكز صنفي و كارخانجات بزرگ كمك گرفته شود.
دکتر قطب‌الدین صادقی دیگر هنرمند این نشست درخصوص حضورش در تئاتر استان‌ها و جشن اردی‌بهشت تئاتر ایران گفت: من در سال گذشته 50 روز در ايلام بودم و توانستم ارتباط تنگاتنگي با هنرمندان و گروه هاي شهرستاني برقرار كنم. بودجه و اعتبار مالی، يكي از مواردی است كه نبود آن موجبات نارضايتي هنرمندان را فراهم مي كند و تئاتر استان ها به شدت فقير است.
صادقي خاطر نشان كرد: در شهر كرمانشاه گروه سي نفره اي به فعاليت مي پرداخت كه 500 هزار تومان هزينه دريافت مي كرد و در نهايت با پول فروش بلیت دستمزد ناچیز هنرمندان گروه پرداخت می‌شد.
وي بيان كرد: ما مي دانيم عشق، شور و شيدايي هنرمند و اينكه وي حرفي براي گفتن دارد، باعث مي شود كه به توليد تئاتر روي آورد، ولي بايد توجه داشته باشيم كه اين ميزان پاداش و دستمزد براي هنرمند، بسیار ناچیز است. دستمزد هنرمندان در تئاتر با هيچ حرفه اي قابل قياس نيست و من فكر مي كنم هنرمندان يا كار اصلي در جاي ديگري دارند و يا بعد از مدتي از اجراي تئاتر، دل سرد مي شوند.
اين هنرمند پيش كسوت تئاتر تصريح كرد: هنرمندان پير يا جوان شهرستاني نيازمند آموزش هستند. اين افراد اسير كليشه ها، تمرينات گذشته و خودآموزي بومي هستند و تنها راه نجات و آگاهي آنها مهيا كردن شرايط آموزش است.
وي ادامه داد: هنرمندان شهرستان آموزش عملي نديده اند. در خصوص فن بيان اطلاعات زيادي ندارند. با بدن آشنايي ندارند و حتي تربيت حس ندارند؛ بنابراين بايد كساني با عشق و شور به اين استان ها سفر کنند و به تعليم آنها بپردازند که تجربه‌ی کافی در این امر داشته باشند. هم‌چنین ما بايد ذهن هنرمندان شهرستاني را از تعاريف غلط پاك كنيم.
اين هنرمند تئاتر تاكيد كرد: هنرمندان شهرستاني تشنه‌ی شناخته شدن و معرفی هستند. اين افراد دوست دارند آثارشان را در چند شهر ديگر به جز استان خود نيز اجرا كنند كه اين امر بيانگر رشد و تعالي آنهاست. هنرمندان شهرستاني در ملاقات با مسوولان هنري احساس اعتبار مي كنند و به عقيده من احترام به آن ها و القاء حس ديده شدن از مسائلي است كه بايد مورد توجه قرار گيرد.
سپس انوشيروان ارجمند عنوان كرد: سياست گذاران فرهنگي نقش بسيار مهمي در عرصه‌ی هنر كشور دارند.
وقتي اجرای نمایش و سياست گذاري درست باشد، مشكلات قابل رفع است. بها دادن به گروه هايي كه تشنه ديده شدن هستند و فقر مالي دارند بایستی مورد توجه قرار گیرد. ضمن آن‌که نبود مديران فرهنگي در تئاتر استان‌ها وجود دارد که این مسئله نياز به تحليل و بررسي زيادي دارد.
وي تشريح كرد: منظور از مديران فرهنگي، مديران آموزشي دانشگاهي نيستند. براي اينكه چنین فردی بايد در آخر سال نتيجه كار را به لحاظ آماري ارائه دهد، ولي مدير فرهنگي كارش پاشيدن بذر و صبر كردن است تا نهال كاشته شده، بارور شود.
مدير فرهنگي كه بضاعت و توانايي گروه و هنرمند شهرستاني را كشف كرده، با مهيا كردن زمينه‌ی رشد و ارائه آموزش، منتظر به ثمر نشستن مي شود.
انوشيروان ارجمند يادآور شد: در زمان گذشته نيز افرادي چون عزت اله انتظامي، محمدعلي كشاورز و ايرج راد در طول سال 3 تا 4 بار به استان هاي كشور سفر مي كردند؛ در واقع وقتي سفراي وزارت فرهنگ اسلامي و فرهيختگان و بزرگان با هنرمندان شهرستاني ملاقات مي كردند، نيمي از شخصيت را به آنها اعطا می کردند.
وي ادامه داد: اين ارتباط، رابطه اي صوري نيست و در آن آموزش نهفته است و شكل گيري ارتباط و اين كه خود را از مركز نشينان جدا ندانند، بسيار حائز اهميت است. اين كه هنرمندان بدانند در صورتي كه استعداد داشته باشند، به كار دعوت مي شوند، باعث خرسندي آنان است.
وي با بيان خاطراتي از گذشته خود اظهار كرد: فكر مي كنم نگاه به گذشته و سیاست گذاري هاي پيشين مي تواند راه حلي براي آينده تئاتر كشور باشد.
