معدود بناهایی با گنبدهای مدور كه از دودكش بلند آجری و ملاطی آن ها دودبرمی خیزد هنوز در گوشه و كنار اردبیل پابرجا هستند و مردم شهر از آن ها به عنوان حمام و مكانی برای پاكیزگی استفاده می كنند.

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اردبيل  این بناها از دیوارهای قطور آجری كه بطور معمول به شكل مدور ، هشت ضلعی و یا شش ضلعی دور تا دور پایین گنبد كشیده شده ساخته شده اند.

در اغلب این حمام ها درب چوبی كوتاهی كوچه را به داخل فضای دالان مانندی كه سطح آن حدود یك متر پایین تر است متصل می كند و این دالان ها كه بطور معمول از پیچ و خم های زیادی برخوردار هستند به رختكن یا به اصطلاح قدیمی جامه كن منتهی می شوند.

پایین بودن سطح این حمام ها نسبت به كوچه باتوجه به شرایط اقلیمی و جوی منطقه و برای خنكی فضای حمام در تابستان ها و گرمی آن در زمستان ها است.

جامه كن ، محوطه وسیع هشت ضلعی است و گنبد ضربی نسبتا مرتفعی سقف آن را تشكیل می دهد و سقف داخلی گنبد اغلب از تصاویر عشاق قدیم ، حیوانات و درختان جنگلی و سایر مناظر با رنگ روغن نقاشی می شد.

در محوطه جامه كن اغلب حوض سنگی بزرگ و نسبتا عمیقی وجود دارد و در چهار طرف آن چهار خروجی سنگی به شكل مستطیل به عرض نیم متر و عمق 20 سانتی متر از آن جدا می شود تا كنار سكوی بلند و وسیعی كه دور تا دور محوطه و به ارتفاع تقریبی 75 سانتی متر ساخته شده وصل شود.

این سكو كه گاهی عرض آن تا دو متر می رسد برای درآوردن و یا پوشیدن لباس ها بوده و اغلب كمدهایی برای هر نفر برای این منظور تعبیه شده است.

بین جامه كن و سربینه حمام دالان مستطیل شكل دیگری قرار دارد كه شخص را به داخل حمام راهنمایی می كند و سربینه در اصل محوطه مستطیل شكل وسیع با سقف گنبدی است و قسمتی از سطح آن در طول یكی از اضلاع به سه قسمت تقسیم می شود و در قسمت وسط ، خزینه قرار دارد و دو طرف آن به صورت دو اتاق است كه آن ها را در قدیم خلوتی می گفتند.

خزینه ها بطور معمول شبیه اتاق چهار ضلعی بزرگی هستند كه وقتی پر از آب می شد عمق آن تا یك و نیم متر می رسید و آب آن را از چاه با تلمبه دستی كشیده و پر می كردند و به وسیله پاتیل مسی بزرگی كه در قسمتی از كف آن می گذاشتند گرم می كردند.

ازجمله حمام های تاریخی موجود در شهر اردبیل كه با گذر از حوادث طبیعی و بی مهری های انسان های به ظاهر متمدن هنوز پابرجا مانده اند حمام قره دگنك (صفویه) است كه دارای معماری سنتی با طاق و گنبد ضربی است./س

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.