باشگاه خبرنگاران جوان - مصطفی قانعی در نشست خبری امروز که در محل ساختمان معاونت علمی ریاست‌جمهوری برگزار شد، زیست مهندسی را یکی از حوزه‌های مورد تاکید در برنامه پنج ساله هفتم دانست و گفت: در قانون هفتم توسعه مسؤولیت تحقق مرجعیت علمی کشور در این حوزه به معاونت علمی و مشخصا ستاد زیست فناوری سپرده شده است و برای تحقق آن آیین‌نامه‌ای در دولت به تصویب رسید که در آن زنجیره‌های ارزشی این حوزه مشخص شده است.
وی یکی از نکات دیگر برنامه هفتم توسعه را رشد ۸ درصدی اقتصاد دانش‌بنیان دانست و اظهار کرد: سهم حوزه زیست مهندسی از اقتصاد ۸ درصدی، ۱.۶ درصد است که برای تحقق آن تدوین شده است. برای تحقق این هدف برنامه‌های آن تدوین شده، ضمن آنکه در ابتدای قانون برنامه هفتم به تحقق آن پرداخته شده است و اجرای آن به سال‌های پایانی برنامه واگذار نشده است.
قانعی با بیان اینکه برنامه‌های تحقق این بند قانونی مصوب شده و وظایف هر بخش و استان و دانشگاهی مشخص شده است، یادآور شد: برای تحقق مرجعیت علمی در حوزه زیست مهندسی زنجیره‌های ارزشی دیده شده است و این زنجیره‌ها کمک می‌کند تا شکوفایی اقتصادی در این حوزه دیده شود، ضمن آنکه همگرایی میان دستگاه‌ها صورت گرفته است.
به گفته وی، ایران در ۷ حوزه اگر موفق شود با سایر کشورهای مطرح می‌تواند رقابت کند که از جمله این حوزه‌ها می توان به هوش مصنوعی، کوانتوم، میکروالکترونیک و زیست مهندسی اشاره کرد.
تعیین تکلیف دانشگاه‌ها برای تحقق مرجعیت علمی
دبیر ستاد زیست فناوری، سلامت و فناوری‌های پزشکی، تعیین وظایف دانشگاه‌ها و استادان را اولین زنجیره تحقق مرجعیت علمی در حوزه زیست مهندسی نام برد و یادآور شد: در گذشته هر برنامه‌ای که تدوین می‌شد، اساتید و دانشگاه‌ها تحقیقات قبلی خود را ادامه می‌دادند و برنامه اجرایی برای آن نداشتیم و از هفته گذشته هماهنگی میان دستگاه‌های هر استان تدوین شده و مقرر شده است این برنامه به زودی ابلاغ شود.
قانعی ادامه داد: بر اساس این برنامه هر دانشگاه و هر استادی از ماموریت‌های خود برای ایجاد مرجعیت علمی در این حوزه مطلع است و میزان پیشرفت آنها در این حوزه در سامانه زیست مهندسی که مختص این برنامه راه‌اندازی شده است، ثبت خواهد شد.
وی با بیان اینکه هر استاد و دانشگاهی به این سامانه دسترسی دارد، خاطر نشان کرد: با هماهنگی‌های صورت گرفته نهادهایی چون وزارتخانه‌های علوم، بهداشت، جهاد کشاورزی و معاونت علمی ریاست‌جمهوری به داده‌های این سامانه دسترسی دارند و از سوی دیگر بنیاد علم ایران نیز با تفاهم‌نامه‌ای که با این ستاد به امضا رساند، مقرر شد که از پروژه‌های در راستای این برنامه قانونی حمایت مالی و تامین مالی کند.
به گفته وی، در ابتدای این زنجیره حمایت بلاعوض و به صورت گرنت و در انتهای آن که فعالیت اقتصادی می‌شود، حمایت‌ها در قالب تسهیلات خواهد بود.
قانعی با اشاره به نحوه تامین اعتبار برای این طرح‌ها توضیح داد: برای این منظور با مسؤول بودجه وزارتخانه‌های علوم و بهداشت و همچنین سازمان برنامه و بودجه هماهنگی‌هایی صورت گرفت و مقرر شد اعتبارات پروژه‌های مرجعیت علمی زیست مهندسی از طریق سامانه این حوزه پیگیری شود و تامین اعتبار صورت گیرد.
ایجاد بازار برای محصولات زیست مهندسی
قانعی تاکید کرد: تاکنون افرادی که در این حوزه توانمند می‌شدند، محصولی را به تولید می‌رساندند، ولی مشتری برای آن نبود؛ از این رو ما از ابتدای این زنجیره با راه‌اندازی سامانه زیست مهندسی، فناورانی را که در این حوزه محصولاتی به تولید رسانده‌اند، به شرکت‌های فعال در این حوزه متصل می‌کنیم.
وی مسؤول اتصال این دو طرف را ستاد زیست فناوری معاونت علمی دانست و اظهار کرد: بر این اساس در ابتدای این زنجیره استادان موضوع تحقیقاتی را انتخاب می‌کنند و در انتهای زنجیره شرکت‌ها، فناوری مورد نیاز خود را دریافت می‌کنند.