ارجمند افزود: نكته‌ی بعدي اين است كه در شهرستان ها ارتباط مديران كل عمدتاً با بچه هاي تئاتري بسيار ضعيف است. من با موقعيت، ضريب هوشي و استعدادهاي گروه هاي شهرستاني آشنا هستم. اگر سياست گذاري درست باشد و ما موظف شويم كه در طول سال 2 يا 3 بار به استان هاي كشور سفر كنيم به نفع تئاتر كشور است؛ زیرا حضور و اشتياق هنرجويان استان ها باعث عرضه شدن اطلاعات از سوي كارشناسان و پيش كسوتان تئاتر كشور مي شود.
وي با بيان اين كه تئاتر شهرستان بايد به لحاظ مالي تقويت شود، عنوان كرد: بايد به لحاظ ارتباطي تعامل خوبي برقرار شود و حتي براي چند شب سالن هاي نمايش كشور به اجراي آثار فاخر هنرمندان شهرستاني اختصاص يابد.
در ادامه سياوش طهمورث عنوان كرد: فكر نكنيد كه اين مسائل فقط در شهرستان ها است. ما بايد ببينيم كه خودمان در كجا قرار داريم و به كجا مي رويم و بعد براي شهرستاني ها چاره جويي كنيم.
وي ادامه داد: ما نياز به برنامه ريزي داريم. مي توانيم هنرمندان شهرستاني را در اولويت قرار دهيم، ولي در آغاز بايد مشخص كنيم كه وضعيت خود ما چگونه است.
سپس هادي مرزبان اظهار كرد: حدود 2 يا 3 سال پیش براي حضور در بزرگداشتي به سبزوار دعوت شدم و به دنبال اين حضور، هنرمندان سبزواري از من خواستنداز يكي از مديران و مسئولان كشور دعوت كنم كه به اين شهرستان بيايد؛ اما متاسفانه علي رغم قولي كه داده بودم هر چه تلاش كردم موفق نشدم اين تعامل را برقراركنم.
وي تاكيد كرد: هنرمندان شهرستاني الگو ندارند و در حال حاضر سريال ها و فيلم هاي آرتيستي براي هنرجويان جوان، تبديل به الگو شده است.
مرزبان پيشنهاد داد: بهتر است وقتي قراردادي با من بسته مي شود، در قرارداد لحاظ شود كه با به پايان رسيدن اجرا در تهران اين اثر 15 روز در شهرستان‌ها اجرا شود. اين امر و اين تصميم از سوي ما هنرمندان قابل قبول است و با آغوش باز آن را خواهيم پذيرفت.
سپس كريم اكبري مباركه دیگر هنرمند شرکت‌کننده، تصريح كرد: در زمان هاي گذشته ما در عين نيازمندي بي نياز بوديم و هنرمندان تئاتر تمامي هزينه هاي زندگي، قرض ها و ديگر مشكلات خود را برطرف مي كردند، ولي امروزه هنر نمايش پاسخگوي نيازهاي زندگي شهري نيست.
وي با بيان اينكه كار ما فعاليتي فرهنگي است، عنوان كرد: با وجود فارغ التحصيلاني كه هر روز از دانشگاه ها براي فعاليت مراجعه مي كنند و مشكلات مالي اين حوزه، مسائل هنرمندان تهراني كمتر از شهرستان ها نيست.
اكبري مباركه بيان كرد: قانون گذاري مساله مهمي است که بايد بيشتر مورد توجه قرار گيرد.
داود رشيدي كه يكي ديگر از حاضران در اين نشست بود، تاكيد كرد: با مهرباني، اتحاد، زياده خواهي نكردن و منطقي بودن مي توان بسیاری از مسائل را رفع كرد. ما بايد سعي کنیم كه انتظار زياده از حد از مسئولان و امكانات نداشته باشيم؛ زیرا ما خود قادر هستيم مشكلات را با كمك هم برطرف كنيم.
رضا فياضي نيز در ادامه اعلام كرد: حضور پيش كسوتان به عنوان نماينده در شهرستان ها پيشنهاد بسيار خوبي است و من نيز دوست دارم به عنوان نماينده شهر خودم(اهواز) از هنرمندان اين استان دفاع كنم و در خصوص مشكلات آن ها با مسوولان هنري چاره انديشي داشته باشم.
ايرج راد نيز در اين گردهمايي گفت: ما مي دانيم كه در تئاتر افراد فرهيخته، باسواد و تكنسين فراوانی داريم كه سال هاست به فعاليت مي پردازند، اما اين مشكلات را بارها به گوش مسوولاني كه جلساتي برگزار كرده اند رسانده ايم، ولي توجه داشته باشيد كه خود مسوولان در يك حيطه و محدوده مشخص مي توانند كار كنند و شايد خيلي از مسائل را نتوان از طريق آن ها گره گشايي كرد.ما نيازمند حمايت هاي معنوي مسئولان فرهنگي و هنري هستيم، چون به دنبال حمايت معنوي، حمايت مادي هم خواهد آمد.
مدیرعامل خانه تئاتر تاكيد كرد: چرا با اين كه هنر تئاتر به عنوان يكي از اساسي ترين هنر و به عنوان يك شغل شناخته شده، هنرمندان از حقوق و امنيت شغلي برخوردار نیستند.
این هنرمند تئاتر خطاب به حاضران انتقاد كرد: چرا افراد براي انجام امور عام المنفعه تنها به ساختن مدرسه و يا بيمارستان بسنده مي كنند؟ مگر اين نيست كه تئاتر، مدرسه‌ی تربيت انسان ها است و اين هنر با انديشه انسان سر و كار دارد پس چرا عموم مردم، سرمايه موقوفه خود را صرف ساختن سالن براي هنرمند كه كالاي ارائه كردني اش فرهنگ و هنر است، نمي كنند.
