به گزارش سرویس بین الملل باشگاه خبرنگاران، آسیا تایمز با انتشار مقاله ای به قلم "مانوئله اسکیمیا"، روزنامه نگار و تحلیلگر ایتالیایی عنوان کرد تحریم نفتی ایران از سوی اتحادیه اروپا، نشانه ای از خودنمایی غیر معمول این اتحادیه است؛ زیرا برای اروپا پیدا کردن منابع جایگزین نفت خام ایران آسان نخواهد بود در حالی که بار منفی تحریم بر جمهوری اسلامی ایران با افزایش تقاضا از سوی کشورهای آسیا- اقیانوسیه محو خواهد شد. از سوی دیگر تنگه هرمز هر روز تنگتر و تنگتر می شود، و متضرر اصلی غرب نیازمند واردات نفت خواهد بود.

سرانجام اتحادیه اروپا روز 23 ژانویه قطع واردات نفت و مواد پتروشیمی ایران را تصویب کرد؛ تصمیمی که به اصطلاح در راستای تلاش های آمریکا برای ممانعت از توسعه برنامه هسته ای از سوی تهران، صورت گرفته ولی در اصل جنگ روانی و فشار تبلیغاتی تازه اروپا است.

کاترین آشتون، مسئول امور سیاست خارجه اتحادیه اروپا تاکید کرد که تحریم ها راهی برای بازگرداندن ایران به پای میز مذاکره با گروه 1+5 است. بر اساس این تصمیم، اتحادیه اروپا امضای هر نوع قرارداد نفتی جدید با ایران را ممنوع خواهد کرد، در حالیکه قراردادهای موجود را تا اول ژوئیه به پایان خواهد رساند. این شرط (فرصت شش ماهه) به اعضای اتحادیه اروپا فرصت خواهد داد تا از منابع دیگر نفت مورد نیاز خود را تامین کنند. طبق اعلام دولت های اتحادیه اروپا این رویکرد تدریجی برای آن طراحی شده تا نه تنها تمام کشورهای اروپایی که با بحران بدهی سنگین دست به گریبانند بلکه بازارهای جهانی بتوانند اثرات منفی ناشی از تحریم نفتی ایران را بپذیرند و با آن کنار بیایند.

علاوه بر این ، اتحادیه اروپا تحریم هایی را نیز بر بانک مرکزی ایران تحمیل خواهد کرد. این اتحادیه تمام دارایی های بانک مرکزی ایران را مسدود و هر گونه معامله با این بانک و دیگر نهادهای دولتی از طریق طلا و دیگر فلزات گرانبها را ممنوع خواهد کرد.
قبل از اول ماه می آینده، بروکسل تدابیر اتخاذ شده را مورد بررسی قرار خواهد داد تا مشخص شود آیا این تدابیر موثر بوده اند و آیا کشورهای عضو اتحادیه اروپا در پیدا کردن جایگزینی برای نفت خام ایران ناکام بوده اند؟

شاید برای اولین بار در تاریخ اتحادیه اروپا، این اتحادیه وارد یک بازی ژئوپلیتیک سخت شده است، اما اتحادیه اروپا باید میزان تحمل و پایداری خود را بسنجد برخی از مقامات ایران هم اکنون تهدید کرده اند که صادرات نفت خام خود را به اروپا متوقف خواهند کرد.

در سال 2010، اتحادیه اروپا روزانه 450 هزار بشکه نفت از ایران وارد می کرد. این میزان معادل 5.8 درصد کل واردات اتحادیه اروپا و 18 درصد کل صادرات نفت خام ایران است. دور جدید تحریم های اروپا علیه ایران، فشار فراوانی را به کشورهای بحران زده و بدهکار مانند یونان، اسپانیا و ایتالیا وارد می کند. آتن 14 درصد از نفت مورد نیاز خود را از ایران وارد می کند، ‌مادرید و رم نیز 13 درصد از نفت خام مورد نیاز خود را از تهران خریداری می کند.
مجریان بخش انرژی اروپا در خصوص دورنمای تحریم نفت ایران  خوشبین نیستند. مقامات شرکت های انی ایتالیا، بریتیش پترولیوم انگلیس و استات اویل نروژ از همان ابتدا موضع خود را اعلام کرده و خود را از تحریمها معاف کرده اند.

