به گزارش حوزه دفاعي امنيتي باشگاه خبرنگاران، سازمان جغرافیایی وزارت دفاع در راستای شناخت و اهمیت مؤلفه‌های جغرافیایی اعم از طبیعی، انسانی، اقتصادی و ... و تأثیر آن‌ها در طرح‌های دفاعی، امنیتی و انتظامی و پدافند غیرعامل، طرح پژوهشی را تحت عنوان «پایش کانون‌های گرد و غبار ورودی به ایران با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های هواشناسی» با استفاده از خدمات اساتید مجرب دانشگاه و نخبگان وظیفه اجرا کرده است.

در چند سال اخیر بروز پدیده طوفان‌های گرد و غبار حساسیت‌ها و مشکلاتی را در سطح منطقه و برای کشور جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده است.

تأثیر این پدیده در کشور جمهوری اسلامی ایران آنقدر وسیع است که بیش از نیمی از استان‌های کشور به نحوی با مسایل و محدودیت‌های این پدیده طبیعی درگیر و مواجه هستند که علاوه بر اثرات سوء زیست محیطی، موجب اختلال در اجرای طرح‌های توسعه پایدار ملی گردیده و پیامدهای منفی را بدنبال داشته و خواهد داشت.

از مهمترین دستاوردهای پژوهش مزبور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1-منشأ اصلی طوفانهای گرد و غبار بین‌النهرین، حوضه رودخانه فرات در شرق سوریه، بیابانهای غرب عراق و هورهای خشکیده جنوب عراق است.

2-برخی از کانونهای گرد و غبار مانند بیابانهای جنوب اردن، بیابانهای شمالغرب عربستان، بیابانهای شرق مصر و بیابانهای شرق اتیوپی تنها در افزایش شدت گرد و غبار بر روی ایران می‌توانند مؤثر واقع شوند، در واقع این مراکز، مراکز اصلی گرد و غبار نیستند.

3-برخی از طوفانهای گرد و غبار که در بیابانهای جنوب عربستان مانند بیابان ربع‌الخالی رخ می‌دهد برای استانهای جنوبی کشور مانند هرمزگان، جنوب سیستان و بلوچستان و بوشهر گردو غبار به همراه دارند و بدلیل عبور طوفان گرد و غبار از روی دریا و جذب بخار آب موجود در جو سنگین شده و سقوط می‌کنند، بنابراین از شدت تراکم آنها تا حد زیادی کاسته می‌شود.

4-طوفانهای گرد و غبار که از غرب کشور ایران وارد می شوند در صورت شدت می‌تواند شمال غرب، مناطق مرکزی و حتی دریای خزر را تحت تأثیر خود قرار دهد.

5-بعضی از مناطقی که امروزه منشأ اصلی طوفانهای گرد و غبار هستند، قبلاً بصورت باتلاقی بوده که تحت عنوان هور اطلاق می‌شده‌اند که در حال حاضر بدلیل سدسازی توسط کشورهای ترکیه، عراق و سوریه بر روی رودخانه‌های دجله و فرات تبدیل به سطوح خشک شده‌اند و بدلیل برخی فعالیتهای انسانی تحت فرسایش قرار گرفته و خاک براحتی در دسترس باد قرار می‌گیرد. این رسوبات رودخانه‌‌ای مربوط به نهشته‌گذاری در دوره نئوژن بوده و به همین دلیل تنها عامل جلوگیری از فرسایش رطوبت و سطوح آبی عمل می کرده که این تنها عامل نیز امروزه براثر فعالیتهای انسانی حذف شده است.

6-طوفانهای گرد و غبار معمولاً کمتر از چهار روز در سطح منطقه دوام دارند، اما در منطقه منشأ معمولاً با سکون هوا بعد از 24 ساعت نشست کرده و هوا صاف می‌گردد در حالی که در مناطقی تحت سیطره این طوفان بدلیل وارد شدن به لایه‌های بالایی جو پس از گذشت چند روز نشست می‌کنند.

7-بیشترین تعداد روزهای همراه با گرد و غبار مربوط به استان خوزستان است، دلیل این امر را می‌توان به وجود سطوح بیابانی در منطقه و عبور سیستمهای هوایی بصورت سینوسی نسبت داد که اغلب از استان خوزستان می‌گذرد.

8-بعد از استان خوزستان بترتیب استانهای ایلام، کرمانشاه و استانهای شمالی‌تر در معرض طوفان گرد و غبار قرار می‌گیرد.

9-بیشترین روزهای گرد و غبار مربوط به فصل تابستان است، دلیل این امر می‌تواند در ارتباط با ناپایداریهای محلی یا منطقه‌ای تحت تأثیر گرم شدن سطح زمین و در نتیجه جریان باد و بلند شدن گرد و غبار و ورود آن به جو باشد.

 

بمناسبت هفته محیط زیست، جشنواره محیط زیست با رویکرد زیست محیطی و با شعار «صنایع دفاعی پیشرو در تولید ملی و حافظ محیط زیست» توسط وزارت دفاع روز 21 خرداد ماه سالجاری در تهران برگزار می‌شود.

این جشنواره با مشارکت معاونت مهندسی و پدافند غیرعامل و معاونت صنعتی و امور تحقیقاتی وزارت دفاع و سازمان‌های وابسته به وزارت دفاع شامل سازمان‌های صنایع هوایی، صنایع هوافضا ، صنایع دفاع ، صنایع دریایی ، صنایع الکترونیک ایران ، جغرافیایی ، اتکاء ، توسعه منابع انرژی ، سپند، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی ، دانشگاه صنعتی مالک اشتر ، مرکز مین‌زدایی و همکاری سازمان حفاظت از محیط زیست برگزار می‌شود.

ترویج و نهادینه نمودن فرهنگ زیست محیطی در صنایع دفاعی ، انتخاب و معرفی برگزیدگان این عرصه و ارائه اقدامات و دستاوردهای صنایع دفاعی در حفاظت از محیط زیست و بررسی راه‌کارهای مقابله با بحران‌های زیست محیطی از جمله اهداف برگزاری این جشنواره است.

در این جشنواره،سردار وحیدی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و مهندس محمد جواد محمدی‌زاده معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست سخنرانی خواهند کرد.

امضاء تفاهم‌نامه همکاریهای دوجانبه از جمله در حوزه مدیریت بحران‌های زیست محیطی توسط مسئولان وزارت دفاع و سازمان محیط زیست از دیگر برنامه های این جشنواره است.

همچنین در این جشنواره از مراکز صنعتی، خدماتی، آموزشی و پژوهشی وابسته به وزارت دفاع که در سالهای اخیر اقدامات مؤثر زیست محیطی انجام داده و از سوی سازمان محیط‌زیست بعنوان واحدهای خدماتی و صنعتی سبز یا برگزیده سبز تعیین شده‌اند با اهداء لوح تقدیر و تندیس جشنواره تقدیر خواهد شد.

ارائه مقالات مختلف توسط کارشناسان و متخصصان صنایع دفاعی در حوزه زیست محیطی و برگزاری نمایشگاه توانمندی وزارت دفاع در این حوزه به همراه اجرای مانور میدانی را از برنامه‌های دیگر جشنواره صنایع دفاعی با رویکرد محیط زیست است.
/ر