پرویز پورحسيني نیز با اشاره به لزوم برنامه ريزي بلند مدت و كوتاه مدت در شهرستان ها تشريح كرد: بخشی از آموزش گروه های تئاتر توسط استادان و بخشي دیگر از طريق اجراي عمومي، كامل مي شود.
در ادامه هنرمندانی چون علي پويان به بيان ديدگاه هاي خود و مشكلات تئاتر استان ها پرداختند.
سپس حميد شاه آبادي معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: اين جلسات و نقطه نظراتي كه توسط هنرمندان فعال مطرح شد، تكليف جديدي را براي ما روشن مي كند كه توسط اداره كل هنرهاي نمايشي و حضور مجدانه قادر آشنا انجام خواهد شد.
وي ادامه داد: مطالبي كه طي چند ساعت مطرح شد، مربوط به كل عرصه تئاتر كشور مي شد كه بخشي درست بود و بخشي اشتباه و نياز به توضيح و تشريح بيشتر دارد. بخش ديگر نیز نتيجه توجه نكردن به چيزهايي است که بايد مورد توجه، صحبت و تحليل قرار گيرد.
وي تشريح كرد: عزم و تلاش معاونت فرهنگي و هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بر اين بود كه اگر طرحي را دنبال مي كنيم، پس از پايان طرح، پروژه رها نشده و با سياست گذاري مناسب تر به كار خود ادامه دهد.
معاون هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي عنوان كرد: سانسور، پول و بی‌توجهی ها به حوزه نمايش از جمله موضوعاتي بود كه طي اين جلسه بدان ها پرداخته شد.
وي بيان كرد: از ابتداي آمدن آقای آشنا تاكيد كردم كه بايد جلسات كارشناسي براي رسيدن به يك يك موضوعات، مثل آموزش برگزار شود و مثلاً قرار است تا سال آينده در حوزه‌ی آموزش نسبت به امسال پیشرفت دست پيدا كنيم و ببینیم در کجا خواهیم ایستاد.
شاه آبادي افزود: طي دو سالی كه از حضورم من در اين سمت مي گذرد، بودجه 7 ميلياردي به 18 ميليارد ارتقاء پيدا كرده؛ اما اين بدين معني نيست كه حمايت بيشتر بايد انجام شود، بلكه ممكن است گستره حمايت با افزايش بودجه گسترده شده باشد.
وي تاكيد كرد: این جلسه براي استفاده مديران از توان و تخصص و سابقه شما درباره ارديبهشت تئاتر استان ها است كه با اين گردهمايي ماحصل آن به عنوان نتيجه مشخص شود و پيشنهادات هر يك از شما مسائل را يك به يك حل مي كند. ضمنا مباحث فردي كه مطرح شد و مسائل كلي كه مربوط به تئاتر و مسائل بيرون در وزارت كه مربوط به تخلفات شورا است، نيازمند رسيدگي است.
وي تشريح كرد: روش ما این است كه مديران و مسولان تئاترهاي سال 90 را كه در تئاتر شهر آثار نمايشي اجرا كردند،را دعوت كنيم و مسائل اين حوزه را درباره شوراي نظارت و حمايت مورد بررسي قرار دهيم.
وي با بيان اين كه اطمينان داشته باشيد كه مباحثي كه امروز مطرح شد، مورد پيگيري قرار خواهد گرفت، تصريح كرد: سال گذشته طرح استقرار اجرايي شد و با بودجه 2 ميلياردی و یک تیم فعال، 670 گروه سازماندهي شدند و این گروه ها آثار نمايشی را اجرا كردند كه با برنامه ريزي در كتاب طرح استقرار نيز ثبت شد.
معاون هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي يادآور شد: در حالي كه گروه ها با 200 هزار تومان پشت در اتاق مسوولان هنري استان ها معطل مي شدند، الان در شرايطي قرار داريم كه به هر تئاتر شهرستان به طور متوسط 4 ميليون تومان بودجه تعلق مي گيرد و اين امر باعث انرژی هر چه بيشتر گروه ها مي شود. با اجرايي شدن اين طرح 4000 عنوان نمايش با 60 هزار اجرا در سراسر كشور را شاهد بوديم.
شاه آبادي ادامه داد: اين نشست بايد بگويد كه نقاط ضعف يا قوت اين فعالیت ها در حوزه استان هاي كشور به چه صورت است. شايد تا زماني كه تئاتر تهران درست نشود، تئاتر شهرستان نيز نتواند به خوبي به كار خود ادامه دهد.
وي خاطرنشان كرد: گروه محوري يك انديشه بود كه در همین نشست ها بايد مورد نقادي قرار گيرد. همان طور كه گفته شد در سال 91 گروه هاي شهرستانی به نسبت اعضاي خود داراي مجوز سه گانه مي شوند.
وي افزود: ما درسال جاري تلاش مي كنيم كه در هر استان يك سالن تجهيز كنيم. مساله اول بهره برداري از سالن هاي موجود است كه بايد با اين بودجه، يك سالن در هر استان مخصوص تئاتر راه اندازي شود.
