با وجود اینکه اصولا افراد در گزینش نام کوچک آزاد هستند،این آزادی نامحدود است و شایسته است قانون گذار انتخاب نام های کوچک نامناسب را منع کند.

از این رو قانون گذار انتخاب القاب قدیمی همچون اعتماد السلطنه را که مظهر فرهنگ اشرافی و طبقاتی بوده،  منع کرده است.

چون حق شخص بر نام خود یک حق غیرمالی و از حقوق مربوط به شخصیت است ؛  قابل نقل و انتقال نیست البته حق تقدم نام خانوادگی پس از فوت دارنده آن به وارث قانونی او انتقال می یابد و هر یک از وارث می توانند علیه شخصی که نام خانوادگی او را بدون مجوز قانونی انتخاب کرده اقامه دعوی کنند و تغییر نام خانوادگی او را از دادگاه بخواهند؛ اما اگر وارث بخواهد به شخصی اجازه دهند که نام خانوادگی انها را انتخاب کند، باید همگی اجازه دهند.

*نام های ممنوعه جزالقاب ثبت احوال نیست

رئیس سازمان ثبت احوال کشور گفت:گاه هم نامگذاری می تواند از بسیاری جهات نشان دهنده حال و هوای جامعه و تمایل ها و گرایش های پیدا و پنهان آن باشد و در این میان به دلایل مختلف برخی نام ها ممنوعه می شوند.

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران محمد ناظمی اردکانی گفت:القاب اهم از ساده و مرکب همچون ملک الدوله،خان یا شوکت الملک ،حاجیه سلطان و سلطانعلی ،اسامی زننده و متهجن و مستحق تغییر هستند.

وی افزود:حذف کلمات زائد و غیرضروری در نام اشخاص همچون قلی ،غلام،گرگ،ذولف،قوچ تصحیح اشتباهات املایی در نام اشخاص که به دلیل عدم اشنایی مامور با لهجه ها و الفاظ و معانی محلی و یا ناشی از تلفظ اظهار کننده پیش آمده همچون زهراب به سهراب و یا منتیجه به منیژه و غیره.. از دیگر مواردی است که مشمول تغییر نام خانوادگی می شوند.

اردکانی تصریح کرد:نام هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می شود همچون عبدالات ،عبدالمزی ، اسامی مرکبی که عرفا یک نام محسوب نمی شوند و مرکب ناموزون،همچون شهره فاطمه،حسین معروف به کامبیز و غیره ... و يا عناویني اعم از لشکری یا کشوری و یا ترکیبی از اسم و عنوان همچون سروان،سرتیپ،دکتر ، شهردار و یا سروان محمد،شهردار علی از این جمله اند .

وی تاکید داشت:البته که هر نامی برای خودش داستانی دارد گاه از شغلی روایت می کند و گاه از موقعیت اجتماعی ،گاه از اعتقادات مذهبی و یا ملی،گاه از عشق پدر و مادر به گل یا گیاه یا حیوان ،کوه،درخت از همین رو کمتر نامی مبین شخصیت خود آدمی است بلکه بیشتر منش و مشی پدر و مادر و خواست ها و گرایشهای آنان است اما طبق قانون ثبت احوال هر نام متشکل از نام و نام خانوادگی دارای پاره ای آثار حقوقی است./ل