عربستان سعودی اخیرا گفت می تواند در صورت نیاز تولید نفت خود را برای مشتریان مهمش افزایش دهد. اما برخی ناظران در این مورد اظهار تردید کردند و معتقدند عربستان نمی تواند تمام نیازهای واردات نفت اتحادیه اروپا را بر آورده کند. در واقع ریاض باید تقاضای نفت کشورهای چین، کره جنوبی، هند، ‌ژاپن و ترکیه را نیز در نظر بگیرد. این کشورها وابستگی زیادی به نفت ایران دارند.

همه این کشورها یا تمایلی به موافقت با تحریم نفتی ایران ندارند و یا این که به طور قاطع با تحریم نفتی ایران از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا مخالف هستند.

از طرف دیگر اتحادیه اروپا به لیبی اشاره می کند که در حال احیای شبکه نفتی خود است و می تواند صادرات نفت خود را به اروپا را افزایش دهد. اما دولت انتقالی لیبی عنوان کرده است در صورتی که شبه نظامیان خلع سلاح شوند، فرو افتادن کشور در جنگ داخلی منتفی نیست و همچنین اذعان کرده است که مقامات دولتی قادر به کنترل دسته های شورشیان مخالف قذافی نیستند. مسئله پیچیده تر آن است که مزدورانی نیز از ساکنان منطقه آفریقایی ساحل وجود دارند که زمانی برای قذافی می جنگیدند، اما اکنون سلاح های خود را به بالاترین پیشنهاد می فروشند.

از سوی دیگر، روی منابع دیگر برای جایگزینی نفت ایران مانند نروژ و نیجریه هم نمی توان برای آینده نزدیک حساب باز کرد. اسلو، دومین صادر کننده نفت خام به اروپا است. در سال 2010، بخش بالا دستی صنعت نفت نروژ چندین میدان نفتی در دریای شمال کشف کرد که یکی از آنها میدان نفتی عظیم آوالدسنس و آلدوس است. با این وجود، برای بهره برداری کامل از این میادین نفتی به زمان زیادی نیاز است. در مورد نیجریه نیز، تردید وجود دارد که این کشور نفت خیز آفریقایی بتواند تولید خود را افزایش دهد. در واقع لاگوس ( پایتخت نیجریه) با بی ثباتی سیاسی دست به گریبان است و همزمان با دو گروه در مخاصمه است.

از نظر مقامات ایران،  تحریم نفتی ایران از سوی اروپا محکوم به شکست است، آنها به تقاضای نفت از سوی کشورهای منطقه آسیا- اقیانوسیه که مشتریان اصلی نفت خام ایران هستند، تکیه می کنند و این حقیقت دارد. چین، هند و کره جنوبی روی هم رفته 62 درصد از صادرات نفت تهران را خریداری می کنند. بدون تعهد موثر این 4 کشور تشنه انرژی برای کاهش وردات نفت از ایران،‌ بار منفی تحریم نفتی ایران بر اقتصاد جمهوری اسلامی و در همین راستا بر برنامه غنی سازی اورانیوم کمتر و ملایم خواهد شد.

اتحادیه اروپا باید امیدوار باشد، راهبرد دو منظوره آن در مورد ایران( یعنی ضربه زدن به اقتصاد ایران از طریق تحریم برای مجبور کردن تهران به موافقت با توقف غنی سازی اورانیوم) به واکنش دو منظوره یعنی افزایش تنش در خلیج فارس تا جایی که منطقه را به در گیری وسیعی بکشاند، تبدیل نشود. از طرف دیگر ، خطر محاسبات غلط در مورد منطقه پرجمعیت و نظامی شده تنگه هرمز وجود دارد، و چنین سناریوهایی می تواند سازش های راهبردی را بی نتیجه سازد.

پس باید در پایان تصریح کرد اروپا زیان اصلی تحریم ایران را بر دوش خواهد کشید./ا