شاه آبادي تاكيد كرد: اين طرح نيازمند باز تعريف است كه سالی يك بار در قالب جشن ارديبهشت تئاتر از پيش كسوتان تجليل شود و يا مسائل مهم تئاتر مورد تحليل قرار گيرد.
وي يادآور شد: اردبهشت تئاتر كه بخشی از موضوع استان ها است، مجموعه نقطه نظراتی را نشان مي دهد كه توسط مدیرکل هنرهای نمایشی پی‌گیری خواهد شد.
شاه آبادي عنوان كرد: وظيفه مديران بهره وري از امكانات موجود است. ما نياز به جلساتي داريم كه بدانيم چرا تئاتر در شرايطي نيست كه مردم سهم بيشتري از هزينه هاي خانوارشان را به آن اختصاص دهند. شايد طي سال هاي گذشته ارتباط بيشتر تئاتر با مردم و يا كم بودن هزينه زندگي، عامل اصلي روي آوردن مردم به اين هنر بوده باشد.
وي تشريح كرد: بايد شرايط را به گونه اي فراهم كنيم كه سال بعد افراد بيشتري به استان ها بروند. البته اين امر در صورتي اجرايي مي شود كه شما فكركنيد اين طرح، بازدهی خوبی دارد.
معاون هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بيان كرد: با دستور كار و تاييد اجرايي شدن برنامه، اين طرح براي سال آينده برنامه ریزی می شود؛ همان طور كه با سرمايه معنوي براي تحقق ارديبهشت سال 91 برنامه‌ریزی شده است. در سال آينده نیز با دو طرح ديگر آن را تكميل خواهیم کرد.
گفتني است اين نشست توسط دفتر امور هماهنگی تئاتر استان هاي اداره کل هنرهاي نمايشي و دبير اجرايي ارديبهشت تئاتر ايران – وحيد لك – برگزار شد و در آن محمد مهدي خاتمی– مديرعامل انجمن هنرهاي نمايشي كشور – حسين مسافر آستانه، اتابك نادري، داود رشيدي، اسماعيل خلج، هادي مرزبان، مريم معترف، داريوش مودبيان، سياوش طهمورث، پرويز پورحسيني، رحمت اميني، قطب الدين صادقي، رضا فياضي، ايرج راد، علي پويان و بهزاد صديقي حضور داشتند./ي2
اسماعيل خلج كه به عنوان اولين هنرمندی که نقطه‌نظرات خود را پیرامون جشن اردی‌بهشت تئاتر ایران، ضمن پرشور معرفي كردن جلسات فرهنگي عنوان كرد: طي سفري كه به جيرفت داشتم، متوجه شدم استان كرمان به دو بخش شمالي و جنوبي تقسيم شده كه كرمان جنوبي شامل 7 يا 8 شهر مي شود و 18 درصد از بودجه استان كرمان به اين چند شهر اختصاص دارد كه به همين نسبت هم بودجه تئاتر اين شهر را بايد در نظر گرفت.
وي تشريح كرد: از هر يك از هنرمندان تئاتر هفت شهر كرمان جنوبي، در اين جشن حضور داشتند و به اجراي تئاتر خياباني و صحنه اي پرداختند، اما آن‌چه مورد توجه قرار گرفت، تعداد بازيگران با استعداد و خوب شهرستاني بود. بسيار تعجب كردم كه در جاي دور افتاده اي كه تحت آموزش هيچ يك از مراكز هنري قرار ندارد، نمایش‌هایی غیر تقلیدی به اجرا در می‌آمد.
اين هنرمند پيش كسوت در پايان صحبت هاي خود افزود: اميدوارم طرح استقرار گروه هاي تئاتري ادامه پيدا كند؛ زیرا هنرمندان شهرستاني به اين ترتيب مي توانند استعدادهاي خود را با پشتوانه مركز هنرهاي نمايشي، شكوفا كنند.
سپس داريوش مودبيان در ادامه‌ی این نشست گفت: هر آن‌چه كه تاكنون به‌دست آورديم همواره از استان ها بوده است، گرچه براي اولين بار نبود كه يكايك ما به اين سفرها مي رفتيم؛ زیرا برخي از ما، فرزندان شهرستان هستيم و هنوز نگراني هايي درباره‌ی زادگاه‌مان و شهرستان هاي‌مان وجود دارد.
مودبيان كه سال هاست در حوزه نگارش و چاپ نمايشنامه فعاليت دارد، در ادامه بيان كرد: شهرستان ها بهترين نيرو را براي كار آماده مي كنند و تهران آن را جذب می‌کند، تا جايي كه اگر نيروي كارآمد در عرصه هايي قرار گيرد كه توان و استعداد خود را نشان دهد به خاطر برخي از ناپايداري ها كنار مي رود.
وي تاكيد كرد: در تهران ارديبهشت تئاتر بايد زماني صورت گيرد كه گروه ها تشكيل شده باشند و به صورت منسجم به فعاليت بپردازند.برنامه ريزي تئاتر تهران و شهرستان ها بايد به گروهها سپرده شود و شوراهاي گوناگون تئاتري را بايد كساني تشكيل دهند كه اهل تئاتر باشند.
مودبيان تصريح كرد: واژه گروه را بايد تعريف كنيم، گروه صاحب نگرش و جهان بيني است و بر حسب آن نگرش افراد دور هم گرد مي آيند و در تاريخ تئاتر داراي بيوگرافي هستند.