ایجاد امنیت غذایی
دبیر ستاد زیست فناوری، سلامت و فناوری‌های پزشکی، امینت غذایی را یکی دیگر از زنجیره‌های ارزشی ایجاد مرجعیت علمی در حوزه زیست مهندسی نام برد و گفت: ایران جزء کشورهایی با آمار بد در زمینه مصرف آنتی بیوتیک در حوزه‌های دامی، آبزیان، طیور و انسان است و رتبه‌های بالایی در این زمینه دارد.
قانعی، پروبیوتیک‌ها را جایگزین مناسبی برای این امر دانست و اظهار کرد: پروبیوتیک‌ها یعنی استفاده از باکتری‌هایی که می‌توانند رشد داده شوند و خاصیت‌های آنتی بیوتیک‌ها را داشته باشند.
ایجاد پالایشگاه مخمرها
قانعی با اشاره به استفاده وسیع از مخمرها در شهرها و روستاهای کشور، گفت: با ظرفیت‌های علمی که در کشور وجود دارد، می‌توانیم این حوزه را توسعه دهیم.
وی از راه‌اندازی پالایشگاه مخمر خبر داد و افزود: با اجرای این طرح پیش‌بینی می شود که درآمدی در حد ۱۵۰ میلیون دلار حاصل شود.
دبیر ستاد زیست فناوری، سلامت و فناوری‌های پزشکی اضافه کرد: امروز در دنیا حتی برای تولید ترشی از مخمرها برای ایجاد طعم استفاده می‌شود و ما می‌توانیم به جای مخمرهای مضر از مخمرهای سودمند برای ایجاد طعم بهتر بهره‌برداری کنیم.
توسعه داروهای های‌تک
قانعی زنجیره دیگر این برنامه‌ها را توسعه داروهای های‌تک دانست و گفت: در این زمینه تولید انسولین و پلاسما را از سال‌های قبل شروع کردیم که با هماهنگی‌های سازمان برنامه و بودجه اعتبارات آن تامین شده است.
به گفته وی، بر اساس این برنامه تا پایان برنامه هفتم ۳۰۰ میلیون دلار واردات انسولین و پلاسما کاهش خواهد داشت و به ۱۰ درصد وضع موجود (۳۰ میلیون دلار واردات) خواهیم رسید.
قانعی تاکید کرد: تا پایان برنامه دو پالایشگاه فعال می‌شود و با این اقدام ۹۰ درصد از پالایش پلاسما در کشور صورت می‌گیرد.
توسعه ژن درمانی و سلول‌های بنیادی
دبیر ستاد زیست فناوری، سلامت و فناوری‌های پزشکی، ژن درمانی، سلول‌های بنیادی و طب بازساختی را زنجیره دیگر تحقق مرجعیت علمی عنوان کرد و گفت: برای این حوزه بالاترین ارزش افزوده با رشد سالانه ۳۵ درصد در دنیا دیده شده است.
وی با بیان اینکه ایران در این حوزه رتبه ۱۲ جهانی را کسب کرده است، ادامه داد: در برنامه هفتم توسعه قرار است ایران در حوزه‌های ژن درمانی، سلول‌های بنیادی و طب بازساختی جزء ۵ کشور رتبه اول دنیا قرار گیرد که در این زمینه برنامه‌ای تدوین شده است.
قانعی از ایجاد ۱۴ مرکز ژن درمانی در کشور خبر داد و یادآور شد: از این تعداد ۴ مرکز راه‌اندازی شده که یکی از آنها در مشهد است. هر کدام از این مراکز موظف هستند که تا پایان برنامه ۳ محصول را در این حوزه یا به مرحله صنعتی و یا به فاز درمانی برسانند.
به گفته وی، بالاترین رتبه کشور در این حوزه دارای ۱۱۴ محصول است و ایران با توسعه این ۱۴ مرکز در پایان برنامه به ۷۰ محصول می‌رسد که این تعداد می‌تواند مرجعیت علمی ما را در حوزه ژن درمانی و سلول‌های بنیادی محقق کند.
تولید مواد اولیه دارویی
قانعی، مواد اولیه را یکی دیگر از حوزه‌های کاری این برنامه نام برد و افزود: تاکنون کشور مواد خام را به سایر کشورها ارسال می‌کرد و مواد اولیه را وارد می‌کرد و میزان ارزبری ما در این حوزه ۶۰۰ میلیون دلار است.
دبیر ستاد زیست فناوری، سلامت و فناوری‌های پزشکی اضافه کرد: در این زمینه قانون جهش تولید دانش‌بنیان ظرفیتی را ایجاد کرد تا شرکت های بزرگ وارد سرمایه‌گذاری در حوزه های فناورانه شوند و در این زمینه با هماهنگی‌هایی که با هلدینگ خلیج فارس انجام دادیم، این شرکت وارد حوزه تولید مواد اولیه دارویی شده است.
به گفته وی، با اجرای این برنامه ۶۰۰ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی در این حوزه صورت خواهد گرفت.
منبع: ایسنا