باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطمه کربلایی - ماهواره «خیام» یکی از ماهواره‌های ساخت ایران است. این ماهواره بیشتر برای کاربرد‌های سنجش از دور طراحی شده، یعنی از مدار زمین تصاویر و داده‌هایی تهیه می‌کند که در زمینه‌های مختلفی مثل کشاورزی، منابع طبیعی، مدیریت آب، محیط زیست و کنترل تغییرات اقلیمی به‌کار می‌روند.
ماهواره خیام در ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ توسط یک موشک روسی سایوز از پایگاه فضایی بایکونور در قزاقستان به فضا پرتاب شد و کنترل و بهره‌برداری از آن در اختیار ایران قرار دارد.
وحید یزدانیان، رئیس پژوهشگاه فضایی کشور درباره اهمیت خدمات ماهواره خیام در زمینه کشاورزی مطرح کرد: «در سال‌های مختلف، میزان تولید برخی محصولات کشاورزی به‌طور چشم‌گیری تغییر می‌کند؛ به‌طوری که ممکن است در یک سال، تولید یک محصول به حدی کم باشد که نیاز به واردات ایجاد شود و در سال دیگر، تولید آن بیش از حد نیاز کشور باشد. دلیل این است که ما تخمین صحیح و دقیقی از سطح زیر کشت نداریم.»
او ادامه داد: «در همین راستا، ماهواره سنجشی خیام که حدود ۳ _۴ سال است با وزارت جهاد کشاورزی همکاری می‌کند، نقش مهمی در مدیریت بهینه منابع ایفا می‌کند. این ماهواره با ارائه داده‌های دقیق و به‌روز، به وزارتخانه کمک می‌کند تا برای مثال، از هم‌اکنون بداند که امسال چه میزان گندم تولید خواهد شد. در صورت کمبود محصول، تصمیم‌گیری برای واردات در زمان مناسب انجام می‌شود، و اگر تولید بیش از نیاز داخلی باشد، زمینه صادرات آن فراهم می‌شود.»
رئیس پژوهشگاه فضایی کشور گفت: «علاوه بر این، استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به ساماندهی نظام‌های پشتیبانی حوزه کشاورزی نیز کمک می‌کند. یکی از مسائل مغفول‌مانده در این حوزه، هزینه‌های بالا در بخش سموم و دفع آفات است. در حال حاضر، کشاورزان معمولاً با خوداظهاری، میزان موردنیاز سم را اعلام می‌کنند؛ در حالی که در بسیاری از موارد، نیازی به این حجم از مصرف وجود ندارد یا مصرف آن ممکن است از نظر زیست‌محیطی و سلامت انسان‌ها نامناسب باشد.»
وحید یزدانیان تاکید کرد: «با استفاده از داده‌های دقیق ماهواره‌ای، می‌توان تعیین کرد که آیا محصولی به سم نیاز دارد یا نه، و در صورت نیاز، میزان دقیق مصرف سم یا کود نیز مشخص می‌شود.»
این روش نه‌تنها به کاهش مصرف بی‌رویه و غیراصولی مواد شیمیایی کمک می‌کند، بلکه به بهبود سلامت عمومی و حفاظت از محیط زیست نیز منجر خواهد شد.