وي اظهار كرد: بايد به گروه هاي شهرستاني بگوييم كه فراتراز ديد منتقدان به مسائل نگاه كنند، زيرا اين جسارت از آن ها گرفته شده است.
مودبيان عنوان كرد: تا گروه هاي نمايشي در تالارها استقرار پيدا نكنند، سازماندهي براي تئاترها وجود ندارد. در برخي از شهرستان ها تالارهاي چند منظوره اي وجود دارد كه شايد در طول سال يك اثر نمايشی هم در آنجا اجرا نشود، در صورتي كه اين امكان و فرصت مي توانست براي تئاتر به شكل چند سالن كوچك و استقرار چند گروه نمايش، مهيا شود.
این هنرمند پيشنهاد داد: بهتر است افرادي كه براي سفر به استان هاي كشور اعزام مي شوند، پيش از برپايي جشنواره و پس از برگزاري جشنواره جلسات و نشست هاي اين چنيني داشته باشند تا مشخص شود كه قصد داريم چگونه به گروه هاي نمايشي نگاه و حمايت كنيم. مركز هنرهاي نمايشي چقدر ابزارهاي حمايتي در اختيار ما قرار مي دهد و ما هر چه بيشتر از بدون هدف حركت كردن، پرهيز كنيم.
اين هنرمند مجرب تئاتر تصريح كرد: در ارديبهشت تئاتر كه من به سه شهر از استان هاي كشور سفر كردم، فرصت كمي در اختيار داشتم ولي اگر اين امر در ايام جشنواره فراهم شود، هم با گروه هاي نمايشي و هم با آثارشان آشنايي بيشتري پيدا خواهد شد؛ زیرا اين افراد در خصوص مسائل و جلسه هاشان با ما صحبت هاي زيادي انجام مي دهند بنابراين پيش و پس از جشنواره بهترين زمان براي جمع آوري نقطه نظرات است.
مودبيان عنوان كرد: اميدوارم امسال، سال گشايش كارگروه هاي تهراني باشد و گروه هاي مستقر با برنامه هاي بلند مدت و كوتاه مدت به فعاليت خود به شكل گسترده تري ادامه دهند.
وي ادامه داد: من دوست دارم نماينده‌ی يك استان در تهران باشم و با شما به عنوان يك واسطه فعاليت كنم تا صحبت هاي گروه هايي شهرستاني را به مديران هنري كشور منتقل كنم. من معتقدم بهتر است هر يك از حاظران در اين جلسه نماینده‌ی گروه‌ه‌های تئاتر شهرستان‌ها شويم و در هنگام جشنواره ها و سایر زمان ها براي آموزش به استان هايي سفر كنيم.
مودبيان تشريح كرد: رابطه‌ی گروه ها با مردم كم است و حتي گروه هاي تهراني در انزوا به سر مي برند و هنرمندان كشور حاشيه نشين هستند و اين شرايط در استان هاي كشور بسيار شديدتر است. شايد بخشي از این مساله به خود گروه ها و بخشي به تامين نشدن ارتباط از سوي مركز هنرهاي نمايشي و وزارت ارشاد باز گردد، كه براي حل اين معضل بايد از مراكز صنفي و كارخانجات بزرگ كمك گرفته شود.
دکتر قطب‌الدین صادقی دیگر هنرمند این نشست درخصوص حضورش در تئاتر استان‌ها و جشن اردی‌بهشت تئاتر ایران گفت: من در سال گذشته 50 روز در ايلام بودم و توانستم ارتباط تنگاتنگي با هنرمندان و گروه هاي شهرستاني برقرار كنم. بودجه و اعتبار مالی، يكي از مواردی است كه نبود آن موجبات نارضايتي هنرمندان را فراهم مي كند و تئاتر استان ها به شدت فقير است.
صادقي خاطر نشان كرد: در شهر كرمانشاه گروه سي نفره اي به فعاليت مي پرداخت كه 500 هزار تومان هزينه دريافت مي كرد و در نهايت با پول فروش بلیت دستمزد ناچیز هنرمندان گروه پرداخت می‌شد.
وي بيان كرد: ما مي دانيم عشق، شور و شيدايي هنرمند و اينكه وي حرفي براي گفتن دارد، باعث مي شود كه به توليد تئاتر روي آورد، ولي بايد توجه داشته باشيم كه اين ميزان پاداش و دستمزد براي هنرمند، بسیار ناچیز است. دستمزد هنرمندان در تئاتر با هيچ حرفه اي قابل قياس نيست و من فكر مي كنم هنرمندان يا كار اصلي در جاي ديگري دارند و يا بعد از مدتي از اجراي تئاتر، دل سرد مي شوند.
اين هنرمند پيش كسوت تئاتر تصريح كرد: هنرمندان پير يا جوان شهرستاني نيازمند آموزش هستند. اين افراد اسير كليشه ها، تمرينات گذشته و خودآموزي بومي هستند و تنها راه نجات و آگاهي آنها مهيا كردن شرايط آموزش است.
وي ادامه داد: هنرمندان شهرستان آموزش عملي نديده اند. در خصوص فن بيان اطلاعات زيادي ندارند. با بدن آشنايي ندارند و حتي تربيت حس ندارند؛ بنابراين بايد كساني با عشق و شور به اين استان ها سفر کنند و به تعليم آنها بپردازند که تجربه‌ی کافی در این امر داشته باشند. هم‌چنین ما بايد ذهن هنرمندان شهرستاني را از تعاريف غلط پاك كنيم.
