شب هنگام از دیرباز تا کنون منبع احساسات عجیب و متفاوتی برای انسان بوده است. آسمانی نورانی و پر ستاره ، و تاریکی مطلق و ترسناک روی زمین ، همه و همه دست به دست هم می دهند تا شب را پدیده ای راز آلود و در عین حال زیبا و پرسش برانگیز برای ما جلوه دهد. در این نوشتار سعی داریم تا شما را با بعضی از اصول، علوم و اعتقادات مرتبط با شب آشنا کنیم.
_ ستاره شناسی
مشخص است که علم نجوم و ستاره شناسی به شب وابسته است چون تنها در طول شب است که انسان موفق به دیدن ستاره ها می شود. البته امروزه به لطف تلسکوپهای نیرومند این امر بسیار آسان شده اما برای بسیاری از مردم ، هنوز هم نگاه به آسمان شب و پیدا کردن ستاره و صورتهای فلکی اقدامی مهیج است. هنوز هم بسیاری از کویر نوردان و دریانوردان در زمانی که به هر دلیل وسایل جهت یابی خود را از دست می دهند منتظر شب شده و با نگاهی به آسان با یافتن ستاره قطبی مسیر خود را می یابند.
_ سلامت
بسیاری از ما این عبارت شریف از قرآن کریم با این مذمون را خوانده ایم که می فرماید: ((همانا ما شب را مایه آرامش شما قرار داده ایم.)) اما به دلایل مختلف بشر با تولید نور مصنوعی بسیار طولانی تر بیدار مانده و به فعالیت ادامه می دهد. اما تحقیقات جدید نشان داده است که این نور مصنوعی در شب هنگام می تواند به بیمار شدن انسان منجر بشود. در این تحقیقات ارتباط مستقیمی بین سرطان سینه در زنان وجود دارد. به نظر دانشمندان این نور مصنوعی ساعت طبیعی بدن انسان را مختل کرده و در دراز مدت به ضعف و بیماری انسان منجر می شود.
_ جغرافیا
مردمان مختلف در طول زمان به نقاط مختلف کوچک کردند و در آن مناطق ساکن شدند. این تفاوت شب و روز در نقاط مختلف زمین بود که مردم را و بیش از همه جغرافی دانان را به فکر فرو میبرد. این که چگونه در گوشه ای شب و در گوشه ای دیگر روز است. همین تفکرات بود که نهایتا منجر به اندازه گیری نصف النهارها و مناطق زمانی توسط جغرافی دانان شده و امروزه برای محاسبه اختلاف ساعت مورد استفاده قرار می گیرد.
_ موسیقی
آیا به شب علاقه مند هستید؟ به موسیقی چطور؟ جالب است بدانید که از سالهای 1700 میلادی به این سو قطعه ای در موسیقی با عنوان " Nocturnes " وارد شده است که از نظر موسیقیدانان مخصوص نواختن در شب است. این قطعات آرام به منظور آرامش بخشی بیشتر به شنوندگان از در شب نواخته می شده است. بعضی از قطعات مورتزارت ، موسیقیدان شهیر نیز دارای این خاصیت است.
_ جشن ها و مراسمات مذهبی
بسیاری از جشن ها و مراسم های مذهبی و غیره در شب انجام می شود. به طور مثال شب سال نوی میلادی یا شب سال نو شمسی از این دست هستند. یا سایر حوادث مذهبی مثل شب قدر که مربوط به نزول بخش های زیادی از کلام الله مجید است و در طول شب اتفاق افتاده است. یا سایر مراسم ها در کشور های دیگر مثل جشن هالوین که در شب هنگام برگزار می شود.
_ شفق قطبی
پدیده زیبای شفق قطبی که در قطبها به دلیل ترکیب ذرات موجود در اتمسفر و نور تشکیل می شود و شب هنگام قابل رویت است. رنگهای مختلفی مثل سبز، آبی و حتی صورتی نیز دیده می شود. معروفترین این شفق ها در سال 1859 رخ داد که در آن شفقی از قطب شمال و جنوب تا دریای کارائیب دیده می شد./ق پ