اين هنرمند تئاتر تاكيد كرد: هنرمندان شهرستاني تشنه‌ی شناخته شدن و معرفی هستند. اين افراد دوست دارند آثارشان را در چند شهر ديگر به جز استان خود نيز اجرا كنند كه اين امر بيانگر رشد و تعالي آنهاست. هنرمندان شهرستاني در ملاقات با مسوولان هنري احساس اعتبار مي كنند و به عقيده من احترام به آن ها و القاء حس ديده شدن از مسائلي است كه بايد مورد توجه قرار گيرد.
سپس انوشيروان ارجمند عنوان كرد: سياست گذاران فرهنگي نقش بسيار مهمي در عرصه‌ی هنر كشور دارند.
وقتي اجرای نمایش و سياست گذاري درست باشد، مشكلات قابل رفع است. بها دادن به گروه هايي كه تشنه ديده شدن هستند و فقر مالي دارند بایستی مورد توجه قرار گیرد. ضمن آن‌که نبود مديران فرهنگي در تئاتر استان‌ها وجود دارد که این مسئله نياز به تحليل و بررسي زيادي دارد.
وي تشريح كرد: منظور از مديران فرهنگي، مديران آموزشي دانشگاهي نيستند. براي اينكه چنین فردی بايد در آخر سال نتيجه كار را به لحاظ آماري ارائه دهد، ولي مدير فرهنگي كارش پاشيدن بذر و صبر كردن است تا نهال كاشته شده، بارور شود.
مدير فرهنگي كه بضاعت و توانايي گروه و هنرمند شهرستاني را كشف كرده، با مهيا كردن زمينه‌ی رشد و ارائه آموزش، منتظر به ثمر نشستن مي شود.
انوشيروان ارجمند يادآور شد: در زمان گذشته نيز افرادي چون عزت اله انتظامي، محمدعلي كشاورز و ايرج راد در طول سال 3 تا 4 بار به استان هاي كشور سفر مي كردند؛ در واقع وقتي سفراي وزارت فرهنگ اسلامي و فرهيختگان و بزرگان با هنرمندان شهرستاني ملاقات مي كردند، نيمي از شخصيت را به آنها اعطا می کردند.
وي ادامه داد: اين ارتباط، رابطه اي صوري نيست و در آن آموزش نهفته است و شكل گيري ارتباط و اين كه خود را از مركز نشينان جدا ندانند، بسيار حائز اهميت است. اين كه هنرمندان بدانند در صورتي كه استعداد داشته باشند، به كار دعوت مي شوند، باعث خرسندي آنان است.
وي با بيان خاطراتي از گذشته خود اظهار كرد: فكر مي كنم نگاه به گذشته و سیاست گذاري هاي پيشين مي تواند راه حلي براي آينده تئاتر كشور باشد.
ارجمند افزود: نكته‌ی بعدي اين است كه در شهرستان ها ارتباط مديران كل عمدتاً با بچه هاي تئاتري بسيار ضعيف است. من با موقعيت، ضريب هوشي و استعدادهاي گروه هاي شهرستاني آشنا هستم. اگر سياست گذاري درست باشد و ما موظف شويم كه در طول سال 2 يا 3 بار به استان هاي كشور سفر كنيم به نفع تئاتر كشور است؛ زیرا حضور و اشتياق هنرجويان استان ها باعث عرضه شدن اطلاعات از سوي كارشناسان و پيش كسوتان تئاتر كشور مي شود.
وي با بيان اين كه تئاتر شهرستان بايد به لحاظ مالي تقويت شود، عنوان كرد: بايد به لحاظ ارتباطي تعامل خوبي برقرار شود و حتي براي چند شب سالن هاي نمايش كشور به اجراي آثار فاخر هنرمندان شهرستاني اختصاص يابد.
در ادامه سياوش طهمورث عنوان كرد: فكر نكنيد كه اين مسائل فقط در شهرستان ها است. ما بايد ببينيم كه خودمان در كجا قرار داريم و به كجا مي رويم و بعد براي شهرستاني ها چاره جويي كنيم.
وي ادامه داد: ما نياز به برنامه ريزي داريم. مي توانيم هنرمندان شهرستاني را در اولويت قرار دهيم، ولي در آغاز بايد مشخص كنيم كه وضعيت خود ما چگونه است.
سپس هادي مرزبان اظهار كرد: حدود 2 يا 3 سال پیش براي حضور در بزرگداشتي به سبزوار دعوت شدم و به دنبال اين حضور، هنرمندان سبزواري از من خواستنداز يكي از مديران و مسئولان كشور دعوت كنم كه به اين شهرستان بيايد؛ اما متاسفانه علي رغم قولي كه داده بودم هر چه تلاش كردم موفق نشدم اين تعامل را برقراركنم.
وي تاكيد كرد: هنرمندان شهرستاني الگو ندارند و در حال حاضر سريال ها و فيلم هاي آرتيستي براي هنرجويان جوان، تبديل به الگو شده است.
مرزبان پيشنهاد داد: بهتر است وقتي قراردادي با من بسته مي شود، در قرارداد لحاظ شود كه با به پايان رسيدن اجرا در تهران اين اثر 15 روز در شهرستان‌ها اجرا شود. اين امر و اين تصميم از سوي ما هنرمندان قابل قبول است و با آغوش باز آن را خواهيم پذيرفت.
سپس كريم اكبري مباركه دیگر هنرمند شرکت‌کننده، تصريح كرد: در زمان هاي گذشته ما در عين نيازمندي بي نياز بوديم و هنرمندان تئاتر تمامي هزينه هاي زندگي، قرض ها و ديگر مشكلات خود را برطرف مي كردند، ولي امروزه هنر نمايش پاسخگوي نيازهاي زندگي شهري نيست.
وي با بيان اينكه كار ما فعاليتي فرهنگي است، عنوان كرد: با وجود فارغ التحصيلاني كه هر روز از دانشگاه ها براي فعاليت مراجعه مي كنند و مشكلات مالي اين حوزه، مسائل هنرمندان تهراني كمتر از شهرستان ها نيست.
اكبري مباركه بيان كرد: قانون گذاري مساله مهمي است که بايد بيشتر مورد توجه قرار گيرد.
داود رشيدي كه يكي ديگر از حاضران در اين نشست بود، تاكيد كرد: با مهرباني، اتحاد، زياده خواهي نكردن و منطقي بودن مي توان بسیاری از مسائل را رفع كرد. ما بايد سعي کنیم كه انتظار زياده از حد از مسئولان و امكانات نداشته باشيم؛ زیرا ما خود قادر هستيم مشكلات را با كمك هم برطرف كنيم.
رضا فياضي نيز در ادامه اعلام كرد: حضور پيش كسوتان به عنوان نماينده در شهرستان ها پيشنهاد بسيار خوبي است و من نيز دوست دارم به عنوان نماينده شهر خودم(اهواز) از هنرمندان اين استان دفاع كنم و در خصوص مشكلات آن ها با مسوولان هنري چاره انديشي داشته باشم.
ايرج راد نيز در اين گردهمايي گفت: ما مي دانيم كه در تئاتر افراد فرهيخته، باسواد و تكنسين فراوانی داريم كه سال هاست به فعاليت مي پردازند، اما اين مشكلات را بارها به گوش مسوولاني كه جلساتي برگزار كرده اند رسانده ايم، ولي توجه داشته باشيد كه خود مسوولان در يك حيطه و محدوده مشخص مي توانند كار كنند و شايد خيلي از مسائل را نتوان از طريق آن ها گره گشايي كرد.ما نيازمند حمايت هاي معنوي مسئولان فرهنگي و هنري هستيم، چون به دنبال حمايت معنوي، حمايت مادي هم خواهد آمد.
مدیرعامل خانه تئاتر تاكيد كرد: چرا با اين كه هنر تئاتر به عنوان يكي از اساسي ترين هنر و به عنوان يك شغل شناخته شده، هنرمندان از حقوق و امنيت شغلي برخوردار نیستند.
این هنرمند تئاتر خطاب به حاضران انتقاد كرد: چرا افراد براي انجام امور عام المنفعه تنها به ساختن مدرسه و يا بيمارستان بسنده مي كنند؟ مگر اين نيست كه تئاتر، مدرسه‌ی تربيت انسان ها است و اين هنر با انديشه انسان سر و كار دارد پس چرا عموم مردم، سرمايه موقوفه خود را صرف ساختن سالن براي هنرمند كه كالاي ارائه كردني اش فرهنگ و هنر است، نمي كنند.
پرویز پورحسيني نیز با اشاره به لزوم برنامه ريزي بلند مدت و كوتاه مدت در شهرستان ها تشريح كرد: بخشی از آموزش گروه های تئاتر توسط استادان و بخشي دیگر از طريق اجراي عمومي، كامل مي شود.
در ادامه هنرمندانی چون علي پويان به بيان ديدگاه هاي خود و مشكلات تئاتر استان ها پرداختند.
سپس حميد شاه آبادي معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: اين جلسات و نقطه نظراتي كه توسط هنرمندان فعال مطرح شد، تكليف جديدي را براي ما روشن مي كند كه توسط اداره كل هنرهاي نمايشي و حضور مجدانه قادر آشنا انجام خواهد شد.
وي ادامه داد: مطالبي كه طي چند ساعت مطرح شد، مربوط به كل عرصه تئاتر كشور مي شد كه بخشي درست بود و بخشي اشتباه و نياز به توضيح و تشريح بيشتر دارد. بخش ديگر نیز نتيجه توجه نكردن به چيزهايي است که بايد مورد توجه، صحبت و تحليل قرار گيرد.
وي تشريح كرد: عزم و تلاش معاونت فرهنگي و هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بر اين بود كه اگر طرحي را دنبال مي كنيم، پس از پايان طرح، پروژه رها نشده و با سياست گذاري مناسب تر به كار خود ادامه دهد.
معاون هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي عنوان كرد: سانسور، پول و بی‌توجهی ها به حوزه نمايش از جمله موضوعاتي بود كه طي اين جلسه بدان ها پرداخته شد.
وي بيان كرد: از ابتداي آمدن آقای آشنا تاكيد كردم كه بايد جلسات كارشناسي براي رسيدن به يك يك موضوعات، مثل آموزش برگزار شود و مثلاً قرار است تا سال آينده در حوزه‌ی آموزش نسبت به امسال پیشرفت دست پيدا كنيم و ببینیم در کجا خواهیم ایستاد.
شاه آبادي افزود: طي دو سالی كه از حضورم من در اين سمت مي گذرد، بودجه 7 ميلياردي به 18 ميليارد ارتقاء پيدا كرده؛ اما اين بدين معني نيست كه حمايت بيشتر بايد انجام شود، بلكه ممكن است گستره حمايت با افزايش بودجه گسترده شده باشد.
وي تاكيد كرد: این جلسه براي استفاده مديران از توان و تخصص و سابقه شما درباره ارديبهشت تئاتر استان ها است كه با اين گردهمايي ماحصل آن به عنوان نتيجه مشخص شود و پيشنهادات هر يك از شما مسائل را يك به يك حل مي كند. ضمنا مباحث فردي كه مطرح شد و مسائل كلي كه مربوط به تئاتر و مسائل بيرون در وزارت كه مربوط به تخلفات شورا است، نيازمند رسيدگي است.
وي تشريح كرد: روش ما این است كه مديران و مسولان تئاترهاي سال 90 را كه در تئاتر شهر آثار نمايشي اجرا كردند،را دعوت كنيم و مسائل اين حوزه را درباره شوراي نظارت و حمايت مورد بررسي قرار دهيم.
وي با بيان اين كه اطمينان داشته باشيد كه مباحثي كه امروز مطرح شد، مورد پيگيري قرار خواهد گرفت، تصريح كرد: سال گذشته طرح استقرار اجرايي شد و با بودجه 2 ميلياردی و یک تیم فعال، 670 گروه سازماندهي شدند و این گروه ها آثار نمايشی را اجرا كردند كه با برنامه ريزي در كتاب طرح استقرار نيز ثبت شد.
معاون هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي يادآور شد: در حالي كه گروه ها با 200 هزار تومان پشت در اتاق مسوولان هنري استان ها معطل مي شدند، الان در شرايطي قرار داريم كه به هر تئاتر شهرستان به طور متوسط 4 ميليون تومان بودجه تعلق مي گيرد و اين امر باعث انرژی هر چه بيشتر گروه ها مي شود. با اجرايي شدن اين طرح 4000 عنوان نمايش با 60 هزار اجرا در سراسر كشور را شاهد بوديم.
شاه آبادي ادامه داد: اين نشست بايد بگويد كه نقاط ضعف يا قوت اين فعالیت ها در حوزه استان هاي كشور به چه صورت است. شايد تا زماني كه تئاتر تهران درست نشود، تئاتر شهرستان نيز نتواند به خوبي به كار خود ادامه دهد.
وي خاطرنشان كرد: گروه محوري يك انديشه بود كه در همین نشست ها بايد مورد نقادي قرار گيرد. همان طور كه گفته شد در سال 91 گروه هاي شهرستانی به نسبت اعضاي خود داراي مجوز سه گانه مي شوند.
وي افزود: ما درسال جاري تلاش مي كنيم كه در هر استان يك سالن تجهيز كنيم. مساله اول بهره برداري از سالن هاي موجود است كه بايد با اين بودجه، يك سالن در هر استان مخصوص تئاتر راه اندازي شود.
شاه آبادي تاكيد كرد: اين طرح نيازمند باز تعريف است كه سالی يك بار در قالب جشن ارديبهشت تئاتر از پيش كسوتان تجليل شود و يا مسائل مهم تئاتر مورد تحليل قرار گيرد.
وي يادآور شد: اردبهشت تئاتر كه بخشی از موضوع استان ها است، مجموعه نقطه نظراتی را نشان مي دهد كه توسط مدیرکل هنرهای نمایشی پی‌گیری خواهد شد.
شاه آبادي عنوان كرد: وظيفه مديران بهره وري از امكانات موجود است. ما نياز به جلساتي داريم كه بدانيم چرا تئاتر در شرايطي نيست كه مردم سهم بيشتري از هزينه هاي خانوارشان را به آن اختصاص دهند. شايد طي سال هاي گذشته ارتباط بيشتر تئاتر با مردم و يا كم بودن هزينه زندگي، عامل اصلي روي آوردن مردم به اين هنر بوده باشد.
وي تشريح كرد: بايد شرايط را به گونه اي فراهم كنيم كه سال بعد افراد بيشتري به استان ها بروند. البته اين امر در صورتي اجرايي مي شود كه شما فكركنيد اين طرح، بازدهی خوبی دارد.
معاون هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بيان كرد: با دستور كار و تاييد اجرايي شدن برنامه، اين طرح براي سال آينده برنامه ریزی می شود؛ همان طور كه با سرمايه معنوي براي تحقق ارديبهشت سال 91 برنامه‌ریزی شده است. در سال آينده نیز با دو طرح ديگر آن را تكميل خواهیم کرد.
گفتني است اين نشست توسط دفتر امور هماهنگی تئاتر استان هاي اداره کل هنرهاي نمايشي و دبير اجرايي ارديبهشت تئاتر ايران – وحيد لك – برگزار شد و در آن محمد مهدي خاتمی– مديرعامل انجمن هنرهاي نمايشي كشور – حسين مسافر آستانه، اتابك نادري، داود رشيدي، اسماعيل خلج، هادي مرزبان، مريم معترف، داريوش مودبيان، سياوش طهمورث، پرويز پورحسيني، رحمت اميني، قطب الدين صادقي، رضا فياضي، ايرج راد، علي پويان و بهزاد صديقي حضور داشتند./ي2
